Skip to main content

Featured

မာဂီစံ ( ရခိုင်သက္ကရာဇ်)

မာဂီစံ ( ရခိုင်သက္ကရာဇ်) *************************** မာဂီစံ ဆိုသည်မှာ "မာဂီစံ= မာဂ်စံ= မာဂ်သံ= ရခိုင်နှစ်= ရခိုင်သက္ကရာဇ်" ကို ခေါ်ဝေါ်သော စကားရပ်ဖြစ်သည်။ မြန်မာ့ပညာရှင်တစ်ချို့က “မာဂီစံ” ဝေါဟာရ ဖြစ်ပေါ်လာပုံမှာ ရခိုင်-မြန်မာများကို ဘင်္ဂလီများက “မာဂ် ၊ မောဂ် ၊ Magh, Mogh” မြန်မာဟု ခေါ်ကြောင်း၊ D.GE.Hall က ဆိုထားသည်။ “မာဂီစံ” သက္ကရာဇ်ဟူသည် ဘင်္ဂလားအရှေ့ ပိုင်း စစ်တကောင်းနယ်သုံး သက္ကရာဇ်ဖြစ်ပြီး၊ “မာဂီစံ” သက္က ရာဇ် သည် “ 638 A.D” တွင် စတင်ပါသည်။ “ စံ ” ဆိုသည်မှာ ပါဠိဘာသာ “သံ၀စ္ဆရာ= နှစ်”၊ ဟူသော အစ စာလုံး “သံ” ကို နာဂရီ အသံဖြင့် “စံ” ဟု ယူထား သောကြောင့် ဖြစ်သည်၊ ဟု ဦးမောင်မောင် ညွန့် (မန်းတက္ကသိုလ်) က သုတရိပ်မြုံ စာရဂုံ [ မြန်မာ စာပေနှင့် စာပေဝေဖ န်ရေး၊ သမိုင်းနှင့် အတ္ထုပ္ပတ္တိ စာကြည့်တိုက်ပညာ ပါဠိနှင့် ပိဋကတ်စာပေ] စာအုပ်မှာ ရေးသားဖေါ် ပြထားတာကိုတွေ့ရသည်။ ပါဠိ = သံ၀စ ္ဆရာ= နှစ် သက္ကတ= သံမွတ်သရာ= နှစ် ** “မာဂီစံ”သက္ကရာဇ်ဟူသည် ဘင်္ဂလားအရှေ့ပိုင်း စစ်တကောင်းနယ်သုံး သက္ကရာဇ်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်ကို လက်ခံပါသည်။ “မာဂီစံ” သက္ကရာဇ် ဖြစ်ပေါ်သောအချိန် အေဒီ 638 သည် ရခိုင်ဝေသာလီခေတ် အာနန္ဒစန

ဗမာစကားသည် ရခိုင့်ဒေသိယ စကားပြောဆိုသော အုပ်စုဖြစ်သည်။

ဗမာစကားသည် ရခိုင့်ဒေသိယ စကားပြောဆိုသော အုပ်စုဖြစ်သည်။ ဥပမာ.. မြန်မာစာအမည်တပ် စာပေလောကမှာ ရီ၊ လီ၊ မြီ ၊ ဆိုတဲ့ စကားလုံးဟာ ပင်ရင်းစကားလုံးပင်ဖြစ်သည်။
၎င်း စာပေ အရေးအသား နှင့်  စကား​ပြောကို ရခိုင်တွေ နေ့စဉ်ပြော.. ရေးတဲ့ စကားလုံးဖြစ်တယ်။

ရီ...ပြီးမှ...ရေ..ပေါ်ပေါက်လာတယ်။
လီ...ပြီးမှ.လေ..ပေါ်ပေါက်လာတယ်။
မြီ...ပြီးမှ ..မြေ..ပေါ်ပေါက်လာတယ်။  

ကျောက်ဖြူ ၊ ရမ်းဗြဲ ၊ သံတွဲ.. စသည့်တွေက ရေ.. လေ.. မြေ.. ပြောပြီး။​ အဲ့ကနေတဆင့် အောက်ဖက်ကို ဆင်းသွားရင်း... ရခိုင်ပြည်နဲ့ အလှမ်းဝေးသွားတဲ့ ဗမာတို့က ( ယေ.. လေ.. မျေ)  ဆိုပြီး ပြောဆိုကြသည်။


~~~~~~~
Zaw Zaw (ရက္ခပူရတိုင်း)

Comments