Skip to main content

Featured

မာဂီစံ ( ရခိုင်သက္ကရာဇ်)

မာဂီစံ ( ရခိုင်သက္ကရာဇ်) *************************** မာဂီစံ ဆိုသည်မှာ "မာဂီစံ= မာဂ်စံ= မာဂ်သံ= ရခိုင်နှစ်= ရခိုင်သက္ကရာဇ်" ကို ခေါ်ဝေါ်သော စကားရပ်ဖြစ်သည်။ မြန်မာ့ပညာရှင်တစ်ချို့က “မာဂီစံ” ဝေါဟာရ ဖြစ်ပေါ်လာပုံမှာ ရခိုင်-မြန်မာများကို ဘင်္ဂလီများက “မာဂ် ၊ မောဂ် ၊ Magh, Mogh” မြန်မာဟု ခေါ်ကြောင်း၊ D.GE.Hall က ဆိုထားသည်။ “မာဂီစံ” သက္ကရာဇ်ဟူသည် ဘင်္ဂလားအရှေ့ ပိုင်း စစ်တကောင်းနယ်သုံး သက္ကရာဇ်ဖြစ်ပြီး၊ “မာဂီစံ” သက္က ရာဇ် သည် “ 638 A.D” တွင် စတင်ပါသည်။ “ စံ ” ဆိုသည်မှာ ပါဠိဘာသာ “သံ၀စ္ဆရာ= နှစ်”၊ ဟူသော အစ စာလုံး “သံ” ကို နာဂရီ အသံဖြင့် “စံ” ဟု ယူထား သောကြောင့် ဖြစ်သည်၊ ဟု ဦးမောင်မောင် ညွန့် (မန်းတက္ကသိုလ်) က သုတရိပ်မြုံ စာရဂုံ [ မြန်မာ စာပေနှင့် စာပေဝေဖ န်ရေး၊ သမိုင်းနှင့် အတ္ထုပ္ပတ္တိ စာကြည့်တိုက်ပညာ ပါဠိနှင့် ပိဋကတ်စာပေ] စာအုပ်မှာ ရေးသားဖေါ် ပြထားတာကိုတွေ့ရသည်။ ပါဠိ = သံ၀စ ္ဆရာ= နှစ် သက္ကတ= သံမွတ်သရာ= နှစ် ** “မာဂီစံ”သက္ကရာဇ်ဟူသည် ဘင်္ဂလားအရှေ့ပိုင်း စစ်တကောင်းနယ်သုံး သက္ကရာဇ်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်ကို လက်ခံပါသည်။ “မာဂီစံ” သက္ကရာဇ် ဖြစ်ပေါ်သောအချိန် အေဒီ 638 သည် ရခိုင်ဝေသာလီခေတ် အာနန္ဒစန

ရခိုင္သား ေ၀ါဟာရ ကိုနားမလည္ေသာက်စြာမင္း

ရခိုင္သားေ၀ါဟာရကိုနားမလည္ေသာက်စြာမင္း



            ရခိုင္သားတို႔သည္ ေရွးပေ၀သဏီ ကပင္လွ်င္ ေ၀ါဟာရ စကါးလံုး အသံုးအႏႈံး အလြန္ ေတာ္တတ္ေသာ ၾကြယ္၀ေသာ လူမ်ဳိးမ်ား ျဖစ္ေလသည္။ လူတေယာက္၏ ေကါင္းမႈ မေကါင္းမႈ အေပၚ မူတည္၍ ေသဆံုးသည္ကို ေျပာဆိုရာတြင္ အလြန္ထိေရာက္လွသည္။ ေသသူသည္ မည္သည့္ အတြက္ေၾကာင့္ ေသသည္ကို ရုပ္လံုးေပၚေအာင္ ကြက္ကြက္ ကြင္းကြင္း ျမင္ေအာင္ ေျပာႏိုင္ေပသည္။ ဥပမာ။ စန္႔သည္၊ လစန္႔ေၾကာင္သည္၊ ေျပာသည္ႏွင့္ လူဆိုး သူခိုး အယုတ္ ေသသည္ဟု လူအမ်ား အလြယ္တကူ နားလည္ၾကေလသည္။
        ထို႔ျပင္ မသာျဖစ္သည္၊ လုပ္တိုင္းသြားသည္၊ အသုဘျဖစ္သည္၊ အနိစၥျဖစ္သည္၊ သၿဂဳိိ ၤ သည္၊ ေျမျမဳပ္သည္၊ ခတ္ႏွင့္ပစ္သည္၊ ၀ဲပစ္သည္၊ ျမဳတ္နင္းပစ္သည္၊ တြင္းမွာထည့္သည္၊ တြင္းလုသည္၊ တြင္းမွာနင္းသည္၊ တြင္းဆံုးက်သည္၊ ေသနိေစ့သည္၊ ကံကုန္သည္၊ မျပန္ခရီး သြားသည္၊ အစိမ္းေသသည္၊ အသတ္ခံရသည္၊ နတ္ရြာစံသည္၊ ပ်ံလြန္သည္၊ စုေတ့သည္ စသည္ျဖင့္ ေသသူ၏ လုပ္ကိုင္ခ့ဲေသာ အလုပ္အကိုင္ ႏွင့္ ေသပံုေသနည္း၏ ဘ၀အေပၚတြင္ မူတည္၍ ေသဆံုးျခင္းကို ေျပာဆိုေလ့ရွိသည္။
           ထိုထက္ထူးဆန္းေသာ ေ၀ါဟာရတခုမွာ ေရႊေတာင္ ေငြေတာင္ တက္သည္ ဟူေသာ အသံုးပင္ ျဖစ္သည္။ အမိ သို႔မဟုတ္ ဖခင္ တဦးဦး ေသဆံုးသြားသည့္ လူတေယာက္ကို မိတ္ေဆြ တဦးက မသိ၍ ေမးျမန္းေသာအခါ၊ အမိ ေရႊေတာင္ ေငြေတာင္ တက္လားေစာ္ ၁ လဟိယာ၊ ၄ ဟိယာ၊ တႏွစ္ဟိယာ၊( အမိေသဆံုးသည္မွာ တလရွိၿပီ၊ ၄ လရွိၿပီ၊ ၊ တႏွစ္ရွိၿပီ၊) စသည္ျဖင့္ အမိ ႏွင့္ အဘ ေသသည္ကို သာလွ်င္ ေရႊေတာင္ ေငြေတာင္ တက္သည္ ဟူ၍ ေျပာဆိုေလ့ ရွိၾကသည္။ အမိႏွင့္အဖ ေသသည္ကိုသာလွ်င္ သံုးရသည္ တျခားလူ အဖိုး အဖီးတို႔ေသသည္ကို ပင္လွ်င္မေျပာရ၊ မသံုးရ။ ဤေရႊေတာင္ ေငြေတာင္ တက္သည္ဟူေသာ စကါးလံုးသည္ ရခိုင္သား တို႔၏ အလြန္ေရွးက်ေသာ ေ၀ါဟာရ စကါးလံုး တခုပင္ ျဖစ္ေလသည္။
             ရခိုင္သားတို႔ ပုဂံျပည္သို႔ ေရာက္သြားၿပီးေနာက္ ဤေရႊေတာင္တက္သည္ ဟူေသာ ေ၀ါဟာရကို ပုဂံေခတ္ စူဠာမဏိ ေလးမ်က္ႏွာ ဘုရားေက်ာက္စာ၌ ဤသို႔ေရးထါးသည္။ သကရစ္ ၅၉၇ ခု အာသိန္းႏွစ္ နံကါလ(ရခိုင္လအေခၚ) ဆန္း ၄ ရက္ ၾကာသပေတးေန႔ က်စြာမင္း ေရႊေတာင္တက္ၿပီ၊ ဟူ၍ နန္းစံရသည္ကို ေရႊေတာင္တက္သည္ ဟူ၍ေရးထါးေလသည္။ ဤေက်ာက္စာတခုလံုးကို ေလ့လာပါက ရခိုင္ေ၀ါဟာရ မ်ားခ်ည္း ျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရေလသည္။ ရခိုင္ႏွင့္ဗမာသည္ ၃၅ ႏွစ္တာမွ် အနီးကပ္ ဆက္ဆံေနထိုင္ ခဲ့ၾကသည့္ အတြက္ ရခိုင္ေ၀ါဟာရ အားလံုးကို နားမလည္ မရရွိခဲ့ျခင္းသာျဖစ္၍ ေရႊေတာင္တက္သည္ ဆိုသည္မွာ လူေသသည္ ဟူ၍ မယူဆဘဲ နန္းတက္ရာတြင္ သာလွ်င္ က်စြာမင္း သံုးစဲြေရးသားျခင္း ျဖစ္ေလသည္။

Credit @U Kyaw Khine

Comments