Skip to main content

Featured

မာဂီစံ ( ရခိုင်သက္ကရာဇ်)

မာဂီစံ ( ရခိုင်သက္ကရာဇ်) *************************** မာဂီစံ ဆိုသည်မှာ "မာဂီစံ= မာဂ်စံ= မာဂ်သံ= ရခိုင်နှစ်= ရခိုင်သက္ကရာဇ်" ကို ခေါ်ဝေါ်သော စကားရပ်ဖြစ်သည်။ မြန်မာ့ပညာရှင်တစ်ချို့က “မာဂီစံ” ဝေါဟာရ ဖြစ်ပေါ်လာပုံမှာ ရခိုင်-မြန်မာများကို ဘင်္ဂလီများက “မာဂ် ၊ မောဂ် ၊ Magh, Mogh” မြန်မာဟု ခေါ်ကြောင်း၊ D.GE.Hall က ဆိုထားသည်။ “မာဂီစံ” သက္ကရာဇ်ဟူသည် ဘင်္ဂလားအရှေ့ ပိုင်း စစ်တကောင်းနယ်သုံး သက္ကရာဇ်ဖြစ်ပြီး၊ “မာဂီစံ” သက္က ရာဇ် သည် “ 638 A.D” တွင် စတင်ပါသည်။ “ စံ ” ဆိုသည်မှာ ပါဠိဘာသာ “သံ၀စ္ဆရာ= နှစ်”၊ ဟူသော အစ စာလုံး “သံ” ကို နာဂရီ အသံဖြင့် “စံ” ဟု ယူထား သောကြောင့် ဖြစ်သည်၊ ဟု ဦးမောင်မောင် ညွန့် (မန်းတက္ကသိုလ်) က သုတရိပ်မြုံ စာရဂုံ [ မြန်မာ စာပေနှင့် စာပေဝေဖ န်ရေး၊ သမိုင်းနှင့် အတ္ထုပ္ပတ္တိ စာကြည့်တိုက်ပညာ ပါဠိနှင့် ပိဋကတ်စာပေ] စာအုပ်မှာ ရေးသားဖေါ် ပြထားတာကိုတွေ့ရသည်။ ပါဠိ = သံ၀စ ္ဆရာ= နှစ် သက္ကတ= သံမွတ်သရာ= နှစ် ** “မာဂီစံ”သက္ကရာဇ်ဟူသည် ဘင်္ဂလားအရှေ့ပိုင်း စစ်တကောင်းနယ်သုံး သက္ကရာဇ်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်ကို လက်ခံပါသည်။ “မာဂီစံ” သက္ကရာဇ် ဖြစ်ပေါ်သောအချိန် အေဒီ 638 သည် ရခိုင်ဝေသာလီခေတ် အာနန္ဒစန

ဗမာစာ ဟု မွားယြင္​း ေျပာဆိုေနျခင္း

ဗမာစာဟု မွားယြင္​း ေျပာဆိုေနျခင္း
===========

စာေပေလာကမွာ ဗမာေတြရဲ့ လက္ဦး ဆရာသခင္ဟာ ဘယ္သူလ့ဲ သိခ်င္ရင္ အနည္းမွ် ေဖာ္ျပမည္

ဗမာျပည္ရွိ
ွ ေ႐ွးေဟာင္းေက်ာက္စာမ်ားတြင္ နိ ၊ ဟိ ၊ အကၡရာမ်ားကို

အခု ဗမာမ်ားက ေန႔ ၊ရိွ ၊ ဟုသာ ေျပာဆို ေရးသားၿပိီး

ရခိုင္မ်ားက ေ႐ွးဟာင္းကိုယ္ပိုင္စာအတိုင္း .. ဟိ၊ နိ သာ ေျပာဆို ေရးသားေနျခင္းက

လက္ဦး အကၡရာဟာ ဘယ္​သူလ့ဲ ဆိုတာ ေဖာ္ျပေနျခင္းသာ ျဖစ္သည္ ။

ဤေနရာမွာ ဗမာေတြ ေျပာလည့္ရိွတာက ေ႐ွးေဟာင္းကဟာေတြဟာ ေျပာင္းလ့ဲလာျခင္းေၾကာင္းဟုေျပာေနသည္၊

အမွန္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး ၊ ပုဂံေခတ္ အေနာ္ရထာ စသည့္ ဘုရင္ေတြမွာ သူတို႔ စကားေတာ့ ရိွေနပဲမယ့္ စာေပ မရိွသည့္အတြက္ ၊  စာေပက်ေတာ့ ေ႐ွးတုန္းက ရခိုင့္စာေပေတြအတိုင္း ေရးေနတုန္းပါပဲ၊ ေရွးတုန္းက ပုဂံျပည္ရိွ ဘုရင္ေတြဟာ ရခိုင့္စာေပေတြကို မျပဳမျပင္ႏိုင္ေသးတ့ဲအခ်ိန္ ရခိုင့္ေဝါဟာရအတိုင္း သံုးျခင္းသာျဖစ္ပါသည္ ၊ 

သာဓကေတြၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ၊ ပုဂံျပည္​ေခတ္ မြန္ေတြသံုးတ့ဲ စာေပေဝါဟာရေတြကို  ဗမာဘုရင္ေတြမွာ  သံုးလည့္ရိွသလို ၊ ပ်ဴစာေပ ေဝါဟာရမ်ားကိုလည့္ ဗမာဘုရင္ေတြ သံုးလည့္ ရိွျခင္းပင္ျဖစ္သည္ ၊ ထိုနည္းတူစြာပဲ ရခိုင့္စာေပေတြကိုလည့္ ရခိုင္မႈအတိုင္း သံုးလည့္ရိွပါတယ္ ဒါေၾကာင္းမို႔လို႔လည့္ လက္ရိွ ေ႐ွးေဟာင္း ေက်ာက္စာမ်ားတြင္ ရခိုင္စကားမ်ားသာျဖစ္ေနသည္ ၊ ျဖား ၊ဟိ ၊ နိ သုၾကၠ နိ စသည္မ်ားက သက္ေသျပေနသည္ ။ ေနာက္အမ်ားႀကီးရိွေသးသည္ ။

အကၡရာေျပာင္းလ့ဲလာပံုကို ၾကည့္မယ္ဆိုလ့ဲ
အကၡရာ အဆင့္ဆင့္ ေျပာင္းလဲ့လာပံုကို ပုဂံေခတ္ အေနာ္ရထာ စသည့္ ေနာက္ပိုင္း ဘုရင္မ်ားသည္လ့ဲ အကၡရာေျပာင္းလာပံုမရိွပါဘူး ၊ ဆိုလိုတာက လက္ရိွ ျမန္မာအကၡရာ ( က )ကိုအသံုးျပဳေနရျခင္းသည္ သူ႔ေ႐ွ႕က အခု ( က ) အကၡရာျဖစ္လာမည္  ဆင္႔ကဲ႔ ေျပာင္းလာမယ္႔ ( + ) အကၡရာမ်ိဳးေတြကို ႏွစ္အေတာ္တန္ ပုဂံျပည္မွာ အသံုးျပဳေနရပါလိမ့္မယ္ ဆိုတာ လူတိုင္း သိျမင္ပါလိမ့္မယ္ ၊

ဒါေပမယ့္ ပုဂံျပည္​မွာ အ့ဲလိုမ်ိဳးေတြ ျမန္မာအကၡရာေခၚ ( က,ခ ) မျဖစ္ေပၚခင္ (က,ခ) ျဖစ္​လာမယ့္ စာေပအကၡရာမ်ိဳးန႔ဲ
ေက်ာက္စာမ်ား အေထာက္ထား မေတြ႔ရ  မရိွပါဘူး ၊ ေျပာင္းလ့ဲၿပီးသား  အကၡရာမ်ားကိုသာ အလိုက္သင့္ အသံုးျပဳေနျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္ ။

ဒါျဖင့္ လက္ရိွ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘယ္သူေတြက ( က,ခ) ျဖစ္လာမယ့္ အကၡရာစာေပမ်ိဳးကို ဘယ္သူေတြ ႏွစ္အေတာ္တန္ အသံုးျပဳေနခ့ဲေသးလ့ဲ ဆိုတာ ၾကည့္မယ္ဆိုလ့ဲ

ျမန္မာအကၡရာေခၚ (က,ခ ) မေပၚခင္ ( က, ခ ,) အကၡရာ ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ စာေပအကၡရာမ်ိဳးကို ရခိုင္ျပည္မွာ အမ်ားဆံုးဆိုတာ သမိုင္းေလ့လာသူလူတိုင္း သိျမင္ႏိုင္ပါတယ္ ။
ဒီအေၾကာင္းကို ဆရာႀကီး ဦးစံသာေအာင္ျပဳစုတ့ဲ ၆ ရာစု ယင္းမတိုင္မိ ရခိုင္သံုးအကၡရာ စာအုပ္ကို ေလ့လာဖတ္ႏိုင္ပါတယ္ ��
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=847524921946565&id=100000671955227

ဒါဟာ စာေပတစ္ခုရဲ႕ ကြင္းဆက္ပါ ဘယ္သူမွ ျငင္းမရပါဘူး ။

ေကာင္းၿပီး ေ႐ွ႕စကားကို ဆက္မယ္ဆိုရင္ ပုဂံျပည္​မွာ
ဒီေနရာမွ  (ျမန္မာအကၡရာ စာေပသမိုင္းမွာ ပုဂံျပည္​ဆိုလိုက္တာန႔ဲ  AD ၁၀၄၄ အေနာ္ရထာေခတ္ ထက္မေက်ာ္ဘူး ဆိုတာ သတိရပါ ။
ျမေစတီေက်ာက္စာဟာလည့္ AD ၁၁၁၃ ပဲရိွပါေသးတယ္ ။)

ပုဂံျပည္​မွာ  ဘုရင္မ်ားႏွင့္ အခုေခတ္ ဗမာေတြျဖစ္လာမယ့္ လူေတြဟာ စကားသာရိွၿပီး စာေပ မရိွဘူးဆိုတာျပေနတာပဲ ၊ ဒါေၾကာင္းလ့ဲပဲ ပ်ဴစာ သံုးလိုက္ မြန္စာသံုးလိုက္ ျဖစ္ေနၾကတာက သက္ေသပါပဲ

စာေပဆိုတာမ်ိဳးက ဘယ္လိုအကၡရာမ်ိဳးျဖစ္ေနပါေစ ကိုယ့္ေျပာေနေသာ စကား အသံထြတ္ အဓိပၸါယ္အတိုင္းသာ ေရးေလ့ရိွၾကသည္ ။

ဥပမာ
အခုလက္ရိွၾကည့္ရေအာင္

ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြဟာ ခ်င္းစာေပကို အဂၤလိပ္စာ အကၡရာန႔ဲ ေရးၾကတာပဲ သူ႔အသံထြတ္ အဓိပၸါယ္​အတိုင္း

ပါဠိ အသံထြက္​ကိုလ့ဲ အဂၤလိပ္အကၡရာန႔ဲ ေပါင္းတာပါပဲ ၊

ထိုနည္းတူစြာပဲ ၊ မြန္ ႐ွမ္း ကခ်င္  စသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံေန လူမ်ိဳးအသီးသီးေတြကလ့ဲ

ျမန္​မာအကၡရာေခၚ အကၡရာေတြနဲ႔ သူ႔တို႔အသံထြတ္ အသီးသီး အတိုင္းေရးေနၾကတာပါ ၊
႐ွမ္း > မိုင္းဆုန္
ကခ်င္ > ဂဂ်ာ အိုင္အီး (gaja ai i)
မြန္ > မင္ုရေအာ (မေငရေျသာင္း)

ဒါေၾကာင္း ဘယ္ႏိုင္ငံေရာက္ေရာက္ စာေပအသံုးအႏႈန္း ေဝါဟာရကို သိရင္ ဘယ္သူ႔ စာေပစကားလည့္ ဆိုတာ သိႏိုင္ပါတယ္။

ထိုနည္းတူစြာပဲ
အခု ဗမာျပည္ရိွ ေ႐ွးေဟာင္းေက်ာက္စာမ်ားကို ၾကည့္လိုက္ပါ

ဗမာစာဆိုရင္ ဗမာစကားအတိုင္း ေန႔ ၊ ရိွ ၊ သာေရးမွာ

ရခိုင္စာဆိုရင္.. ရခိုင္စကားအတိုင္း.. နိ ၊ ဟိ ၊  သာေရးၾကမွာပဲ

ေက်ာက္စမ်ားတြင္လည့္ ၊ နိ ၊ ဟိ ၊ အတိုင္းသာ ျဖစ္ပါသည္
ဒီလိုမ်ိဳး ပုဂံေက်ာက္စာေတြမွာ ရခိုင့္ေဝါဟာရေတြအမ်ားႀကီးပါ ၊

ေနာက္တစ္ခုက ဗမာေတြေျပာလည့္္ရိွေသာစကားက > ဒါေၾကာင္း ရခိုင္​န႔ဲဗမာ အတူတူ ပဲလို႔ ေျပာတာေပါ့တ့ဲ ။

မွားပါတယ္ မတူလို႔္လ့ဲ ရခိုင္ ဗမာ ထားဝယ္ မြန္ ေယာ စသည္မ်ားကြဲေနတာေပါ့ ၊ ဓ​ေလ့စ႐ိုက္ ယဥ္ေက်းမႈေတြပါအစ ၊
ရခိုင္န႔ဲ မတူလို႔လ့ဲ ၊ ေ႐ွးေ႐ွးကပင္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ အသီးသီးန႔ဲ ရိွေနၾကတာေပါ့

ကံရာဇာႀကီး ကံရာဇာငယ္ ညီကိုႏွစ္ခု ခြဲသြားတယ္ မ​ေျပာန႔ဲ ၊ ခြဲသြာတာက ဘုရင္ႏွစ္ပါး ၊ တိုင္းသူျပည္သားေတြ အစကေန ရိွေနတာ မတူလို႔ ၊ ဘုရင္အမ်ိဳးတူတိုင္း တိုင္းသူျပည္သားေတြပါအစ လူမ်ိဳးတူတယ္ဆိုတာ အေတြးအေခၚ မရိွလို႔ ေျပာတာပါပဲ ။

ဘုရင္ေခတ္တုန္းက အျခားနိုင္ငံေတြကို သူတို႔သိမ္းပိုင္ျပီး အ့ဲနိုင္ငံမင္းမ်ိဳးထဲက လူကို နန္းတင္ခ့ဲတာလ့ဲ ရိွသလို ၊ကိုယ့္ မင္းညီ မင္းသား၊ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္ေတြကိုလည့္  ဘုရင္ႀကီးက ခြဲေဝ အုပ္ခ်ဳပ္ခိုင္းေစတယ္ ။
ဒါကို လူမ်ိဳးတူ တယ္လာေျပာေနသူဟာ အေတြးအေခၚမရိွလို႔ပါပဲ ၊တနည္း သမိုင္း တဖက္ေစာင္းၿပီး အစြန္​း​ေရာက္​ ေနလို႔ပါပဲ

အခုျမန္မာႏိုင္ငံကိုပဲၾကည့္လိုက္ပါ
ကခ်င္ ကယား ကရင္ ခ်င္ မြန္ ဗမာ ရခိုင္ ႐ွမ္း
ေနတ့ဲႏိုင္ငံတစ္ခုကို ဗမာေတြက အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာပဲ ၊ က့ဲ တူသလား လူမ်ိဳး ၊ ႐ွမ္းက ႐ွမ္းပဲ ၊ မြန္က မြန္ပဲ ရခိုင္က ရခိုင္ပဲ ၊ ဗမာက ဗမာပဲ ၊
ဘယ္မွာလ့ဲ အုပ္ခ်ဳပ္သူ ဘုရင္တူလို႔ လူမ်ိဳးတယ္ဆိုေသာ စကား ရပ္??

ဗမာေတြကိုယ္တိုင္ပဲ ပ်ဴစစ္လွ်င္ ဗမာ ဟုသာေျပာဆိုၾကတာပါပဲ ။

သမိုင္းဆရာ ေဒါက္တာသန္းထြန္း ကိုယ္တိုင္ ပ်ဴေတြဘယ္ေရာက္သလ့ဲ ငါဒီမွာေဟးလို႔္ ေအာ္လိုက္ခ်င္တယ္တ့ဲ ၊
ရခိုင္န႔ဲမတူ
ဘူးဆိုတာ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ေျပာေနေသာ စကားေတြပါပဲ ။
ရခိုင္ေတြလည့္ ပ်ဴေတြျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ႐ူးေၾကာင္ေၾကာင္ စကား လာမေျပာနဲ႔ ၊ ရခိုင္ျပည္ကို ပ်ဴေတြ စစ္လာတိုက္ေၾကာင္း သမိုင္းေတြရိွၿပီးသားပါ

ေကာင္းၿပီး စာေပအေၾကာင္းဆက္ရင္
အေပၚမွာေျပာခ့ဲသလို စာေပ ေဝါဟာရေတြဟာ ဘယ္ႏိုင္ငံေရာက္ေရာက္  အ့ဲစာေပရ႕ဲ စကားေဝါဟာရေတြ သိရင္ ဘယ္လူမ်ိဳး စာေပေဝါဟာရ  ေတြလ့ဲဆိုတာ လူတိုင္းသိႏိုင္ပါတယ္ဆိုတာ

လက္ရိွ ဗမာျပည္ရိွ ေက်ာက္စာန႔ဲ တိုက္ၾကည့္လိုက္ရင္ အေျဖေပၚၿပီ ။

စာေဖာ္ျပထားတာ.. ႏွစ္လံုးတည္းမဟုတ္ပါဘူး.. အကုန္​လံုးနီးပါး ျပလိုက္ရင္.. ဗမာေတြလည္းတတ္တယ္ ဆိုၿပီး လာမွစိုးမိလို႔ပါ

ဒီလိုအေခ်ာင္ခို ေနၾကတာ.. မၾကာမၾကာ ေတြ႔ေနရတယ္

~~~~~~~~~~~
Zaw Koko(မဟႎသကတိုင္း)

Comments