(1942 )ခုနှစ် ကုလားရခိုင် အထိကရုဏ်း

1942 ငြို့ကာ 1984 ဖွားဆိုတော့ သမိုင်းက ဘယ်တော့မှ ခေတ်နောက်မကျပါံံံ.......

သမိုင်းနှင့်တူရိုင်းခဲ့သူများ

(သမိုင်းကိုသိ၍သတိထားကြရန်လို)

÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷

1942 မေလ 13 ရက် ရခိုင်များ 

လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်ခံရတဲ့နေ့။

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

 နိုင်ငံတကာ သမိုင်းပညာရှင်များ မသိချင်ယောင်ဆောင်ထားတဲ့ တကယ့်ဖြစ်ရပ်မှန်။ ။

၁၉၄၂ ခုနှစ် ရခိုင်သမိုင်းမှာ ဒီလိုပုံရိပ်တွေ ရှိခဲ့တယ်။

(1942 )ခုနှစ် ကုလားရခိုင် အထိကရုဏ်း စတင်ဖြစ်ရခြင်း အကြောင်းတရားကား စစ်တွေမြို့မှ စတင်ဖြစ်ပွါးလေသည်။

အင်္ဂလိပ်တပ်ဖြစ်သော ရာခ်ျပုကုလားစစ်သားများက ရခိုင်အမျိုးသမီးများကို အဓမ္မပြုကျင့် ရခိုင်အမျိုးသားများကို ဘင်္ဂလီကုလားအရပ်သားများနှင့်ပူးပေါင်း၍ အနိုင်ကျင့် နှိပ်စက်သတ်ဖြတ်ရာမှ မခံမရပ်နိုင်ဖြစ်ပြီး စတင်ဖြစ်ပွါးလာ ရခြင်းဖြစ်လေသည်။

ယင်းပြဿနာသည် မြေပုံမြို့နယ်၊မင်းပြားမြို့နယ်၊ မြောက်ဦးမြို့နယ်၊ ကျောက်တော်မြို့နယ်များသို့ ကူးစက်သွားသည်။

ယင်းကိစ္စကို ရခိုင်နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်များဖြစ်ကြသော ဦးပညာသီဟ ၊ ဦးသာကျော်(ဘုံပေါက်)တို့က ဖြန်ဖြေပေးသဖြင့် အထက်ပါမြို့များမှာ အေးဆေးငြိမ်သက်သွားခဲ့ပါသည်။

သို့သော် အထက်ပါမြို့နယ်များမှ ဘူးသီးတောင်၊မောင်တောမြို့နယ်များသို့ ထွက်ပြေးသွားကြသော ဘင်္ဂလီကုလားများနှင့် ဘူးသီးတောင် မောင်တောမြို့နယ်များမှ ပညာတတ်ကုလားခေါင်းဆောင်အချို့ ဦးဆောင်ကာ နယ်ခံကုလားများနှင့် ပူးပေါင်း၍ ယင်းဒေသရှိ ရခိုင် ၊ ရခိုင်မျိုးနွယ်စုတိုင်းရင်းသားများနှင့် ကျေးရွာများကို အမြစ်မကျန် ချေမှုန်းသုတ်သင် သတ်ဖြတ်ကြရန် နှိုးဆော်စည်းရုံးကြလေသည်။

ယင်းအချိန်တွင် မေဂျာ ဦးကျော်ခိုင်(အိုင်စီအက်)သည် ၄င်းကိစ္စကို ထိမ်းသိမ်းရန် စစ်တွေမြို့မှ ကုလားခေါင်းဆောင်များဖြစ်သော ဦးယာဆိန်း (ရှေ့နေ) ဦးဆူတန်မာမတ် ၊ဦးဘိုးခိုင် စသောသူများ နှင့် ကြိုးပမ်းသော် လည်း မအောင်မြင်သည့် အပြင် (မေဂျာ ဦးကျော်ခိုင် )ကိုယ်တိုင် ဘူးသီးတောင်မြို့နယ် ဂူတာပြင်ကျေးရွာတွင် ကုလား များ၏ ပစ်ခတ်လိုက်သော သေနတ်ဒဏ်ရာဖြင့် သေဆုံးသွားရလေသည်။

(၁၉၄၂)ခုနှစ် မေလတွင် မောင်တောမြို့နယ်ရှိ ကုလားကျေးရွာ အားလုံးသည် လူစုရုံးပြီး လက်နက်ကိုင်များကိုင်ဆောင် လျက် ရခိုင်ကျေးရွာများကို တိုက်ခိုက်ဖျက် ဆီး မီးရှို့ခြင်းများ စတင်ပြုလုပ်လာကြသည်။

ရခိုင်ကျေးရွာများကို ဝိုင်းထားခြင်း ၊ လမ်းတံတားများအား ဖြတ်တောက်ဖျက်ဆီးထားခြင်းတို့ ပြုလုပ်ကြသည်။

မောင်တောမြို့ကို ဒုတ် ဒါး လက်နက် ကိုယ်စီဖြင့် ဝိုင်းရံထားသည့် ဘင်္ဂလီအင်အားမှာ(၂၀၀၀၀)နှစ်သောင်း ကျော် လောက်ရှိမည်ဟု ခန်းမှန်းကြသည်။ မောင်တောမြို့ ၀င်ပေါက် ထွက်ပေါက် အားလုံးကို ပိတ်ဆို့ထားကြသည်။

မောင်တောမြို့နယ် ပတ်၀န်းကျင်ကျေးရွာများကိုလည်း ကုလား များ ဝိုင်း၀န်းထိုးခုတ်နေကြသည်ဟု သတင်းများကြားကြရသည်။

ဒါးဒါဏ်ရာနှင့် မောင်တော မြို့ပေါ်သို့ တက်လာ သော သူများမှာလည်း မနည်းလှပါ။

မောင်တောမြို့အလယ်ရွာက ဟု ထင်ပါသည်။ အိမ်ထောင်စုတစ်စု မနက်(၄နာရီ)လောက်တွင် ဘူးသီးတောင်သို့ ဖေါက်ထွက်ပြေးကြရာ ကညင်တန်းရွာမှ ကုလားများ ခုတ်လွှတ်လိုက်သောကြောင့် ပါသွားသော ပစ္စည်း များအားလုံးလည်း လုယူခံရပြီး သွေးသံရဲရဲ ဖြင့် မြို့ထဲသို့ ပြန်၀င်ပြေးလာသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့ရသည်။

ယင်းနေ့ မိုးလင်းသည့် အချိန်မှ စ၍ ရရာပစ္စည်းများကို ထုတ်ပိုးပြီး ထွက်လာခဲ့ကြ ရာ လမ်းများပေါ်တွင် မိမိကဲ့သို့ အထုတ်အပိုးများဖြင့် ဟိုဟို ဒီဒီ ပြေးလွှားနေကြသော ထိတ်လန့် ကြောက်လန့်နေကြသည့် ရခိုင်များ အုပ်စုလိုက် အုပ်စုလိုက် တွေ့ရပါသည်။

ယင်းအချိန်က အစိုးရကချိတ်ပိတ်ထားသော ဘုန်းကြီးကျောင်း(ယခု (မဟာကျန်ဘုရား ကိန်း၀ပ်ရာ အသျှင်ကေတုကျောင်း) ကွက်လပ် တွင် ရခိုင်လူမျိုး(၅၀၀၀)လောက် စုမိလာကြသည်။

မြောက်ဖက်ပိုင်း ကညင်ချောင်းရွာများမှ လူများကို လည်းကောင်း၊ မြို့နှင့်နီးသော တောင်ပိုင်းရွာများဖြစ်သည့် မှော်၀င်ရွာ ၊မကျီးချောင်းရွာ ၊ ရေဖုန်းပြင်ရွာ၊ ပန်းတောပြင်ရွာ စသော ရခိုင်ရွာများမှ လူများကိုလည်းတွေ့ရပါသည်။

အသက်ဘေးကို ကြောက်ရွံနေကြသော လူအုပ်ကြီးသည် ကလေးငိုသံ လူကြီးဆူညံသံများနှင့် ပွက်ပွက်ညံနေသည်။

ထိုနေ့က စက်ရှင်တရား သူကြီး ဦးအောင်သာကျော် ဘူးသီးတောင်ငွေတိုက်မှ ငွေများကို သိမ်းဆည်းရန်နှင့် မောင်တောကို ကုလားများဝိုင်းရံထား ကြောင်း သိရ၍ အကူအညီပေးရန် ရောက်ရှိလာခြင်းဖြစ်သည်ဟု သိရပါသည်။ဦးအောင်သာကျော်က ဘူးသီးတောင်သို့ ပို့ပေးမည်ဟု ပြောသည်။ ဘူးသီးတောင်သို့သွားရန် စောင့်နေကြစဉ် မိုးသက်လေပြင်းကျပြိး မိုးအကြီးအကျယ် ရွာနေသော ကြောင့် ဘူးသီးတောင်လမ်းပိတ်နေကြောင်း ကြားသိရပြန်သည်။

စစ်သားအစောင့်အရှောက်နှင့် မသွားပါကလည်း သတ်ရန် လမ်းတလျှောက်လုံး ကုလားများ စောင့်နေကြကြောင်း ကြားသိရပြန်သည်။

မနက်(၉)နာရီလောက်တွင် ဦးအောင်သာကျော်က နတ်မြစ်တစ်ဖက်ကမ်း ယခုဘင်္ဂလားဒေခ်ျ့နိုင်ငံ တက္ကနက်သို့ ပို့ပေးရန် ကြိုးစားမည်ဖြစ်ကြောင်းပြောပါသည်။ နေ့လည်(၁၂)နာရီလောက်တွင် အောင်သာကျော် နှင့်အတူ အင်္ဂလိပ်စစ်ဗိုလ် တေလာ နှင့် နီပေါ ဂေါ်ရခါးစစ်သားများ ရောက်လာပြီး မောင်တောသင်္ဘောဆိပ်သို့ ပို့ပေးပါသည်။ အာရကန် ဖလိုတီလာ ကုမ္မဏီ ပိုင် သင်္ဘောဖြင့် အခေါက်ခေါက် အခါခါ ပြေးဆွဲသော်လည်း မနိုင်မနင်း ဖြစ်နေလေရာ လှေသမ္ဗန်များနှင့် လည်း ပို့ပေးကြသည်။

မောင်တောမြို့ တစ်ဖက်ကမ်း ယခု ဘင်္ဂလားဒေခ်ျ့ နိုင်ငံ တက္ကနက်သို့ ရောက်၍ မကြာမီ ညဖက်တွင် မောင်တောမြို့ပေါ်နှင့် နယ်ကျေးရွာများမှ မီးတောက် မီးလျှံများတလိမ့်လိမ့် တက်လာသည်ကို လှမ်းတွေ့မြင်ကြရသည်။

မောင်တောမြို့ကို ကျွန်တော်တို့ မရှိသည့်နောက်ပိုင်း ကုလားများ ထောင်သောင်းချီ ၀င်ရောက် လာကြရာ ရခိုင်အိမ်များတွင် ရှိသော ဆန် ဆီ ဆား ပန်းကန် ခွက်ယောက် အိမ်ထောင်ပရိဘောဂ များပါမကျန် စိတ်တိုင်းကျ ယူငင်ကြပြီးနောက် အိမ်များ ကျောင်းများကို မီးရှို့ကြလေသည်။

ဤအရေးအခင်းတွင် နတ်မြစ်ကမ်းခြေမှ ကျေးရွာများ ဖြစ်ကြသော ငါးခူရ ၊ ခြံပြင် ၊ရွက်ညှိုးတောင်၊ သရက်အုပ်၊ စသော ကျေးရွာများသည် လှေများဖြင့် နတ်မြစ်တစ်ဖက်ကမ်း ဘင်္ဂလားဒေခ်ျ့သို့ ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်ကြ သော်လည်း ကမ်းခြေနှင့် ဝေးသော ရခိုင်၊ ရခိုင်မျိုးနွယ်စု၀င်ကျေးရွာများအားလုံးသည် ရွာလုံးကျွတ် အသတ်ခံခဲ့ရလေသည်။

အချို့ရွာများမှသူများသည် မယူတောင်တန်းကို ဖြတ်ကျော်ပြီး ဘူးသီးတောင် ဖက်သို့ ထွက်ပြေးကြသည်။

ထိုလူများသည် ဘူးသီးတောင်မြို့အ၀င် လက်ဝဲတက်ကုလားရွာ မှ ကုလားများ ခုတ်၍ သေပွဲ၀င်ခဲ့ကြရသည်။

မောင်တောမြို့ တောင်ပိုင်းတွင် အသက်ရှင် လွတ်မြောက်သော ကျေးရွာများမှာ မရှိသလောက်နည်းပါးပါသည် 

ရွာလုံးကျွတ်လူကြီး လူလတ်၊ လူငယ်၊ ကလေးများအားလုံး ရက်ရက်စက်စက် ခုတ်သတ်ခံခဲ့ရသည်။

ရွာလုံးကျွတ်လူကြီး လူလတ်၊ လူငယ်၊ ကလေးများအားလုံး ရက်ရက်စက်စက် ခုတ်သတ်ခံခဲ့ရသည်။

အလယ်သံကျော် ရဲစခန်းကို လက်နက်သိမ်းပိုက်ခံရပြီး ရဲသားများအားလုံးနှင့် သူတို့ဇနီးမယားမိသားစုပါမကျန်၊ ကျေးရွာသားများအားလုံး လည်း သတ်ဖြတ်ခံလိုက်ကြရသည်။

မောင်တောမြို့နယ်တောင်ပိုင်း (တပ်ထုံးပြင် ကျေးရွာတွင် ရွာကို ကုလားများ ဝိုင်းရံထားသောအခါ ဘုန်းကြီးကျောင်းသို့ တစ်ရွာသားလုံး လူကြီး၊ လူလတ်၊ လူငယ်၊ ကလေးအားလုံး ပြေး၀င်ခိုလှုံကြသည်၊ထိုအခါ ကုလားများသည် ဘုန်းကြီးကျောင်းကို ဒုတ် ဒါး လက်နက်များဖြင့် ဝိုင်းထားပြီး ဘုန်းကြီးကျောင်းကို မီးရှို့လိုက်သဖြင့် ကလေး လူကြီး မိန်းမ ဘုန်းကြီး ကိုရင် ဖိုးသူတော် အားလုံး ဦးရေ (၅၀၀)ကျော် အရှင်လတ်လတ် မီးရှို့ သတ်ဖြတ်ခြင်း ခံခဲ့ရလေသည်။

အဆိုပါကျောင်းနေရာတွင် အခုထိ ကွင်းပြင်ဖြစ်နေပြီး မြေကြီးပေါ်တွင် မီးသွေးစများကို တွေ့မြင်နိုင်သေးသည်။)

တဖန် (၁၉၄၂)ခုနှစ် ဇွန်လတွင် ဗိုလ်ရန်အောင် ခေါင်းဆောင်သော ဗမာ့လွတ်လပ်ရေး တပ်မတော်အဖွဲ့သည် ဘူးသီးတောင်မြို့ကို သိမ်းပိုက်သောအခါ ဘူးသီးတောင် မောင်တော မြို့နယ်အတွင်းရှိ ဖြစ်ပွါးလျှက်ရှိသော ကုလား ရခိုင် အဓိကရုဏ်းနှင့် တပ်ပြေးကုလားများ၏ ဆူပူသောင်းကျန်းမှုကို တည်ငြိမ်းအေးချမ်းအောင် ဆောင်ရွက်ရန် မောင်တောမြို့နယ်ကို အုပ်ချုပ်ရေးတာ၀န်ယူထားသော ဘင်္ဂလီကုလားများ နှင့် ဆက်သွယ်ခဲ့ရပါသည်။

၄င်းတို့၏ ဖိတ်ခေါ်ချက်အရ ဗိုလ်မျိုးညွန့်တို့ ခေါင်းဆောင်သော တပ်စိတ်တစိပ်ကို စေလွှတ်၍ ချစ်ကြည်ရေး ငြိမ်းချမ်းရေး အတွက် စေ့စပ်ကမ်းလှမ်းရန် ကုလားခေါင်းဆောင်များနှင့် စေလွှတ်လိုက်လေသည်။

ယင်းနေ့တွင် ကညင်တန်းကျေးရွာ အူရဒူစာသင်ကျောင်း (ယခု အထကကျောင်း၀င်း ဗလီနေရာတွင် ကုလားခေါင်း ဆောင်းများက ချစ်ကြည်ရေး ထမင်းပွဲ တစ်ပွဲ တည်ခင်းလိုသည်ဆိုဟုဆိုသဖြင့် ထမင်းစားဝိုင်း၀င်စဉ် BIA တပ်ဖွဲ့တွင် ပါလာသော လက်နက်များကို တစ်နေရာတွင် စုပုံထား လေသည်၊ ထမင်းစားနေစဉ်ပင် ကြိုတင်စီစဉ်ထားသော ကုလားများက ( BIA )ဗမာ့လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် အဖွဲ့ကို ဝိုင်း၀န်းခုတ်ကြသဖြင့် အုပ်ချုပ်သူ တပ်မတော်အရာရှိ နှစ်ဦးနှင့် နောက်ပါအားလုံး သေဆုံးကြရလေသည်။

(၁၉၄၂)ခုနှစ် ကုလား ရခိုင် အရေးအခင်းတွင် (မောင်တောမြို့ မြောက်ပိုင်းတွင် ယနေ့ထိ လုံးဝြပန်လည်ထူထောင်ခြင်း မပြုနိုင်ဘဲ ပြိုပျက် ပျောက်ဆုံးသွားသော ရခိုင်၊ ရခိုင်မျိုးနွယ်စု၀င်ကျေးရွာများစာရင်း နှင့် အိမ်ခြေစာရင်းမှာ အောက်ပါ အတိုင်းဖြစ်သည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။

(၁) သစ်ပုတ်ချောင်းရွာ–(အိမ်ခြေ ၂၀ ) 

(၂) ကံပြင်ရွာ———– (အိမ်ခြေ ၄၃ )

(၃) ရေဖုန်းပြင်ရွာ——–(အိမ်ခြေ ၅၀ )

(၄) ပန်းတောပြင်ရွာ—–(အိမ်ခြေ ၅၀ )

(၅) မောင်ဦးရွာ——— (အိမ်ခြေ ၃၀ ) 

(၆) ခွဆုံပြင်ရွာ—–(အိမ်ခြေ ၄၅ )

(ရ) ပြင်ဖြူရွာ—(အိမ်ခြေ ၄၅ ) 

(၈) ဒိုးတန်းရွာ(အိမ်ခြေ ၂၀၀ )

(၉) သက်ကေပြင်ရွာ–(အိမ်ခြေ ၅၀)

(၁၀)၀က်ပိုက်ရွာ(အိမ်ခြေ ၆၀) 

(၁၁) ကျောက်ချောင်းရွာ( အိမ်ခြေ ၂၅) 

(၁၂) ပုဏ်ဏားဆပ်ရွာ(အိမ်ခြေ ၆၀)

(၁၃) သဲချောင်းရွာသစ် 

(၁၄) ငန်းချောင်းရွာ(အိမ်ခြေ ၅၀) 

(၁၅) ဒါကြီးစားရွာ (အိမ်ခြေ ၄၀)

(၁၆)ကျောက်ပြင်ဆိပ်ရွာ (အိမ်ခြေ ၃၀ )

(၁၇)ပြင်ဖြူချောင်းရွာ(အိမ်ခြေ ၅၀ ) 

(၁၈) ရေခပ်ချောင်းရွာ (အိမ်ခြေ ၅၀)

(၁၉)ငါးစားကြူးရွာ(အိမ်ခြေ ၆၀ ) 

(၂၀) ပြောင်ပစ်ရွာ(အိမ်ခြေ ၄၀) 

(၂၁) ပြင်ရှည်ရွာ(အမ်ခြေ၃၀ )

(၂၂) ဖရုံချောင်းရွာ(အိမ်ခြေ ၃၀ ) 

(၂၂) ဖရုံချောင်းရွာ(အိမ်ခြေ ၃၀ ) 

(၂၃) ဆင်သေပြင်အထက်ရွာ (အိမ်ခြေ ၄၀ )

(၂၄) ဆင်သေပြင် အောက်ရွာ (အိမ်ခြေ၂၀)

(၂၅) သဲဖြူချောင်းရွာ (အိမ်ခြေ ၄၀ ) 

(၂၆)ပြားသားမဲရွာ (အိမ်ခြေ ၁၅ ) 

(၂၇) တောင်ဖက်ရွာ(အိမ်ခြေ စာရင်းမရ)

(၂၈) ဖေါက်ကျီတောင်ရွာ (အိမ်ခြေ ၃၀ )

(၂၉) အထက်ဘော်တူလာရွာ (အိမ်ခြေ ၄၂ ) 

(၃၀)အင်းချောင်ရွာ(အိမ်ခြေ ၅၀)

(၃၁)အင်တူလာရွာ(အိမ်ခြေ ၃၀)

(၃၂) အင်္ဂါဖ ရွာ(အိမ်ခြေ ၄၀) 

(၃၃) ကာလာရွာ (အိမ်ခြေ ၈၀)

(၃၄)လဘော်၀ရွာ (အိမ်ခြေ ၃၆ ) 

(၃၅) ဒုံးကျော်ဖရွာ (အိမ်ခြေ ၂၂ ) 

(၃၆) သက်ကေပြင်ရွာ (အိမ်ခြေ ၇၅ )

(၃၇) ဂျိတ်ချိုင် (အိမ်ခြေ ၄၀) 

(၃၈)ကိုင်စူးရွာ (အိမ်ခြေ ၂၄ ) 

(၃၉) တပ်ချောင်းရွာ (အိမ်ခြေ ၃၀)

(၄၀) အလယ်ချောင်း (အိမ်ခြေ ၈၂) 

(၄၁) မောင်ရွေဇံရွာ (အိမ်ခြေ ၂၀) 

(၄၂) သာဒိုးလှရွာ (အိမ်ခြေ ၄၀)

(၄၃) တပ်ချောင်းချေရွာ (အိမ်ခြေ ၃၀)

(၄၄) ဆင်ပြကွင်းရွာ (အိမ်ခြေ ၄၀ ) 

(၄၅) ရွှေဒိုင်းရွာ (အိမ်ခြေ ၄၆ ) 

(၄၆)ရေချမ်းချောင်း (အိမ်ခြေ ၄၀) 

(၄၇) ငါးချမ်းရွာ (အိမ်ခြေ ၂၃ ) 

(၄၈) ရဲအောင်စံရဖွေရွာ (အိမ်ခြေ ၄၀ )

(၄၉)ကြောင်နဖေ အထက်ရွာ (အိမ်ခြေ ၃၀)

(၅၀)ကြောင်နဖေ အောက်ရွာ (အိမ်ခြေ ၂၅ )

(၅၁) ချက်စူရွာ (အိမ်ခြေ ၂၀ )

(၅၂) အရိုးကျရွာ (အိမ်ခြေ ၄၀ ) 

(၅၃) ကျော်ထွီးချောင်းရွာ (အိမ်ခြေ ၃၀) 

(၅၄) အင်းချောင်းအထက်ရွာ (အိမ်ခြေ ၄၈)

(၅၅)အင်းချောင်းအောက်ရွာ (အိမ်ခြေ ၂၆ )

(၅၆) ရွှေဖီဦးဖရွာ (အိမ်ခြေ ၂၅ )

(၅၇)ထောက်ကလန်ရွာ (အိမ်ခြေ ၈၈ )

(၅၈)တောင်ပြိုလက်ဝဲရွာ (အိမ်ခြေ ၁၆ )

(၅၉) တောင်ပြိုလက်ယာရွာ (အိမ်ခြေ ၂၈ )

(၆၀)ဒေးတန်းညာ (ရခိုင်ရွာ) (အိမ်ခြေ ၂၂)

(၆၁) ကွမ်းသီးပင်ရွာ (အိမ်ခြေ ၁၂ )

(၆၂) ကျမ်းထောင်ရွာ (အိမ်ခြေ ၁၅ )

(၆၃) တန်းချောင်းရွာ (အိမ်ခြေ ၁၈ )

(၆၄) စံထွန်းဦးရွာ (အိမ်ခြေ ၂၀ )

(၆၅) အရှေ့ ခမောင်းဆိပ်ရွာ (အိမ်ခြေ ၃၅ )

(၆၆) အနောက်ခမောင်းဆိပ်ရွာ (အိမ်ခြေ ၂၅ )

(၆၇) သူလူတောင် အထက်ရွာ (အိမ်ခြေ ၅၀ )

(၆၈) သံခုံရွာ (အိမ်ခြေ ၃၀ ) 

(၆၉) မဖြူမရွာ (အိမ်ခြေ ၄၀)

(၇၀) ကုံးတက်ရွာ (အိမ်ခြေ စာရင်းမရ )

(၇၁) ခင်ပြိုသားရွာ (အိမ်ခြေ ၆၀)

(၇၂)ရွှေငင်ချောင်းအထက်ရွာ(အိမ်ခြေ ၄၀ )

(၇၃) ငရန့်ချောင်းရွာ ၅၀ )

(၇၄)သစ်တုံးနားရွာ (အိမ်ခြေ ၆၀)

(၇၅) ပန်းရွှေအောင်ဖရွာ (အိမ်ခြေ ၂၀ )

(၇၆) ရွှေလှခိုင်ရွာ (အိမ်ခြေ ၂၀) 

(၇၇) တမန်းသားရွာ (အိမ်ခြေ ၃၀)

(၇၈)ချဒိုးရီရွာ (အိမ်ခြေ ၁၅ )

(၇၉) သာအောင်ရွာ (အိမ်ခြေ ၃၀ )

(၈၀)လောင်းပတ်ရွာ (အိမ်ခြေ ၃၀)

(၈၁) ၀က်ကျိန်းရွာ (အိမ်ခြေ ၁၀၀ )

(၈၂)ကြက်ကျိန်းရွာ (အိမ်ခြေ ၄၀ ) 

(၈၃) ကျွဲသဘောက် အထက်ရွာ (အိမ်ခြေ ၄၅ )

(၈၄) ကျွဲသဘောက် အောက်ရွာ (အိမ်ခြေ ၆၀ )

(၈၅) ကျောက်တန်းရွာ (အိမ်ခြေ ၅၀ ) 

(၈၆)စိမ့်တောပြင်ရွာ (အိမ်ခြေ ၄၀ )

(၈၇) ဂေါ်ဒူရ အထက်ရွာ (အိမ်ခြေ ၂၅ )

(၈၈) ဂေါ်ဒူရ အောက်ရွာ (အိမ်ခြေ ၆၅ )

(၈၉) ကျွန်းပေါက်ရွာ (အိမ်ခြေ ၃၅ )

(၉၀) တရိမ်းရွာ (အိမ်ခြေ ၁၅၀ )

(၉၁)တင်သာရရွာ (အိမ်ခြေ ၂၅ ) 

(၉၂)သဲချောင်းရွာ (အိမ်ခြေ ၆၅ )

(၉၃) ငှက်ပျော့ချောင်းရွာ (အိမ်ခြေ ၄၅ ) 

(၉၄)ငါးစံဘော်ရွာ (အိမ်ခြေ ၈၀ ) 

(၉၅) လက်ဖွဲကျရွာ (အိမ်ခြေ ၂၀)

(၉၆) ကျောက်ချောင်းရွာ (အိမ်ခြေ ၅၀ )

(၉၇)ရဲအောင်ချောင်းရွာ (အိမ်ခြေ ၇၀)

(၉၈) ရေနောက်ငါးသားရွာ (အိမ်ခြေ ၂၀ ) 

(၉၉) မီးကျောင်းချောင်းရွာ (အိမ်ခြေ ၁၅ )

ကိုးဆယ့်ကိုးရွာရှိ ရခိုင်နှင့် ရခိုင်မျိုးနွယ်စု၀င်များမှာ ဘင်္ဂလီကုလားယုတ်တို့ ရက်ရက်စက်စက် သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ကြရသည့်အပြင်၊ သူတို့ပိုင်ဆိုင်ခဲ့ကြသော လယ်မြေ၊ ဥယျာဉ်၊ ခြံ၊ နှင့် အိမ် ကျွဲနွား ယာဉ်များစွာတို့ကို ဆုံးရှုံးလက်လွှတ်လိုက်ကြရလေသည်။ ထိုထိုသော ကျေးရွာများမှ သက်ရှိဆိုလို့ ကြက်တစ်ကောင်တောင် အပြင်ကို ထွက်မရကြဘဲ သေပွဲ၀င်ခဲ့ကြရသည်။

ယင်းအပြင် ရွာလုံးကျွတ် ဘင်္ဂလီကုလားများသတ်ဖြတ်ခံရ၍ အိမ်ခြေအလိုက် စနစ်တကျ ကောက်ခံရှာဖွေ မရရှိသော ကျေးရွာများမှာလည်း အလွန်များပြားသည်ကို တွေ့ရပါသည်။

၄င်းကျေးရွာများမှာ

(၁) ဘော်ဒုလာအောက်ရွာ

(2) ဒိုင်းပိုင်ရွာ

(3) ခိုင်ဦးဖရွာ

(4) သာသြအောင် ရွာသစ်

(5) တပ်ချောင်းချေ တီစားရွာ

(6) မိမင်းသာဖရွာ 

(7) ရွှေဒိုင်ရွာ 

(8) တောင်ပုတ်ရွာ

(9) လမုံ့ကိုင်းရွာ 

(10) ဝေလာဂေါင်းတုံးရွာ 

(11) သလူချောင်းရွာ

(12) ရဲဘော်ဦးရွာ

(13)သဲနီရွာ 

(14)ကြောင်ခိုးရွာ 

(15) ငါးရံချောင်းရွာ 

(16)မီးချောင်းခုတ်ရွာ

(17)သစ်တုံးနားရွာ 

(18)မှိုင်းစရီရွာ

(19)ဘဲရုပ်ရွာ

(20)ကျောက်ပြင်လှရွာ

(21)မောင်ဆိပ်ရွာ

(22)ဖက်၀န်းချောင်းရွာ

(23)ဂါရာပြင်ရွာ 

(24)၀က်ကျိန်းချေရွာ

(25)စံကားပင်ရင်းရွာ

(26)ငဖြူချောင်းရွာ 

(27)နတ်ကျောက်ရွာ

(28)ပြိုင်ချောင်းရွာ 

(29)ကြင်ဖေါ်ရွာ 

(30)အောင်လှဖြူရွာ 

(31)သင်္ဘောလှရွာ

(32)မီးတိုက်ရွာ

(33)နံသာတောင်ရွာ 

(33) ကွမ်းတောင်ရွာ 

(34)ဂေါ်ဒူရသဲချောင်းရွာ

(35)ဆင်အိုးရွာ 

(36) ကျောက်ချောင်းချေရွာ 

(38)ဂန့်ဒရံရွာ

(39) ဂြစ်ချောင်းအောက်ရွာ

(40)သစ်သီးပင်အလယ်ပြင်ရွာ 

(41)လောင်းဒုံစေတီပြင်ရွာ

(42)ဟန်စားမရွာ

(43) ငါးခူရချောင်း၀ရွာ 

(44)ကျာခေါင်းထောင်ရွာ 

(45)မောင်လုံးဖရွာ

(46)ကြ က်ရိုးပြင်ရွာ

(47)ငန်းချောင်းရွာ

(48)ပွင့်ဖြူချောင်းရွာကြီး 

(49)ပွင့်ဖြူချောင်းရွာချေ

(50)ချစ်စံဖရွာ

(51)နေပူခံရွာသစ်

(52)နေပူခံ ရွာဟောင်း

(53)မောင်နှမသဲချောင်းရွာ

(54) ချောင်းမြောက်ရွာ 

(55)သလူချောင်းရွာ

(56) ရွာသစ်ကေရွာ

(57)မင်္ဂလာကြီးကျေးရွာ 

(58)ကျောက်လှေက ားရွာ 

(59)စပ်ချကုန်းရွာ

(60)သဲဖြူကျွန်းရွာ

(61)မင်းကျိုးချောင်းရွာ 

(62)ရီဖုန်းပြင်ရွာ

(63)ခွဆုံပြင်ရွာ

(64)သစ်ပုတ်ချောင်းရွာ 

(65)ကင်းချောင်းရွာ 

(66)အတွင်းကင်းချောင်းရွာ

(67)ကံပြင်ရွာ 

(68)ကျိးကန်းဖြူရွာ

(69) မှော်၀င်ရွာ 

(70)ဂြင်းချောင်းရွာ 

(71)လင်းဘားကုန်းရွာ 

(72)ဇော်မတက်ရွာ

(73) ငါးခူရ တောင်ရွာ

(74)ချီးစားရွာ 

(75)အပေါက်၀ရွာ 

(76)လာလီရှာ

(77)စိန်ပန်းရွာ 

(78)တုံးချောင်းအထက်ရွာ

(79)တုံးချောင်းအောက်ရွာ

(80) ကာဒီရှာ 

(81)အုန်ူးပင်ရင်းရွာ

(82)ဒိုးတန်းရွာ

(83)ကညင်တန်းရွာ

(84)အလယ်သံကျော် ရွာဟောင်း

(85)ကြန်ချောင်းရွာ 

(86)သင်္ဂနက်ရွာ

(87) ကျောင်းတောင်ရွာ

(88)တပ်ထိုးပြင်ရွာ

(89)မြင်းလွတ်ချောင်းရွာ

(90)မြီချောင်းရွာ

(91)ရှောက်ကိုင်းရွာ 

(92)ကျောက်ပန်းဒူရွာ

(93)ဗောဓိကိုင်းရွာ 

(94)ရွှေမောင်ရွာ 

(95)အတွင်းပြင်ရွာ

(96)ကြံတန်းချောင်းရွာ

(97) အင်းဒင်ကြီးရွာ 

(98)အင်းဒင်ချေရွာ 

(99)သ၀င်ချောင်းရွာ

(100)ကိုးတန်ကောက်ရွာချေ 

(101)သျိန်ခါလီရွာ

(102)ဒုံးပိုက်ရွာ

(103)ဆင်၀ပ်ရွာ 

(104) အောင်လှဖ ရွာ

(105) ဖေါက်ကျီချောင်းရွာ 

(106)ပေါက်တောပြင်ရွာ

(107) ကုန်းတန်းရွာ

(108)ပဒင်းရွာ

(109) ရေတွင်းကျွန်းရွာ

(110)ချရားတန်းရွာ 

(111)ဝါးချရွာ 

(112)ညောင်ပင်ကြီးအထက်ရွာ

(113)ညောင်ပင်ကြီးအောက်ရွာ

(114) ဒါက်ရွာ 

(115) လှပိုးခေါင်ရွာ

စုစုပေါင်း ရွာပေါင်း (115)ရွာတို့သည် 

အိမ်ခြေစာရင်းအတိအကျမရဘဲ ကုလားများမီးရှိုဖျက်ဆီးခြင်းခံရသော ရခိုင်နှင့် ရခိုင်မျိုးနွယ်စု၀င်ကျေးရွာများဖြစ်ကြသည်။

မောင်တောမြိ့နယ်မှ (ယခု ဘင်္ဂလားဒေခ်ျ့နိုင်ငံ) ဖက်သို့ ရောက်သွားသည့်ရခိုင်၊ရခိုင်မျိုးနွယ်စုများကို အိန္ဒိယနိုင်ငံ ဒိုင်နာခ်ျပူ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်စခန်းတွင် ထားရှိပြီး ဂျပန်ကို တိုက်ထုတ်ပြီးမှ တိုင်းပြည် ပြန်လည်အေးငြိမ်းသည့်အခါ 1945 ခု ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးအပြီးမှသာ တစ်ဖြည်းဖြည်း မိမိတို့ဒေသသို့ ပြန်လည်၀င်ရောက်လာကြသည်ဟု သိရပါသည်။

ကုလားကို ယုံကြ ၊သနားကြ ၊ ကုလားဆိုင်က ၀ယ်စားကြ ၊ကုလားရောင်းသောပစ္စည်းကို ၀ယ်ယူသုံးစွဲကြမည်ဆိုလျှင် ထိုထက်ဆိုးသော အဖြစ်သို့ ရောက်ရအုံးမည်ဟု ယုံကြည်မိပါသည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အထက်ပါ(1942 )အရေးအခင်းတွင် ရခိုင်လူမျိုးများသာ အသတ်ခံရသည်။ ရခိုင်ပြည်ပျောက်မသွားသေး

ပါ။ကုလားများ ၄င်းအချိန်က စီးပွါးရေးအားမကောင်းသေး ပါ။ နောင်ဖြစ်လာမည့် အရေးအခင်းရှိလာလျှင် ကုလားများသည်စီးပွါးရေးအားကောင်း၊ မီဒီယာအားကောင်း၊စည်းရုံးအားကောင်း၊ နိုင်ငံတကာအကူအညီအားကောင်းလာသောကြောင့် မြန်မာတိုင်းရင်းသားနှင့် ရခိုင်များမစည်းရုံးသော်၄င်း၊ နိုင်ငံတော်က တိကျခိုင်လုံသော လုံးခြုံသော အစီအမံများ မချမှတ်နိုင်သော်၄င်း ရခိုင်ပြည်ပါ ပျောက်သွားနိုင်သည့် အခြေအနေသို့ ရောက်သွားနို င်ကြောင်း သင်္ခန်းစာယူနိုင်စေရန် ရှာဖွေတင်ပြလိုက်ရပါသည်။

ကိုးကား

၁။ရခိုင်နဲ့ ကုလားအထိကရုဏ်းများ

၂။သမိုင်းထဲက မွတ်ဆလင်များ

၃။မာရယုရင်ခွင်

မှတ်ချက် ပုံနဲ မဆိုင်ပါ