Skip to main content

Featured

မာဂီစံ ( ရခိုင်သက္ကရာဇ်)

မာဂီစံ ( ရခိုင်သက္ကရာဇ်) *************************** မာဂီစံ ဆိုသည်မှာ "မာဂီစံ= မာဂ်စံ= မာဂ်သံ= ရခိုင်နှစ်= ရခိုင်သက္ကရာဇ်" ကို ခေါ်ဝေါ်သော စကားရပ်ဖြစ်သည်။ မြန်မာ့ပညာရှင်တစ်ချို့က “မာဂီစံ” ဝေါဟာရ ဖြစ်ပေါ်လာပုံမှာ ရခိုင်-မြန်မာများကို ဘင်္ဂလီများက “မာဂ် ၊ မောဂ် ၊ Magh, Mogh” မြန်မာဟု ခေါ်ကြောင်း၊ D.GE.Hall က ဆိုထားသည်။ “မာဂီစံ” သက္ကရာဇ်ဟူသည် ဘင်္ဂလားအရှေ့ ပိုင်း စစ်တကောင်းနယ်သုံး သက္ကရာဇ်ဖြစ်ပြီး၊ “မာဂီစံ” သက္က ရာဇ် သည် “ 638 A.D” တွင် စတင်ပါသည်။ “ စံ ” ဆိုသည်မှာ ပါဠိဘာသာ “သံ၀စ္ဆရာ= နှစ်”၊ ဟူသော အစ စာလုံး “သံ” ကို နာဂရီ အသံဖြင့် “စံ” ဟု ယူထား သောကြောင့် ဖြစ်သည်၊ ဟု ဦးမောင်မောင် ညွန့် (မန်းတက္ကသိုလ်) က သုတရိပ်မြုံ စာရဂုံ [ မြန်မာ စာပေနှင့် စာပေဝေဖ န်ရေး၊ သမိုင်းနှင့် အတ္ထုပ္ပတ္တိ စာကြည့်တိုက်ပညာ ပါဠိနှင့် ပိဋကတ်စာပေ] စာအုပ်မှာ ရေးသားဖေါ် ပြထားတာကိုတွေ့ရသည်။ ပါဠိ = သံ၀စ ္ဆရာ= နှစ် သက္ကတ= သံမွတ်သရာ= နှစ် ** “မာဂီစံ”သက္ကရာဇ်ဟူသည် ဘင်္ဂလားအရှေ့ပိုင်း စစ်တကောင်းနယ်သုံး သက္ကရာဇ်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်ကို လက်ခံပါသည်။ “မာဂီစံ” သက္ကရာဇ် ဖြစ်ပေါ်သောအချိန် အေဒီ 638 သည် ရခိုင်ဝေသာလီခေတ် အာနန္ဒစန

မႏၱ​ေလး မဟာမုနိ ဘုရားႀကီးက ကမ္းပူးခ်ား အ႐ုပ္မ်ား

မႏၱေလး ဘုုရားႀကီးက ကမ္ပူးခ်ား(ကေဗၻာဒီးယား)က ဘီလူးရုုပ္မ်ားအေပၚ က်ေနာ့္၏ အျမင္..
(ေဆာင္းပါးရွင္ ေဒါက္တာလိွဳင္ျမင့္)

ယေန ့မႏၱေလး မဟာမုုဏိဘုုရားႀကီးမွာ ရွိသည့္ကမ္ပူးခ်ား(ကေဗၻာဒီးယား)က ဘီလူးရုုပ္ႀကီးေတြကိုု က်ေနာ္ စိတ္ထဲမွာ မသန္႔ဘူး။ ငယ္ငယ္ကေတာ့ ဘီလူးရုုပ္မိုု ့ မသတီဘူး။ နဲနဲႀကီးလာေတာ့ ဒါဟာ တိုုက္ခိုုက္လုုယူလာတဲ့ ပစၥည္း၊ အဒိႏၷာဒါနကံ ေျမာက္တယ္လိုု ့ျမင္လာျပန္တယ္။

ဒီဘီလူးရုုပ္ေတြကိုု ယိုုးဒယားက ကမ္ပူးခ်ား(ကေဗၻာဒီးယား)က ကိုုနိုုင္ျပီး ကမ္ပူးခ်ားကေန လုုယူလာတာပါ။ တခါ ယိုုးဒယားကေန ဘုုရင့္ေနာင္မင္းတရားႀကီးက 1563 /4 အယုုဒၶယျမိဳ ့ကိုု ေအာင္နိုုင္တံုုးက ယူေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားႀကီးက မူလက ယိုုးဒယားဘုုရင္မွာ ဆင္ျဖဴေတာ္ ၇ ေကာင္ရွိတာကိုု ဆင္ျဖဴးေတာ္ တစ္ေကာင္ မိတ္ေဆြအေနနင့္ လက္ေဆာင္ေပးရန္ သံတမန္ေတြ လက္ေဆာင္ပ႑ာေတြနင့္ ပန္ႀကားပါတယ္။ ယိုုးဒယားက မြန္ဘုုရင္ကိုု တစ္ေကာင္လက္ေဆာင္ေပးဖူးထားေတာ့ ေတာင္းႀကည့္ပါတယ္ ။ ယိုုးဒယားဘုုရင္က မေခ်မငံ ျပန္ေျပာလိုုက္ေတာ့ ဆင္ျဖဴေတာ္ကိစၥက စစ္ခ်ီရန္မွတပါး မရွိေတာ့ျပီ။

တကယ္ေတာ့ အယုုဒၶယျမိဳ ့ကိုုမတိုုက္လိုုက္ရပါ။ ဘုုရင့္ေနာင္၏စစ္အင္အားကိုုႀကည့္ျပီး လက္နက္ခ်ႀကရပါတယ္။ ပဲခူးကိုု ထိုုဘီလူးရုုပ္ေတြေရာက္အျပီး၊ ၃၅ နစ္အႀကာမွာ ပဲခူးနန္းေတာ္ႀကီး က်ဆံုုးကာ မီးတင္ရႈိ ့တာခံလိုုက္ရပါတယ္။ ရခိုင္တပ္ေတြက ရခိုုင္ဘက္ဆက္ ပင့္ေဆာင္သြားပါတယ္။

1984 သႀကၤန္အႀကိဳေန ့ မႏၱေလး ဦးက်ားႀကီးဝင္းမိီးေလာင္ေတာ့ သတိထားမိလာတယ္။ ရခိုုင္ကေန ဒီဘီလူးေတြ ပင့္လာာတာ နစ္ေပါင္း ၂၀၀- တိတိမွာ မီးေလာင္တာဘဲလိုု႔ ျပန္စဥ္းစားေတာ့ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀- တိတိျပည့္ 1885 December ျမန္မာထိးနန္း ျပဳတ္သြားတာ ကိုုျပန္စဥ္းစားလာမိတယ္။ ....1784 December ဘိုုးေတာ္ဘုုရား လက္ထက္မွာ အိမ္ေရွ ့စံမင္းသားက ရခိုုင္ကိုု တက္သိမ္းလိုုက္တယ္။ ဟံသာဝတီပဲခူးက ဒီဘီလူးရုုပ္ေတြ ရခိုင္ကို ေရာက္လာျပီး ႏွစ္ေပါင္း ၁၈၄ နစ္အႀကာမွာ ရခိုုင္ထီးနန္း မ်ဳိးဆက္ျပဳတ္သြားပါတယ္။ ..

ဒီဘီလူးရုုပ္ေတြ ပင့္လာအျပီး မႀကာမွီမွာတင္ အိမ္ေရွ့စံမင္းသား ကြယ္လြန္ပါတယ္။ ဘီလူးရုုပ္ေတြ အမရပူရေရာက္ေတာ့ ၁၇၈၅။ ျမန္မာထီးနန္းဆက္ျပတ္သြားတာ က ၁၈၈၅။ ႏွစ္တစ္ရာတိတိ။ ၁၉၈၄ မီးႀကီး ၁၀၀ -ဘဲတြက္ပါ။ ထိုုမီးႀကီးေလာင္အျပီး အင္မတန္ အေမ်ွာ္အျမင္ႀကီးရွာတဲ ့ ဗုုိလ္ထြန္းႀကည္က ျမိဳ ့လယ္ေခါင္ကအိမ္ေတြ ေခတ္မွီတိုုက္ႀကီးေတြ မေဆာက္နိုုင္ရင္ သိမ္ဟမယ္ႀကီမ္း ျခိမ္းေခ်ာက္ေတာ့ မႏၱေလးျမိဳ့ရဲ ့ အဓိကေနရာေတြကိုု တရုုတ္ေတြ ေပါေခ်ာင္ေကာင္းေစ်းနဲ ့ သိမ္းပိုုက္လိုုက္ပါေတာ့တယ္။

..ယေန ့ဆိုုမႏၱေလးကိုု ဗဟိုုျပဳျပီး တရုုတ္ျပည္မႀကီးက ျမန္မာကိုု ျခိမ္းေျခာက္နိုုင္သည့္အေနအထားကိုု တစတစ ေရာက္လာေနပါျပီ။ .ယူကရိန္းမွာ ရုုရွားက ဝင္စြက္ဖက္သလိုု တရက္မွာ တရုုတ္က မိမိလူမိ်ဳးေတြကိုု ကာကြယ္ဖိုု ့ စကားေျပာလာပါေတာ့့မယ္။ .

.ဒီအတြက္ အဒိႏၷာဒါနကံ လဲေျမာက္ေနတယ္။ သူတိုု ့ေရာက္ေလရာ ျမိဳ ့ေတာ္ေတြ ပ်က္စီးႀကေစတဲ့ ဒီဘီလူးရုုပ္ေတြကိုု မူလပိုုင္ရွင္ ကမ္ပူးခ်ားကိုု ျပန္လည္ေပးသင့္တယ္လိုု ့ က်ေနာ္တစ္ဦးထည္း ပုုဂၢဳလိက အျမင္ကိုုတင္ျပလိုုက္ပါတယ္။ မႏၱေလးသူ မႏၱေလးသားေတြ အမ်ားစုု ဆႏၵဘယ္လိုု ရွိမယ္ေတာ့မသိပါ။ က်ေနာ္ကေတာ့ အာ့ဒိနဒါနံ လည္းေျမာက္ေနတယ္္။ သူတိုု ့ေရာက္ေလရာ ဒုုကၡေတြ ႀကံဳေနရတယ္။ ဒါေတြရွိေနလိုု ့ဘာမွ သိပ္အက်ိဳးမရွိလွပါ။ ယခုု ထီးနန္းက ေပ်ာက္စရာ မရွိေတာ့ လူမ်ိဳးဘဲ ေပ်ာက္စရာအထိ ျဖစ္လာေလမည္လား။

ျမန္မာအားလံုုနင့္ ဆိုု္ငေသာ ကိစၥမိုု ့ အားလံုုး ေလးေလးနက္နက္ စဥ္းစားေပးႀကပါခင္ဗ်ာ။ ေထရဝါဒ ဗုုဒၶဘာသာ နိုုင္ငံေတာ္ႀကီးက ဘုုရားသာသနာေတ္ရဲ ့ အထြဋ္အျမတ္ေနရာ မဟာမုုဏီရုုပ္ပြားေတာ္ႀကီး ပုုရဝဏ္မ်ာ ခိုုးရာပါပစၥည္းေတြ ထားတာ (လုုယက္ယူထားေသာ) ဟာ သာသနာေတာ္နဲ႔ ဆန္ ့က်င္ေနပါတယ္ ။

အားလံုုး စဥ္းစားေပးႀကပါဦးခင္ဗ်ာ။ အထူ အထူး ေရႊမန္းသားမ်ား စဥ္းစား သံုုးသပ္ေပးႀကပါဦးခင္ဗ််ာ။

အားလံုးကို ေလးစားလ်က္
ေဒါက္တာလိွဳင္ျမင့္
°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°

ရကၡိဳင္တိေလ့ ကိုယ့္စြာ ကိုယ့္စြာ လုပ္နီကတ္စြာတိ ျမင္ရေရခါ... တနိန္႔ ဘုရားကို ျပန္ယူေရခါ ယင္းခ်င့္တိကို ယူဖို႔ မယူ စိုင္းစားစရာပါ ၊ ၿဖိဳက္ႏိုင္ မၿဖိဳက္ႏိုင္ဆိုစြာက အတတ္ပညာ အသိညာ႐ွင္႐ို႔ တာဝန္ရာၿဖိဳက္ဖို႔ထင္ေရ...

က်ေတာ္ေလ့ ေဒအ႐ုပ္တိကို ေသခ်ာၾကည့္ခါ ေၾကာက္စရာ တိရာျမင္ေရ.. ၊ ေကာင္းသေဘာ မက် ၊ ထူးေတာ့ထူးေရ

Comments