Skip to main content

Featured

မာဂီစံ ( ရခိုင်သက္ကရာဇ်)

မာဂီစံ ( ရခိုင်သက္ကရာဇ်) *************************** မာဂီစံ ဆိုသည်မှာ "မာဂီစံ= မာဂ်စံ= မာဂ်သံ= ရခိုင်နှစ်= ရခိုင်သက္ကရာဇ်" ကို ခေါ်ဝေါ်သော စကားရပ်ဖြစ်သည်။ မြန်မာ့ပညာရှင်တစ်ချို့က “မာဂီစံ” ဝေါဟာရ ဖြစ်ပေါ်လာပုံမှာ ရခိုင်-မြန်မာများကို ဘင်္ဂလီများက “မာဂ် ၊ မောဂ် ၊ Magh, Mogh” မြန်မာဟု ခေါ်ကြောင်း၊ D.GE.Hall က ဆိုထားသည်။ “မာဂီစံ” သက္ကရာဇ်ဟူသည် ဘင်္ဂလားအရှေ့ ပိုင်း စစ်တကောင်းနယ်သုံး သက္ကရာဇ်ဖြစ်ပြီး၊ “မာဂီစံ” သက္က ရာဇ် သည် “ 638 A.D” တွင် စတင်ပါသည်။ “ စံ ” ဆိုသည်မှာ ပါဠိဘာသာ “သံ၀စ္ဆရာ= နှစ်”၊ ဟူသော အစ စာလုံး “သံ” ကို နာဂရီ အသံဖြင့် “စံ” ဟု ယူထား သောကြောင့် ဖြစ်သည်၊ ဟု ဦးမောင်မောင် ညွန့် (မန်းတက္ကသိုလ်) က သုတရိပ်မြုံ စာရဂုံ [ မြန်မာ စာပေနှင့် စာပေဝေဖ န်ရေး၊ သမိုင်းနှင့် အတ္ထုပ္ပတ္တိ စာကြည့်တိုက်ပညာ ပါဠိနှင့် ပိဋကတ်စာပေ] စာအုပ်မှာ ရေးသားဖေါ် ပြထားတာကိုတွေ့ရသည်။ ပါဠိ = သံ၀စ ္ဆရာ= နှစ် သက္ကတ= သံမွတ်သရာ= နှစ် ** “မာဂီစံ”သက္ကရာဇ်ဟူသည် ဘင်္ဂလားအရှေ့ပိုင်း စစ်တကောင်းနယ်သုံး သက္ကရာဇ်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်ကို လက်ခံပါသည်။ “မာဂီစံ” သက္ကရာဇ် ဖြစ်ပေါ်သောအချိန် အေဒီ 638 သည် ရခိုင်ဝေသာလီခေတ် အာနန္ဒစန

သံလ်င္ကို ရခိုင္တည္ခ့ဲတယ္။ တည္ဦးစက သံရႊင္ၿမိဳ႕ဟုေခၚသည္။

သံလ်င္ကို ဘယ္သူတည္
✏ ✏ ✏ ✏ ✏ ✏ ✏ 


သံလ်င္ကို ရခိုင္တည္ခ့ဲတယ္။
တည္ဦးစက သံရႊင္ၿမိဳ႕ဟုေခၚသည္။
ေဝသာလီေခတ္ ဓမၼေဇယ် အမတ္ႀကီး ေရးတ့ဲ
ဗ်ည္း ၃၃ လံုး အံျခင္း (ေလာင္းသံ/ပင္လယ္သံ/အဏၰဝါျခင္း>အံျခင္း) တြင္
,,ဒ -ဒ ကိုတမူ, ဒကိုမူကား,
     ဒဂံု မင္းႀကီး,မီးေက်ာင္းစီး၍,
     ခရီးလြန္႐ွည္,သံရႊင္ျပည္, ကို,
     ဝင္လီညိခါ, ညိခါေသာ္ေလး,
     ဟံစိေလ. အဏ္စြေလ, ,ဟု ဆို၏
ဒီ အဏ္ျခင္း၌ ဒဂံု သည္ ဒီေန႔ ရန္ကုန္(ယန္ဂံု) ျဖစ္၏ ,,သံရႊင္ျပည္,,သည္ ဒီေန႔ သံလ်င္ ျဖစ္၏
ရခိုင္ဘုရင္ဟာ အေ႐ွ႕ဘက္ စုမၾတ/ဂ်ာဗား /တ႐ုပ္ /ဂ်ပန္ =စသည့္ တိုင္ျပည္ေတြႏွင့္ ကုန္သြယ္စီးပြား လုပ္ရန္ သံရႊင္ျပည္ ကို တည္ေထာင္ေတာ္မူ၏
   ကာလ ၾကာလာတ့ဲ အခါ ဒီဗရစ္တို ငဇင္ဂါ
(င အင္ဂါ) ကို ၿမိဳ႕စားအရာ ထားခ့ဲ၏။
င ဘင္ဂါ, ငအင္ဂါ က ျခားနားပံုကန္ လာလို႔
သူ႔ကို မဟာမိတ္ေတြႏွင့္ ႏွိမ္ႏွင္းၿပီးခါ
ငဇင္ဂါ ၏ မယား ေလာင္ၾကက္ၿမိဳ႕ သူ သုပဘာ ေဒဝီ ႏွင့္ သားေမာင္ရမာ သမီး သုပဘာ ေဒဝီ တို႔ကို
ဓညဝတီ အမတ္ သုဒိန္ က ေခၚေဆာင္ ယူခ့ဲၿပီး
သီတာၿမိဳ႕လို႔ ဧရာအေနာက္ ရခိုင္႐ိုးမ၏ အေ႐ွ႕
င သိုင္းေခ်ာင္း နားမွာ တည္ထားခ့ဲေလတယ္။
ယင္း သီတာၿမိဳ႕သည္ ယင္းအခ်ိန္က ရခိုင္ျပည္ပဲျဖစ္တယ္။ သီတာၿမိဳ႕ကိုပင္ မြန္ လူမ်ိဳးတို႔က မြန္စကားႏွင့္ က်ိဳက္ယသီ လို႔ ေခၚၾကျပန္
ေသးတယ္။

ငဘင္ဂါ၏ မယား သုပဘာေဒဝီ၏ သား ေမာင္ရမာ
သမီး သီတာ တို႔ေနထိုင္ရင္း ကြယ္လြန္သြားၾကတယ္။
သီတာေမာင္ ႏွမ နတ္ျဖစ္ခ့ဲတယ္လို႔လည္း  
ယင္းေဒသက(ရခိုင္)ေတြ ျပည္သူေတြက ယံုၾကည္ ကိုးကြယ္ သြားၾကတာ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိပင္ျဖစ္တယ္။
ယင္းအေၾကာင္းေတြကုိလည္း ေက်ာက္စာမွာ ေရးထိုး
လို႔ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ ရိွေနပါတယ္။
ယင္း သီတာ ေမာင္ ႏွမ နတ္ ေက်ာက္စာ ကို 
ဒြါရာဝတီ အသွ်င္ ကုသလ(ေငြသဇင္ သံတြဲ) 
ေလ့လာ မွတ္တမ္းတင္ ယူေနစဥ္ 2018။