သမိုင်းဆိုင်ရာ နှင့် ဗဟုသုတများ

ရခိုင်ဆရာတော် အသျှင်သာရမေဓာ မထေရ်မြတ် =========================== *******************************************                 အသျှင် သာရမေဓာ ဆရာတော်ကြီးသည် တိုင်းပြည်သုံးခုမှ မင်းသုံးပါးတို့၏ ဘွဲ့တော်များ  ဆက်ကပ်ခံရသော အသျှင်သူမြတ်တစ်ပါးဖြစ်သည်။ ဘွဲ့တော်ဆက်ကပ်သောမင်းသုံးမင်းများ နှင့် ဆက် ကပ်ခံရသော ဘွဲ့တံတော်များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။ ၁။  အင်္ဂလိပ်အစိုးရမင်း ဆက်ကပ်သော (သာရမေဓာလင်္ကာရာဘိတိသာသနာ့ဓရ မဟာဓမ္မ ရာဇာဓိရာဇာဂုရု) ဘွဲ့တံဆိပ်တော်  ---------------                ဗြိတိသျှအစိုးရမင်းသည်  ကောဇာသက္ကရာဇ် (၁၂၀၈)ခု၊  ( 1846 A D) ခုနှစ်တွင်  သာရမေဓာမထေရ်မြတ်အား  သီလ၊သမာဓိ၊ ပညာနှင့် ပြည့်စုံပြီး၊ မြတ်ဗုဒ္ဓသာသနာတည်တံ့ပြန့်ပွားအောင် ဆောင်ရွက်ရာ၌ သူမတူအောင် ဇွဲ၊လုံလ ၊ဝိရိယ တို့ဖြင့် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်တော်မူနိုင်သည့်အတွက် ( သာရမေဓာလင်္ကာရာဘိတိသာသနာ့ဓရ မဟာဓမ္မရာဇာဓိရာဇာဂုရု) ဟူသော ဘွဲ့တံဆိပ်တော်ကို သက်တော် (၄၅) ၊ ဝါတော်(၂၅) ဝါမြောက်တွင် ပထမအကြိမ် ဆက်ကပ်ခြင်း ခံရသည်။( ပုံ-၁)  ...

မဂိုအင်ပါယာ၏ ပထမဆုံးသော   ဧကရာဇ်ဘုရင် ဘာဘူရ် ဒင်္ဂါးများ (၁၅၂၆-၃၀) ========================== ****************** မောင်ဖြူ (ကြွီတဲကျွန်း) --------------------- မဂိုအင်ပါယာကို စတင်တည်ထောင်ခဲ့သော ဘာဘူရ် (Babur) ဧကရာဇ်ဘုရင် ကို ဖခမည်းတော်အူမာရှိုက်မီရ်ဇာ၊ မည်တော် ကွတ်လတ်နီဂါခါနာမ် တို့မှ (၁၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄၈၃ )ခုနှစ်တွင် ဥဇဘက်ကစ္စတန် တွင်မွေးဖွားခဲ့သည်။ သူ၏အမည်အပြည့်အစုံမှာ “Zahir ud- Din Muhammad Babur” ဖြစ်သည်။                 ဘာဘူရ်သည်( ၁၅၂၆ ) ခုနှစ်တွင် ဟိန္ဒူ ဘုရင်များ ထိန်းချုပ်ထားသည့် ဒေသများကို  စတင်ကျူးကျော် သိမ်းပိုက်လာသည်မှာ  အိန္ဒိယမြောက်ပိုင်း မှ အာဖဂန်နစ္စတန်အနောက်ပိုင်းထိ တိုးချဲ့နိုင် ခဲ့ပြီး မဂိုအင်ပါယာကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဘာဘူရ်သည်  မဂိုအင်ပါယာ နှင့် မဂိုမင်းဆက် ကို စတင်တည်သော ဘုရင်တစ်ပါးဖြစ်ပြီး၊  မဂိုအင်ပါယာ၏  ပထမဆုံးသော ဧကရာဇ်ဘုရင် လည်းဖြစ်သည်။                 မဂိုဧကရာဇ်ဘုရင် ဘာဘူရ် တွင် မိဖုရားများစွာရှိသော်လည်း  မဂိုတရားရုံ၏  ...

သံတွဲမြို့နယ်ထဲ ကလူသိနည်းနေတဲ့  ရှေးကျတဲ့ဘုရားတစ်ဆူ      =========================  . ဒီဘုရားကိုတော့သိတဲ့ သူလဲရှိသလိုမသိတဲ့သူတွေလဲရှိကြမှာပါမသိတဲ့သူတွ သိအောင်လို့ တင်ပေးလိုက်ပါတယ်  တည်နေရာ ပြောရမယ်ဆိုရင်သံတွဲမြို့နယ် အနောက်မြောက်ကြမယ်ထင်တာပဲ ဆင်ခေါင်းကျွမ်း အင်တိုင်းကြီးကျေးရွာမှာတည်ရှိတာပဲဖြစ်ပါတယ် အခုတွေ့မြင်ရတဲ့ဘုရားကတော့ အရင်တုန်းကဘုရားကိုပြန်လည်မိုးမံထားတာ ဘုရားကိုပြန်လည်မိုးမံထားတာ နှစ်အနည်းငယ်လောက်ပဲရှိပါသေးတယ်        ယခုဒီဘုရားတည်ထားတဲ့နေရမှာရှေ့ဟောင်းဗိသုကာလက်ရာတွေ နဲ့ကျောက်စာတွေကို အောက်ဖော်ပြပါပုံတွေမှာတွေ့မြင်နိင်ပါတယ် နောက်ပီးကျောက်ထွင်း ညာဖက်ခြေတော်ရာနဲ့ကျောက်ဆစ်ဘုရားသုံးဆုကိုဂူအတွင်း မှာတွေ့မြင်နိင်ပါတယ် အဲ့ဒီဂူရဲ့ဘယ်ဖက် ကျောက်နံရံမှာ ကျောက်စာတစ်ချပ်ကိုတွေ့မြင်နိင်ပါတယ် နောက်ပီးကျောက်တုံးကြီး ဂူဘုရားရဲ့ မနီးမဝေးမှာလဲ ရာဇဝင်လိုလို သဘောင်လိုလို ပြောနေကြတဲ့ ပန်းတောက်သုံးပင် ထန်းသုံးပင် အင်ကြင်းသုံးပင်ဆိုတဲ့အပင်များလဲရှိနေပါသေးတယ် အခုအခါမှာတော့ ထန်းသုံးပင်အနက် တစ်ပင်ပဲရှိပါတော့တယ်       ကျောက်တုံးရဲ့တောင်ဖက...

ရက္ခိုင်စံတော်ချိန်သည် မြန်မာစံတော်ချိန်ထက် ၁၅ မိနစ် နောက်ကျသည်။ ရက္ခိုင်ပြည် နှင့် ရှမ်းပြည် အချိန် နာရီ ခွဲကွာခြားဆို မြောက်ကိုးရီးယား တောင်ကိုးရီးယား တွေတောင် အချိန် ခွဲထားသေးတာ ၊ ရခိုင်တွေလေ့ ကိုယ်ပိုင် အချိန်သတ်မှတ်ဖို့ တစ်နေ့ ရောက်လာလိမ့်မယ် ။ ရှမ်းပြည်နန့် ရခိုင်ပြည် နာရီ ခွဲ ကွာခြားသေးတယ် ။  တစ်နိုင်ငံ တည်းသတ်မှတ်ထားလို့ တစ်ချိန်တည်း လုပ်ထားတာ.. အမှန်တော့ အတိအကျဆိုရင် လုံးဝ မတူပါ ၊ ရခိုင်တွေ ကိုယ်ပိုင်နိုင်ငံ ကိုယ်ပိုင်အချိန် တစ်နေ့မလွဲမသွယ် ရောက်လာလိမ့်မယ် ။ အချိန် နာရီ သတ်မှတ်ထားတဲ့ အကြောင်း ၊ ဘယ်တိုင်း ဘယ်ပြည်က ဘယ်လောက် အချိန် ရှိသလဲ့ ဆိုတာ  ဒီမှာ ဖတ်ပါ >လတ္တီကျူ့..၊ လောင်ဂျီတွဒ် မျဉ်းများနှင့် သင်နေထိုင်သော မြန်မာနိုင်ငံ< ကမ္ဘာကြီးဟာ အလုံးကြီးပါလို့ လက်ခံလျှင်တော့ လတ္တီကျူ့.. လောင်ဂျီတွဒ်များအကြောင်း ဆက်လက်လေ့လာလို့ ရပါပြီ။  ကမ္ဘာပေါ်က နိုင်ငံတွေဟာ လတ္တီကျူ့ (Lattitude) နဲ့ လောင်ဂျီတွဒ် (Longitude) ခြားနားခြင်းကြောင့် တနေရာ နှင့် တနေရာ အချိန်၊ ဒေသ ကွဲပြားခြားနားပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့်လဲ အင်္ဂလန်မှာ ညနေခင်း ကန်တဲ့ဘောလုံးပွဲကို ကျနော်တို့ဆီမှာ ည သန်းခေါင်ကျော်မှ...

ခိုးဝင် နိုင်ငံမဲ့ ရိုဟင်ဂျာ အမည်ခံတွေနဲ့ စကားမပြောလိုပါ။ လူ့ဂုဏ်သိက္ခာရှိပြီး သမိုင်းစာပေ ယဉ်ကျေးမှု ကြီးတဲ့ ဘင်္ဂလီ လူမျိုးနဲ့ပဲ ပြောချင်တယ်။ •••••••••••••••••••••••••••••••••• ဘင်္ဂလီဆိုတာ.. နှိမ်ခေါ်တဲ့ အမည်မဟုတ်ပါဘူး။  ဘင်္ဂလီဆိုတာ အင်ဒိုအာရီယန် အုပ်စု၊  သမိုင်း ယဉ်ကျေးမှု စာပေ နိုင်ငံ ရှိပြီး..ကမ္ဘာမှာ ရပ်တည်နေတဲ့ လူမျိုးကြီး တစ်ခုပါ။ ဒါကို ရက္ခိုင်တပ်တော် စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ် ထွန်းမြတ်နိုင် က သတင်းဌာန အင်တာဗျူးမှာ သူ့တို့သဘောသဘာဝကို ရှင်းရှင်းလေး ပြောထားပါတယ်။  https://burma.irrawaddy.com/opinion/interview/2019/12/11/210449.html ဘင်္ဂလီ ကနေ ရိုဟင်ဂျာ ခံယူလိုက်တာက.. အလိုလို နိုင်ငံမဲ့ ခိုးဝင်.. ဖြစ်သွားစေပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေရု့်မှာလည့် ရိုဟင်ဂျာ လူမျိုးနိုင်ငံသား မရှိဘူး။ အန္ဒိယမှာလည့် ရိုဟင်ဂျာ လူမျိုးနိုင်ငံသားမရှိဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံမှလည့် ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးနိုင်ငံသားမရှိဘူး။ ဒီလိုဆိုတော့ အလိုလိုနေရင်း နိုင်ငံမဲ့ ခိုးဝင် ရိုဟင်ဂျာ ဖြစ်သွားတယ်ဆိုတာ ကွင်းကွင်းကြီးမြင်တွေ့ရပါတယ်။   ဒါကို လက်ရှိ ဘင်္ဂလီတွေက မြင်တတ်ဖို့လိုပါတယ်။ ပြည်ပရောက် ဘင်္ဂလီတွေက ရို ...

________________ ရခိုင်ကို မရမာ(မြမ္မာ)ခေါ်ဆိုကြောင်း။ (မဟာပညာကျော် လျှောက်ထုံး)  သက်သေ။ ◤◢◣◥◤◢◣◥◤◥◤◢◣◥ မရမာ >> မြမ္မာ>> မြန်မာ။  ✹✹✹✹✹✹✹✹✹✹✹✹✹✹✹✹ တရံသောအခါ၌ မီးချောင်းစားသေလွန်ရာ၊ ပေါင်းလုပ်ကျွန်း နေကုလားမျာလိက သပြာတစ်ထောင် မိဖုရားကြီးသို့ဆက်သက်၍ မီးချောင်းစားအရာကိုခန့်လေသော် မိဖုရားကြီးလည်း ပြည့်ရှင်မင်းကြီးထံ လျှောက်လေသော် မင်းကြီးအမိန့်ရှိသည်ကား၊ နံနက်မင်းပွဲခံရာ၌ လျှောက်စေတော့ အမိန့်တော် ရှိသည်နှင့်။ နံနက်မင်းပွဲခံရာ၌ (မိဖုရားကိုယ်ရပ်တန့်လျက်)ကုလားမျာလိ လျှောက်လေရာ၊  ယင်းသောအခါ အမတ်ကြီးမဟာပညာကျော် လျှောက်သည့်ထုံးသော်ကား။ အရှင်မင်းမြတ်၊ #မရမာနှင့် ကုလား သည်လူချင်းသာတူပါသည်။ စိတ်ချင်းမတူပါ။ #မရမာတို့မိရိုးဖလာအရိုး ° အကျင့်မှ ဘုရား၊တရား၊သင်္ဃါ။ ဤသုံးပါးရတနာ မြတ်ကို ကြည်ညို မြဲမြဲ စောင့်ထိန်းမှ သာသနာတော်တည်သည်။ ယင်းသို့သောတရားနှင့် ကုလားအယူ မတူချေ။ ရုပ်ပွါး ဆင်းတုဓာတ်တော်မွေတော်များကိုလည်းအဉ္စလီလက်အုပ်ချီမိအံ့။  လက်ကိုဖြတ်၍ပစ်စေ၊ ယင်းသို့ကူလားဘုရား အကျမ်းဂန်ရှိသည်ဆိုလျှက် အယူနှင့်နေသူများဖြစ်ပါသည်။ #မရမာတို့ မင်းကျင့်ဝတ်သင်္ဂဟတရားလေးပါး၌လည်း မြတ်ဘုရားအယူ...

မြောက်ဦးခေတ် သဇာတမင်း ဒင်္ဂါး။ ( 1515 -1521 A D)  ======================= သဇာတမင်း၏ ဒင်္ဂါး၌ နှစ်ဘက်စလုံးတွင် ပါရှန်အက္ခရာဖြင့် ရေးထိုးထားသည်။  အချင်း- ၂၉ မီလီမီတာမှ ၃၀ မီလီမီတာထိရှိကြပြီး၊ အလေးချိန်-၈ ၈၉ / ၉.၈၅/ ၁၀.၁၇ ဂရမ် ထိရှိကြသည်။ သဇာတမင်း ဒင်္ဂါး မျက်နှာဘက်၌ရေးထိုးထားသော ပါရှန်စာကို ဒင်္ဂါးသုတေသီ မီချီနာစာက “La ilah ala/ Allah Mohammed/rasul Allah/ khalad Allah/mulkahu”=(  လာအီလာဟ်အလာ/အလ္လာဟ်မိုဟမ္မဒ်/ရဆူလ်အလ္လာဟ်/ ခါလဒ် အလ္လာဟ်/မူလ်ကာဟူ) ဟူ၍လည်းကောင်း၊  ကျောဘက်ပါ ပါရှန်စာကို “Al – Sultan/ I- rahman abu/ al-muzaffar alishah/al-sultan khalad/ allah mulkahu”=(အလ်ဆူလတန် /အိုင် ရဟ်မန် အဘူ/ရဟ်မန်အဘူ/အလ်မူဇာဖား အလီသျာ/ အလ်ဆူလ်တန်ခါလဒ်/ အလ္လာဟ် မူလ်ကာဟူ)  ဟူ၍လည်းကောင်း ဖတ်ရှုဖော်ပြထားသည်။  ဒင်္ဂါးသုတေသီ ရောဘင်ဆင်-အလ်အေရှောတို့ ရေးသားသော “The Coins and Banknote of Burma” မြန်မာ့ဒင်္ဂါးနှင့် ငွေစက္ကူများအကြောင်း စာအုပ်တွင် သဇာတမင်းဒင်္ဂါးပါ ရှေ့ဘက်စာကို“La ilah alla/ Allah Mohammed/rasul Allah/ khallad Allah/al mulkahu”=(  လာအီလာဟ်အလာ/အလ္လာဟ်မိုဟမ္မဒ်/ရဆူ...