Skip to main content

Featured

မာဂီစံ ( ရခိုင်သက္ကရာဇ်)

မာဂီစံ ( ရခိုင်သက္ကရာဇ်) *************************** မာဂီစံ ဆိုသည်မှာ "မာဂီစံ= မာဂ်စံ= မာဂ်သံ= ရခိုင်နှစ်= ရခိုင်သက္ကရာဇ်" ကို ခေါ်ဝေါ်သော စကားရပ်ဖြစ်သည်။ မြန်မာ့ပညာရှင်တစ်ချို့က “မာဂီစံ” ဝေါဟာရ ဖြစ်ပေါ်လာပုံမှာ ရခိုင်-မြန်မာများကို ဘင်္ဂလီများက “မာဂ် ၊ မောဂ် ၊ Magh, Mogh” မြန်မာဟု ခေါ်ကြောင်း၊ D.GE.Hall က ဆိုထားသည်။ “မာဂီစံ” သက္ကရာဇ်ဟူသည် ဘင်္ဂလားအရှေ့ ပိုင်း စစ်တကောင်းနယ်သုံး သက္ကရာဇ်ဖြစ်ပြီး၊ “မာဂီစံ” သက္က ရာဇ် သည် “ 638 A.D” တွင် စတင်ပါသည်။ “ စံ ” ဆိုသည်မှာ ပါဠိဘာသာ “သံ၀စ္ဆရာ= နှစ်”၊ ဟူသော အစ စာလုံး “သံ” ကို နာဂရီ အသံဖြင့် “စံ” ဟု ယူထား သောကြောင့် ဖြစ်သည်၊ ဟု ဦးမောင်မောင် ညွန့် (မန်းတက္ကသိုလ်) က သုတရိပ်မြုံ စာရဂုံ [ မြန်မာ စာပေနှင့် စာပေဝေဖ န်ရေး၊ သမိုင်းနှင့် အတ္ထုပ္ပတ္တိ စာကြည့်တိုက်ပညာ ပါဠိနှင့် ပိဋကတ်စာပေ] စာအုပ်မှာ ရေးသားဖေါ် ပြထားတာကိုတွေ့ရသည်။ ပါဠိ = သံ၀စ ္ဆရာ= နှစ် သက္ကတ= သံမွတ်သရာ= နှစ် ** “မာဂီစံ”သက္ကရာဇ်ဟူသည် ဘင်္ဂလားအရှေ့ပိုင်း စစ်တကောင်းနယ်သုံး သက္ကရာဇ်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်ကို လက်ခံပါသည်။ “မာဂီစံ” သက္ကရာဇ် ဖြစ်ပေါ်သောအချိန် အေဒီ 638 သည် ရခိုင်ဝေသာလီခေတ် အာနန္ဒစန

ရခိုင္က ဟံသာဝတီ ထီးနန္းကို မီးရိွဴးတယ္ဆိုတ့ဲ (ဂ်င္းသမိုင္း)

ရခိုင္က ဟံသာဝတီ ထီးနန္းကိုု မီး႐ႈိ႕တယ္ဆိုတာ ဘယ္က်မ္းက ထြတ္တာလ့ဲ..ရိွရင္ျပေပးပါ.. ယခုမွ​ေရးၿပီး စာအုပ္​ထုတ္​​ေနတ႔ဲ သမိုင္​းစာအုပ္​လိုလို စာအုပ္​က စာ​ေတြ​ကို​ေတာ့ လာမျပန႔ဲ

ရခိုင္က ဟံသာဝတီ ထီးနန္းကို မီးရိႈ႕တယ္ ဆိုတ့ဲ ဂ်င္း သမိုင္းေတြ ဟုတ္သလား မဟုတ္သလား သိေစရန္
✏ ✏ ✏ 

ရခိုင္က ဟံသာဝတီ ထီးနန္းကို  မီးရိွဴးတယ္ဆိုတ့ဲ (ဂ်င္းသမိုင္း)
✈ ✈ ✈ ✈ ✈ ✈ ✈ ✈ ✈ ✈ ✈ ✈ ✈ 
းးးးးးးးးးးသမိုင္းးးးးးလိမ္၊းးးးးးးးးဂ်င္းးးးးးးးသမိုင္းးးးးးးးးးး

က်ေတာ္တို႔ ဗမာအမ်ားစုဟာ ရခိုင္က ဟံသာဝတီ ထီးနန္းကို မီးရိႈးခ့ဲတယ္လို႔ ထင္ေနၾကတယ္ ။ ဒါဘယ္သူက အစေဖာ္လိုက္တာလည္းေတာ့ မသိဘူး၊ ရခိုင္က ဟံသာဝတီနန္းကို မီးရိႈးခ့ဲတယ္ဆိုတာ ဘယ္က်မ္းမွာ ပါတာလည္းဗ်ာ သိရင္ ျပေပးစမ္းပါ ဖတ္ၾကည့္ခ်င္လို႔ ။

အတိုခ်ဳပ္ေျပာရရန္>>>
အမွန္ေတာ.. ေျမာက္ဦး သကၠရာဇ္​ ၉၅၅ ရခိုင္ဘုရင္ မင္းရာဇာႀကီးလက္ထက္မွာေပါ့ ။
°°°°°°°°°°
 သကၠရာဇ္​ ၉၅၉ ခုတြင္ မင္းရဲေက်ာ္ထင္ အမည္ရိွေသာ ေတာင္ငူမင္း သီဟသူသည္ ဘႀကီးေတာ္ ေက်ာ္ထင္အေနာ္ရထာ၏သား ဟံသဝတီပဲခူးမင္းကို လုပ္ၾကံလို၍ ရခိုင္ဘုရင္မင္းရာဇာႀကီးကို လက္ေဆာင္ဘ႑ာ ႏွင့္  အကူအညီလာေတာင္းသည္။

ေတာင္ငူမင္းသီဟသူက ရခိုင္ဘုရင္မင္းရာဇာၾကီးအား  ပဲခူးၿမိဳ႕ကို ကူညီတိုက္ေတာ္မႈ၍ ေပးေတာ္မူပါ ပဲခူးၿမိဳ႕ကိုရလွ်င္ သမီးကညာ ႏွင့္ ဆင္ျဖဴရတနာကို ဆက္သက္ပါမည္ဟု ရခိုင္ဘုရင္ထံ အကူအညီလာေတာင္းသည္ ရခိုင္ဘုရင္မင္းရာဇာႀကီးက ေတာင္ငူမင္းသီဟသူေတာင္းခံမူကို လက္ခံၿပီး ရခိုင္ဘုရင္မင္းရာဇာႀကီး ႏွင့္ ေတာင္ငူမင္းသီဟသူ တို႔ေပါင္းၿပီး ဟံသာဝတီပဲခူးၿမိဳ႕ကို တိုက္ခိုက္သိမ္းပစ္လိုက္တယ္ ေအာင္ျမင္ေတာ္မႈ၍ ေတာင္ငူမင္းသီဟသူသည္ ရခိုင္ဘုရင္မင္းရာဇာႀကီး တပ္တို႔ကို အထူးထူးေသာ ပစၥည္​းမ်ား ဆက္သက္ၿပီး ဟံသာဝတီထီးနန္း ဘ႑ာ အသီးသီးနွင့္တကြက္ ပဲခူးမင္းသမီး ခင္မေႏွာင္းကို ရခိုင္ဘုရင္မင္းရာဇာႀကီးကို ဆက္သက္လိုက္တယ္။ 

ယင္းအခ်ိန္ ယိုးဒယားဘုရင္ ျဗနရာဇ္သည္  ဟံသာဝတီ ၊ ေတာင္ငူ စသည္ေတြကို စစ္ခ်ီလာသည္ ။ ထိုအခါ ရခိုင္ဘုရင္မင္းရာဇာႀကီး၏သား မင္းခေမာင္းက ရိကၡာပို႔လာေသာ တပ္ကို တိုက္ၿပီး ေရွ႕တန္းယိုးဒယားတပ္ကို ရိကၡာျဖတ္ထားလည္သည္ 
တစ္လခန္႔ၾကာေသာ္.. ယိုးဒယားတပ္ ေတာင္ငူက ခြာၿပီး အျပန္ သက္မင္းတပ္က လမ္း၌ ဆို႔၍ တိုက္၏ ယိုးဒယားမင္းညီ ျဗသမြန္ကို ရ၍ ျပည္႐ွင္မင္းရာဇာႀကီးသို႔ ဆက္သက္လိုက္၏ ယိုးဒယား ျဗသမြန္ကို ေကာင္းစြာထား၍ ယိုးဒယားျပည္ရိွ လက္နက္ ဘ႑ာမ်ားကို ေတာင္းရာ ယိုးဒယားဘုရင္က ရခိုင္ဘုရင္အား ေျပာင္းလက္နက္အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ဆက္သက္လိုက္၏ ရခိုင္​ဘုရင္ကလည္း ယိုးဒယားမင္းညီေတာ္ကိုလည္း ျပန္လြတ္ေပးလိုက္သည္။

ေတာင္ငူမင္းကလည္း  ဟံသာဝတီဘႀကီးေတာ္ အေနာ္ရထာတုန္းက ယူထားေသာ ယိုးဒယားေၾကး႐ုပ္မ်ားႏွင့္ ေရႊေငြဘ႑ာအသီးသီးကို  ရခိုင္ဘုရင္မင္းရာဇာႀကီးအား ဆက္သက္လိုက္တယ္ ။

ယိုဒယား ၊ ေတာင္ငူ တို႔ကဆက္သက္ေသာ ဘ႑ာ​မ်ားကိုယူေဆာင္ၿပီး ရခိုင္ျပည္သို႔ ျပန္လည္ခ်ိန္ ေမာ္တင္စြန္းတြင္ အမတ္ မဟာပညာေက်ာ္ ကြယ္လြန္ေတာ္မူ၏ ။

ဤသည္မွာ ရခိုင္ဘုရင္မင္းရာဇာႀကီးကို ေတာင္ငူမင္းသီဟသူ၏ အကူအညီေတာင္းခံမႈေၾကာင္း ဟံသာဝတီသို႔ စစ္ခ်ီရျခင္း အေၾကာင္းအရာပင္ျဖစ္သည္။

ဘယ္​မွာလဲ ဟံသာဝတီထီးနန္း ရခိုင္ကမီးရိႈးတယ္ဆိုတာ ရခိုင္သာ ေမာင္ပိုင္စီးလိုစိတ္ရိွခ့ဲရင္ ေတာင္ငူၿမိဳ႕ ဟံသာဝတီပဲခူးၿမိဳ႕ေတြ 
ရခိုင္ပိုင္နယ္ေျမ ျဖစ္ခ့ဲတာၾကၿပီ။ ဟံသာဝတီထီးနန္းၿပီးရင္လည္း  ေနာက္ထက္ မင္းဆက္ ျပဳတ္ခ့ဲတာၾကာေပါ့ ။ အခုေတာ့ ဗမာဘုရင္ မင္းေတြ အဆက္ဆက္ စိုးစံခ့ဲၾကတာပဲ မဟုတ္လား ။ 

ဒီေတာ့ ရခိုင္တို႔က သမိုင္းအဆက္ဆက္ကေန ဒီေန႔အခ်္ိန္ထိ မေကာင္းၾကံ မတရားလုပ္ခ့ဲတာ မရိွေသးပါဘူး ။ ရခိုင္ေတြဟာ သာကီဝင္ ပီပီ ျဗဟၼာစိုးတရားနဲ႔အုပ္ခ်ဳပ္ စီရင္ခ့ဲတာပဲ ။ ဒါေၾကာင္းလ့ဲ ရခိုင္တို႔ကို ျဗဟၼာစိုးတရားကလာတ့ဲ မရမာ>ျမမၼာ ဆိုၿပီးရိွခ့ဲတာေပါ့ ။ ဒီိေန႔အခ်ိန္ထိ ဘဂၤလားေဒ႐ွ္ ၊ အိႏိၵယ တခြင္ေနထိုင္ေသာ ရခိုင္ေတြကို  မရမာ (ေခၚ) ေမာဂ္ (ေခၚ) ရခိုင္ ဆိုၿပီး ေခၚေဝၚေနတုန္းပါပဲ ။ ဒါကိုအခု ဗမာေတြက ျမန္မာဆိုတာ ဗမာလူမ်ိဳး ဆိုၿပီး လုပ္ေနၾကတာေတြ ေတြ႔ေနရတာပဲ ။ ဒါက လမ္းၾကံဳလို႔ ေျပာလိုက္တာပါ ။ အ့ဲအေၾကာင္းေတြကို ေျပာျပထားေသာ post ေတြလည္း အ​ေျမာက္​အမ်ား ရိွေနပါတယ္ ။ 

ေကာင္းပါၿပီ ေ႐ွ႕စကား ဆက္ရမယ္ ဆိုရင္

ရခိုင္က ရခိုင့္ဆႏၵအတိုင္း ဟံသာဝတီထီးနန္းကို မတရားလုပ္ခ့ဲတာလည္း မရိွခ့ဲဘူး ။ ထီးနန္းကို မီးရိႈးခ့ဲတယ္ဆိုတာလည္း ဘယ္က်မ္းမွာမွ မပါဘူး ထင္ပါတယ္ ။ ယိုးဒယား စစ္ခ်ီလာတ့ဲ ရန္ကို ရခိုင္က ကာကြယ္ေပးခ့ဲလို႕  ေတာင္ငူ နွင္႔ ဟံသာဝတီပဲခူး တို႔ ယိုးဒယားလက္ေအာက္ မေရာက္ခ့ဲတာ သိသာထင္႐ွားပါတယ္ ။ ရခိုင္ျပည္သို႔ အျပန္မွာ မဟာပညာေက်ာ္ကြယ္လြန္၍ ရခိုင္အပိုင္ျဖစ္တ့ဲ ယခု ဧရာဝတီတိုင္းအပိုင္ ေမာ္တင္စြန္းမွာက သက္ေသျပဳေနပါလိမ့္မယ္ ။ မဟာပညာေက်ာ္အမတ္ အုတ္ဂူ ရိွေနဆဲပါပဲ ။ ယေန႔အခ်ိန္ထိ.. ရခိုင္ေတြ ရမ္းျဗဲရခိုင္စကားေျပာ ေမာ္တင္စြန္းမွာ ရိွေနဆဲပါပဲ 

ရခိုင္ဘုရင္မင္းရာဇာႀကီးက ဟံသာဝတီထီးနန္းကို စစ္ခ်ီထြတ္တ့ဲ အ​ေၾကာင္​းအရာအျပည့္အစံုကို ေအာက္ပါ Photo စာမ်ားတြင္ ႐ွင္း႐ွင္း ဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။


သမိုင္းမွန္ေတြန႔ဲ ႐ွင္သန္ႏိုင္ၾကပါေစ
❦ ❦ ❦ ❦ ❦ ❦ ❦ ❦ ❦ ❦ 
Credit 
Zaw Win (ဓညဝတီတိုင္း)










ဘယ္​သူ လုပ္​ခ့ဲတာလ့ဲဆိုတာ ဒီမွာၾကည့္. ဟံသာဝတီဆိုတာ မြန္ျပည္ ၊ ဒါေၾကာင္း မြန္ေတြေတာင္ အထိမ္​းမွတ္​ေန႔ အျဖစ္ လုပ္ၿပီးေနၿပီ..