ေ၀သာလီေခတ္ သံတြဲနယ္သည္ ရခုိင္ပုိင္ျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသ သာ၀ီတာစျႏၵေဒ၀ီ ေက်ာက္စာ (ေအဒီ 440-495)

ေ၀သာလီေခတ္ သံတြဲနယ္သည္ ရခုိင္ပုိင္ျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသ သာ၀ီတာစျႏၵေဒ၀ီ ေက်ာက္စာ (ေအဒီ 440-495)

Razar Min

ေ၀သာလီေခတ္ သံတြဲနယ္သည္ ရခုိင္ပုိင္ျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသ သာ၀ီတာစျႏၵေဒ၀ီ ေက်ာက္စာ (ေအဒီ 440-495)

ေမာင္ျဖဴ(ႀကြီတဲကၽြန္း) 14.8.2018 / 8း15 PM

သာ၀ီတာစျႏၵေဒ၀ီ ဆုိသည္မွာ ရခုိင္ေ၀သာလီျပည္ကုိ (ေအဒီ 440-495) တြင္ စုိးစံအုပ္ခ်ဳပ္ မင္းလုပ္ ခဲ႔ေသာ နီတိစျႏၵမင္း၏ မိဖုရားေခါင္ႀကီးျဖစ္ ပါသည္။ နီတိစျႏၵမင္းသည္ ႏုိင္ငံေရး လူမႈေရးကၽြမ္း က်င္ ေသာမင္းတစ္ ပါးျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ တုိင္းျပည္၏ျပႆနာမ်ားကုိလည္း ရာဇပရိ ယာယ္သုံးကာ ဥာဏ္ပညာျဖင္႔ ေျဖရွင္းႏုိင္ေသာမင္းတစ္ပါးလည္း ျဖစ္ပါသည္။ အရည္အခ်င္းျပည္၀ေသာ ထုိနီတိစျႏၵမင္းသည္ မင္းက်င္႔ တရားႏွင္႔ အညီ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ေသာေၾကာင္႔ ေ၀သာလီတုိင္းျပည္၌ (၅၅) ႏွစ္တုိင္ နန္းသက္ရွည္ စုိးစံအုပ္ခ်ဳပ္မင္းလုပ္ခဲ႔ေသာမင္းတစ္ပါးလည္း ျဖစ္ေပသည္။ ဤ နီတိစျႏ မင္းအမည္ကုိ အာနႏၵစျနၵမင္းေက်ာက္စာ ေၾကာင္းေရ (၂၆) ဂါထာအမွတ္(၂၈)တြင္ ေရးထုိးပါရွိသည္ ကုိေတြ႔နုိင္ ပါသည္။

သာ၀ီတာစျႏၵေဒ၀ီ ဆုိသည္မွာ ရခုိင္ေ၀သာလီျပည္ကုိ (ေအဒီ 440-495) တြင္ စုိးစံအုပ္ခ်ဳပ္ မင္းလုပ္ ခဲ႔ေသာ နီတိစျႏၵမင္း၏ မိဖုရားေခါင္ႀကီးျဖစ္ပါသည္။ နီတိစျႏၵမင္းသည္ ႏုိင္ငံေရး လူမႈေရးကၽြမ္း က်င္ ေသာ မင္းတစ္ပါသည့္အားေလ်ာ္စြာ တုိင္းျပည္၏ျပႆနာမ်ားကုိလည္း ရာဇပရိယာယ္သုံးကာ ဥာဏ္ ပညာျဖင္႔ ေျဖရွင္းႏုိင္ေသာမင္းတစ္ပါးလည္း ျဖစ္ပါသည္။ အရည္အခ်င္းျပည္၀ေသာ ထုိနီတိစျႏၵမင္းသည္ မင္းက်င္႔တရားႏွင္႔ အညီ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ေသာေၾကာင္႔ ေ၀သာလီတုိင္းျပည္၌ (၅၅) ႏွစ္တုိင္ နန္းသက္ရွည္ စုိးစံအုပ္ခ်ဳပ္မင္းလုပ္ခဲ႔ေသာမင္းတစ္ပါးလည္း ျဖစ္ေပသည္။ ဤ နီတိစျႏ မင္းအမည္ကုိ အာနႏၵစျနၵမင္းေ က်ာက္စာ ေၾကာင္းေရ (၂၆) ဂါထာအမွတ္(၂၈)တြင္ ေရးထုိးပါ ရွိသည္ကုိေတြ႔နုိင္ပါသည္။ေအာက္ပုံ

နီတိစျႏၵမိဖုရားေခါင္ႀကီး သာ၀ီတာစျႏၵေဒ၀ီ ေက်ာက္စာ။ ****************************************

နီတိစျႏၵမင္းမိဖုရား သာ၀ီတာစျႏၵေဒ၀ီ ပထမ ေကာင္းမႈေက်ာက္စာကုိ ယခု ေျမာက္ဦးျပတုိက္တြင္ ထိန္းသိမ္းျပသထားပါသည္။ဤေက်ာက္စာသည္ အလ်ား(၁၈)လက္မ၊အနံ၁၀လက္မ၊ အထူ ၆လက္မ ရွိၿပီး စာေၾကာင္းေရ (၅)ေၾကာင္းပါရွိပါသည္။ ပထမစာေၾကာင္းႏွစ္ေၾကာင္းသည္ ေယဓမၼာဂါထာကုိ ေရးထုိးထားျခင္းျဖစ္ၿပီး တတိယမွ ပဥၥမထိ စာေၾကာင္းသည္ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈျပဳေသာ အလွဴရွင္အမည္ႏွင္႔ သူ၏ကုသုိလ္ကုိ အမ်ားသူငါ တရားအသိရေစျခင္းငွါ ျပဳလုပ္သည္ကုိေရးထုိးထားေသာ စာလုံးမ်ားျဖစ္ပါသည္။ ပါဠိဘာသာတြင္ သကၠတအနည္းငယ္ေရာေႏွာပါရွိသည္။ ဤေ၀သာလီၿမိဳ႕ေဟာင္း ဥဏွသတေတာင္ေက်ာက္စာတြင္ အလွဴရွင္အမည္ကုိ ေရးထုိးေဖၚျပရာ၌ သာ၀ီတာစျႏၵေဒ၀ီမိဖုရားသည္ သူ၏လင္ေတာ္ေမာင္ ဘုရင္ႀကီး နီတိစျႏၵ၏အမည္ကုိ သူ၏အမည္ေရွ႕က ( နီတိစျႏၵသ်စျႏၵ၀တၸဆီနာသ်ေဒ၀ီသာ၀ီတာစျႏၵ=နီတိစျႏၵမင္း၏ မိဖုရား သာ၀ီတာစျႏၵေဒ၀ီ ) ဟု ဂုဏ္ယူစြာေရးထုိးေဖၚျပထားရွိသည္ ကုိေတြ႔ရသည္။ ပုံ-၃ရႈပါ။

သံတြဲမွ သာ၀ီတာစျႏၵေဒ၀ီ မိဖုရားေက်ာက္စာ

ေက်ာက္စာ (ပုံ ၄) သည္ နီတိစျႏၵမင္း မိဖုရား သာ၀ီတာစျႏၵေဒ၀ီ ၏ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ ေက်ာက္စာ ေနာက္တစ္ခ်ပ္ျဖစ္ပါသည္။ ဤေက်ာက္စာကုိ (20.11.1994) သံတြဲၿမိဳ႕ အံေတာ္ေစတီေတာ္ရင္ျပင္ကုိ သန္႔ရွင္းေရးျပဳလုပ္စဥ္ ေစတီေတာ္တံတုိင္းအနီးမွ ထုိၿမိဳ႕ခံသား ဦးေအးသန္း ေတြ႔ရွိေသာ ေက်ာက္စာျဖစ္ပါသည္။ ေက်ာက္စာမွာ အလ်ား ၁၆ လက္မ၊ အနံ ၁၀ လက္မ အထူ ၂လက္မရွိကာ စာေၾကာင္းေရ (၈) ေၾကာင္းေရးထုိးပါရွိေသာ ေက်ာက္စာျဖစ္ပါသည္။

ဤေက်ာက္စာ၌ ပထမစာေၾကာင္း စတုတၳစာေၾကာင္းသည္ ေယဓမၼာဂါထာကုိ ပါဠိဘာသာျဖင္႔ေရး ထုိးထားေပသည္။ တစ္လုံးႏွစ္လုံးေလာက္သာ သကၠတ ေရာေႏွာေနသည္ ကုိေတြ႔ရသည္။ စာေၾကာင္း ေရငါးမွ စာေၾကာင္းေရ ရွစ္ အထိသည္ အလွဴေကာင္းမႈျပဳသည္ကုိေရးထုိးထားေသာ စာမ်ားျဖစ္ပါ သည္။ ဤေက်ာက္စာကုိ ေထာက္ထားအားျဖင္႔ သံတြဲၿမိဳ႕အံေတာ္ေစတီသည္ ရခုိင္ေ၀သာလီေခတ္၏ နီတိစျႏၵမင္းလက္ထက္ကတည္းက ရွိေနၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း သိသာႏုိင္သည့္အျပင္ သာ၀ီတာစျႏၵ ေဒ၀ီ မိဖုရားသည္လည္း သတြဲၿမိဳ႕ အံေတာ္ေစတီ၏ မူလ အလွဴရွင္ ျဖစ္ႏုိင္သလုိ ထပ္မံ ျပဳျပင္ မြမ္းမံသူလည္း ျဖစ္ႏုိင္ေပသည္။ ထုိအျပင္ ယင္းေခတ္ ယင္း အခ်ိန္က ေ၀သာလီျပည္၏ ္နယ္နမိတ္အာဏာစက္သည္ ေတာင္ဘက္၌ သံတြဲနယ္ထိ အနည္းဆုံး ပုိင္နက္ က်ယ္၀န္းမႈ ရွိေၾကာင္း မွတ္ယူႏိုင္ပါသည္။

ထူူးျခားခ်က္မွာ ဤသံတြဲအံေတာ္ေစတီေက်ာက္စာတြင္ ေရးထုိး ပါရွိေသာ ( (ေဒ၀ီသာ၀ီတာစျႏၵ = မိဖုရားသာ၀ီတာစျႏၵ )ဟု ေရး ထုိးထားျခင္းပင္ ျဖစ္ေပသည္။ ပထမ ေ၀သာလီ ဥဏွသတ ေတာင္ထက္ ေစတီပ်က္မွ ရရွိေသာ ေက်ာက္စာတြင္ မိဖုရားသည္ သူ၏လင္ေတာ္ ဘုရင္ နီတိစျႏၵမင္းအမည္ကုိ သူ၏အမည္ေရွ႕က ေက်ာက္စာ၌ ဂုဏ္ယူစြာေရးထုိးခဲ႔ေသာ္လည္း ယခု သံတြဲအံေတာ္ေစတီမွ ရရွိေသာ ေက်ာက္စာတြင္ သူ၏ ေဒ၀ီသာ၀ီတာစျႏၵ အမည္ေ ရွ႕တြင္ နီတိစျႏၵမင္း အမည္ အား ေရးထုိးပါရွိသည္ကုိ မေတြ႕ရေပ။ ဤသံတြဲအံေတာ္ေစတီ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈျပဳလုပ္သည့္အခ်ိန္၌ ေ၀သာလီျပည့္ရွင္ နီတိစျႏၵမင္းႀကီးသည္ သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိ ေနမည္ဆုိပါက မိဖုရားသည္ ဘုရင္အမည္ကုိ မထည့္ဘဲ ေရးထုိးမည္ဆုိလွ်င္ နီတိစျႏၵမင္းႀကီးအား မေလးစားရာေရာက္သလုိ ရာဇအႏၱရယ္ ျဖစ္ႏုိင္မည္ကုိလည္း သတိျပဳ စဥ္းစားမည္ျဖစ္ေပသည္။ ထုိေၾကာင္႔ သာ၀ီတာစျႏၵေဒ၀ီမိဖုရားသည္ နီတိစျႏၵမင္းၾကီး အမည္ကုိ သူ၏အမည္ေရွ႕က မေရးထုိးခဲ႔ျခင္းမွာ သံတြဲအံေတာ္ ေစတီကုိ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈ ျပဳလုပ္သည့့္အခ်ိန္၌ နီတိစျႏၵမင္းသည္ နတ္ရြာစံၿပီးသည့္အခ်ိန္လည္း ျဖစ္နုိင္သလုိ၊ မိဖုရား၏ ကုိယ္ပုိင္ေငြေၾကးျဖင္႔ သီးသန္႔ ျပဳလုပ္ေသာ ေကာင္းမႈကုသုိလ္တစ္ခုေၾကာင္႔လည္း ျဖစ္ႏုိင္သည္ဟုလည္း ယူဆရေပသည္။

ထုိအျပင္ ေနာက္ထူးျခားခ်က္တစ္ခုမွာ ေက်ာက္စာႏွစ္ခ်ပ္စလုံး တြင္ နီတိစျနၵမင္းအမည္မွ အပ က်န္စာသားမ်ားသည္ ေက်ာက္စာတစ္ခ်ပ္တည္းကုိ မိတၱဴကူးသကဲ႔သုိ႔ စာသားမ်ား တူညီစြာ ေရးထုိးထားသည္ ကုိေတြ႔ရျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္ ။ ရခုိင္ေ၀သာလီမင္းေနျပည္မွ သံတြဲထိဆုိလွ်င္ ေရလမ္း ခရီးအားျဖင္႔ ္႔ မုိင္ေပါင္း၃၀၀ ေလာက္ရွိမည္ဟုထင္ရပါသည္။ ဤမွ်ေလာက္ေ၀းကြာေသာ ေရလမ္းခရီးကုိ လြန္ခဲ႔ေသာႏွစ္ေပါင္း တစ္ေထာင္ေက်ာ္အခ်ိန္က မိဖုရားတစ္ပါးအေနျဖင္႔ သြားလာ ရန္မွာ ခက္ခဲ႔ေသာေရလမ္းခရီးစဥ္တစ္ခု ျဖစ္ခဲ႔မည္မွာမလြဲေပ။ သုိ႔ပါေသာ္လည္း သာ၀ီတာစျႏၵေဒ၀ီ မိဖုရားသည္ သူ၏ေကာင္းမႈကုသုိလ္ျပဳ လုပ္ေသာ အေၾကာင္းအရာကုိ ေ၀သာလီမင္းေနျပည္ေတာ္တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ ကုသုိလ္ျပဳ ေက်ာက္စာႏွင္႔ စာလုံးမ်ားကုိတူညီစြာ ေရးထုိးထားျခင္းက ထူးျခား ခ်က္တစ္ရပ္ ပင္ျဖစ္ေပသည္။

သာ၀ီတာစျႏၵေဒ၀ီမိဖုရားသည္ ေ၀သာလီျပည္တြင္ သူ၏ ပထမေကာင္းမႈျပဳလုပ္ရာ၌ ေက်ာက္စာကုိ ေရးထုိးခုိင္းခဲ႔သူအား သံတြဲေကာင္းမႈေက်ာက္စာကုိလည္း ထုိသူအား ေရးထုိး ခုိင္းျခင္းျဖစ္မည္ ဟု ယူဆရပါသည္။ ထုိေၾကာင္႔သာ ေက်ာက္စာေအာက္ပုိင္းစာလုံးမ်ားသည္ ႏွစ္ခ်ပ္စလုံး အတူတူ ျဖစ္ေနေပသည္။

ဤေက်ာက္စာသည္ ရခုိင္ေ၀သာလီျပည္၏ ေတာင္ပုိင္းႏွင္ ႔ေျမာက္ပုိင္းကုိ လြန္ ခဲ႔ေသာ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ေထာင္ေက်ာ္ကပင္ တစ္ေသြးတည္း တစ္သားတည္း ျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသ ျပ ေနေသာ ေက်ာက္စာတစ္ခ်ပ္ဟု ေျပာမည္ဆုိလွ်င္လည္း လြန္မည္မထင္ေပ။

ေက်ာက္စာ(ပုံ-၅)တြင္ ရခုိင္ေ၀သာလီျပည္၌ (Generation Name) မ်ိဳးရုိးအမည္ကုိ ဆက္ခံေသာ ဓေလ႔ရွိေၾကာင္း နီတိစျႏၵမင္း၏ မိဖုရားအမည္ “သာ၀ီတာေဒ၀ီ”တြင္ လင္၏မ်ိဳးရုိးအမည္ (စျႏၵ)ကုိ မိဖုရား၏အမည္ေနာက္တြင္ သုံးစြဲထားသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည့္အျပင္ အာနႏၵစျႏၵေက်ာက္စာပါ ဒုတိယမင္းဆက္တစ္ခုလုံးတြင္လည္း မ်ိဳးရုိးအမည္ကုိ ဆက္ခံေသာ စျႏၵဘြဲခံမင္းမ်ားသာ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ သည္ကုိ ၾကည့္ျခင္းအားျဖင္႔ သိႏုိင္ပါသည္။

ထုိေၾကာင္႔ ယေန႔ ေခတ္မွီေသာ စနစ္ၾကီးေသာ စည္းကမ္းၾကီး သည္ဆုိ္ေသာ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ားတြင္(Generation Name) မ်ိဳးရုိးအမည္ဓေလ႔ကုိ မည္သည့္အခ်ိန္က သုံးစြဲခဲ႔သည္ကုိ အတိအက် မသိရေသာ္လည္း ရခုိင္ေ၀သာလီျပည္ တြင္လြန္ခဲ႔ေသာ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ေထာင္ေက်ာ္ (440-495 A.D) ကပင္ သုံးစြဲေနၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပလုိက္ရပါသည္။

မွတ္ခ်က္ ( ရခုိင္စာေပခရီး -အသွ်င္ေကာသလႅ ေရးရခုိင္စာေပခရီး စာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ(၈၀)တြင္ စျႏၵသီရိမိဖုရားေက်ာက္စာ ဟုေဖၚျပထားပါသည္္။)

ကုိးကား ====== အာနႏၵစျႏၵမင္းေက်ာက္စာမင္ကူး၊ တုိင္းရင္းျမန္မာေက်ာက္စာမ်ား စတုတၱထုပ္ ၊ နီတိမိဖုရားေက်ာက္စာမင္ကူး(ေျမာက္ဦးျပတုိက္) သာ၀ီတာစျႏၵေက်ာက္စာ။၀ိဇယရာမေက်ာင္း၊အံေတာ္ေက်းရြာ၊သံတြဲၿမိဳ႕