့( ရခိုင္ လူသတ္ သမိုင္းအက်ဥ္းခ်ဳပ္ ) ***************** ရာဇဝင္မသိ မာန္မဟိ ေရ လူတိ = ဘူးသီးကို သကာထင္ လို ့ ယူထားေရ လူတိ ဖတ္ေစခ်င္လို ့ ... သမိုင္းဆိုဟာ မမိန္ ့ ့ေကာင္း ငါရို ့သမိုင္း က ငါရို ့သြီး အာရီယာန္ မ်ိ ဳ းႏြယ္ ဆိုဟာ ျမင့္ျမတ္ တဲ႕အႏြယ္ဆို ဟာ သိထား သင့္ေရ ************************** *** ဗမာ အမ်ိ ဳ းယုတ္တိက ရခိုင္လူမ်ိ ဳ းရို ့အေပၚ အမ်ိ ဳ းျပဳတ္ ေအာင္ သတ္ျဖတ္ ခဲ႕တဲ႕ သမိုင္းအက်ဥ္းခ် ဳ ပ္ ., ဗမာတို ့၏ က် ဴ းေက်ာ္ စစ္ ကို ရခိုင္ လူမိ် ဳ း တို ့ ၄၅ ရက္ျကာျကာ ခုခံတိုက္ခိုက္ ျပီးေနာက္ ၁၇၈၄ ခု ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္ေန ့တြင္ ရခိုင္ျပည္ျကီးႏွင့္ ထီးနန္း ဖ်က္ဆီး ခံရလိုက္ျပီး ဗုဒၶ၏ အေမြအႏွစ္ျဖစ္ေသာ တစ္ဆူတည္းေသာ ရုပ္ပြားေတာ္ ျကီး မဟာမုနိ ဘုရားျကီးကို နယ္ခ်ဲ႕ေအာက္သား ဗမာေတြက ခိုးယူခဲ႕သည့္အျပင္ ရခိုင္ေရႊနန္ေတာ္ ပိဋကတ္တိုက္ ျကီး ပိဋကတ္တိုက္ငယ္ အမ်ား အျပား ဖ်က္ဆီး ခိုးယူ ျခင္းခံရျပီး ဘုန္းေတာ္ျကီးေက်ာင္းျကီး ၃၀ ေက်ာ္ ႏွင့္ ဘုန္းေတာ္ျကီးေက်ာင္းငယ္ ေပါင္း ၃၀၀၀ ေထာင္ ေက်ာ္ကို ေအာက္သားဗမာေတြက ခိုးယူ ဖ်က္ဆီး မီးရိႈး လိုက္ျကျပီး ကူသူ မရွိတဲ႕ရခိုင္တို ့ ဘဝ က မ်က္ရည္မိုး ရြာသြန္းခဲ႕ရ ျပီး လူျကီး လူငယ္ မေရြး မိန္းမ မက်န္ ေအာင္ သတ္ျဖတ္ ေစာ္ကား ခံခဲ႕ရသည္ ။ ေသြးေခ်ာင္းစီးသြားေသာ ရခိုင္ လူေသ ေကာင္းမ်ားက ျကည့္မလွတဲ႕ ျမင္ကြင္း တစ္ခု အျဖစ္ ကမ႓ာ ့အလယ္မွာ ထြန္ရစ္ခဲ႕ျကသည္။ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀၀၀ ေက်ာ္ ျကာ ကိုယ့္ထီး ကိုယ့္နန္းႏွင့္ေနထိုင္ လာေသာ ရခိုင့္နိူင္ငံေတာ္ ျကီး က ကူမည့္သူ မရွိ လႊတ္ရာ လႊတ္ေျကာင္း ထြက္ေျပး ျကရသည္ ။ ရခိုင့္မွတ္တမ္း၌ ( အေခ် သူငယ္ ..အစိတ္ေက ရို ့ ..ျပံဳးရယ္ရြင္ဘိ ..မိမသိ ကို ...မြီးမိထံမွ.. ယူျပီးမွလ်ွင္ ,. လက္ကိုကိုင္ျမွင့္.. ..ေကာင္းကင္ေရာက္ေအာင္ .,.ေအာက္မွတဖန္ ..ဓါးကိုလွန္၍ ...ခံျပန္ျပဳကာ ..ေျမွာက္လီ မွာလွ်င္ ..က်မွာမလႊဲ..ႏွစ္စိတ္ကြဲ၍ ..ရဲရဲသြီးစက္ ..အအူ ထြက္၏ ..တခ်က္ျမီ၌ .. လွံကို စိုက္၍ ..လိုက္လံထိုးလွ်င္ .ရင္ကဝင္၏ )ဟူ၍ ေက်ာက္စာ မွာေတြ႕ရသည္ ။ အသတ္ခံခဲ႕ရသည္ ့ရခိုင္လူမ်ိ ဳ းမ်ားကို ( တင္းဝါးပန္းခိုင္ ..တျမိဳင္ျမိဳင္ ရခိုင္လူ အေလာင္းေပါင္း ) ဟူ၍ မွတ္တမ္းတင္ခဲ႕သည္ ။ ၇ သန္းေက်ာ္ ၏ ရခိုင္ အေလာင္းမ်ား က ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ႏွင့္ အတူ ေသကြဲပ်က္စီးခဲ႕ရသည္ ။ ဗမာမ်ား သတ္ျဖတ္ခဲ႕ သည့္ေနရာ ကို အစြဲျပဳ၍ ေဂါင္းပုံျပင္) ေျမာက္ဦး - လူသတ္ဂ်ိ ဳင္ ေျမာက္ဦး ေရတက္ ေရက် ေသာအခါ ေသာင္ျပင္တြင္ အစုလိုက္ ခ်ည္ေႏွာင္ သတ္ျဖတ္ ခဲ႕ေသာ အေလာင္းေတြကို ေရက်ေသာအခါ ျဖဴနီေသာအေလာင္းေကာင္မ်ားကို ျမင္ေတြ႕ရေသာေျကာင့္ ေပါက္ဖဲ႕ရြာ မာန္ေအာင္ - လက္မ်ားကို ျဖတ္၍ ေတာင္သဖြယ္ ပုံ ထားေသာေျကာင့္ ( လက္ပုံေတာင္) မာန္ေအာင္ - -ေရကန္တြင္ လူအျပည့္သတ္ ၍ ပုံထားေသာေျကာင့္ ( သီေဘးကန္) ေပါက္ေတာ ..ကေလးငယ္မ်ားကို ေရတတ္ ေရ က်ခ်ိန္တြင္ ျခံေလာင္၍ သတ္ျဖတ္ခဲ႕ေသာေျကာင့္ (ျခံေလာင္ေခ်ာင္း ) မာန္ေအာင္ ျခံျပင္ (ေမာင္ေတာ) ေသြးေခ်ာင္း ( ေတာင္ကုတ္ ) လူအသား အစ စီ ခုတ္ျဖတ္ ထားေသာေျကာင့္ အသားပုံရြာ ( ပုဏၰားကြ်န္ း) စသည့္ျဖင့္ ေနရာ အႏွံ႕အျပား တြင္ ဗမာေတြ ရဲ႕ သတ္ျဖတ္ျခင္းကို ရခိုင္လူမ်ိ ဳ းေတြ ခံခဲ႕ရသည္ ။ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ လုံးလုံး ဗမာေတြရဲ႕သတ္ျဖတ္ျခင္းကိုခံခဲ႕ရသည္ ။မာန္ေအာင္ျမိ ဳ႕တျမိဳ႕တည္းတြင္အသတ္ခံရသည္ ကို အစြဲျပဳ၍ ( လူငယ္တစ္ေသာင္း ..လူျကီးေပါင္းမူ ...သွ်စ္ေသာင္းအစြန္း .. တသိန္းမွန္း၏ ..မယြန္းထို ခါ ...သီကုန္ပါ၏ ..သိမ္းကာယူကာ ...ျပည္အင္းဝသို ့..ပါရလီငွာ ..လူေယာက္်ားႏွင့္ ..မျပားမွန္ထ ..လူမိန္းမကို ,.ေရတြက္ေလေသာ္ ..ႏွစ္သိန္းေက်ာ္၏ ..ျကားေသာ္ျမင္ခါ ..ေျကာက္ဖြယ္သတည္း။ဟူ၍ ေက်ာက္စာတြင္ေဖာ္ျပထားသည္။ ၁၈၂၆ ခု နယ္ခ်ဲ ျဗိတိသွ် လက္ထက္ က်ေရာက္ေသာအခါ ဗမာ လက္ေအာက္ ၌ ရခိုင္လူမ်ိ ဳ းမ်ား ႏွစ္ေပါင္း ( ၄၀ ) ငရဲစခန္း မွ တစ္ခန္ း ရပ္ခဲ႕ရသည္ ။ က် ဴ းေက်ာ္သူ နယ္ခ်ဲ ့ဗမာေတြ ကို ရခိုင္ျပည္က ျဗိတိသွ် တို ့ တိုက္ထုတ္၌ ျဗိတိသ် တို ့တဖန္ အုပ္ခ် ဳ ပ္ခဲ႕သည္ ။ သို့ ့ေသာ္ အဂၤလိပ္တို ့ အုပ္ခ် ဳပ္ ေနစဥ္ ရခိုင္ျပည္ မွာ လူ အနည္းစု သာ ရွိေတာ့သည္ ။ ရခိုင္ နိူင္ငံေတာ္ျကီးသည္ သုသာန္ တစျပင္ပမာ ေတာျကီးမ်က္မဲ ျဖစ္ခဲ႕ရသည္ ။ အဂၤလိပ္တို ့အကာအကြယ္ျဖင့္ ေသကံမေရာက္ အသက္မေပ်ာက္ခဲ႕သည္ ႔ရခိုင္ တစ္ခ်ိ ဳ ႕ ဘဂၤလား နယ္တြင္က်န္ရစ္ခဲ႕သည္ ။ ထိုသူ မ်ားအထဲမွ ၅၀၀၀၀ ခန္ ့ကို ျပန္ေခၚယူ၍ ရခိုင္ျပည္၌ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထား ခဲ႕သည္ ။ သခင္ေျပာင္ ေတာ့ ကြ်န္ဘဝ သည္ သာလွ်င္ ရခိုင္ေတာ့ဘဝ ကံထူးကံျမတ္ ျဖစ္ခဲ႕ရသည္ ။ နယ္ခ် ဲ႕ ဗမာတို ့၏ လူမ်ိ ဳ းေရး မုန္းတီး မႈျဖင့္ မ်ိ ဳ းျပဳတ္ေအာင္ သတ္ ျဖတ္ ျခင္းမွ လြတ္ေျမာက္ ရ ခ့ဲသည္မွာ အမွန္ပါ ။ လူျကီးမ်ားေျပာစကား အရ ကြ်န္ဘဝ တစ္ေခတ္ ေရာက္ ရသည္ ကို ေခတ္ေကာင္း ခါက ယင့္...ဟူ၍ တင္စားေခၚေဝၚျကသည္ ။ မွန္လွေပသည္ ။ဗမာနယ္ခ်ဲ႕တို ့၏ လက္ေအာက္ ႏွစ္ ၄၀ လုံးလုံး ဒုကၡေရာက္ေနေသာ ရခိုင္သားမ်ားသည္ ေရနွစ္တုန္း ဆြဲမိသကဲ႕သို ့ အသက္ရႈ ဴ ေျဖာင့္ခဲ႕ရသည္ ။အိုးမဲ႕အိမ္မဲ႕ျဖစ္ေန သည့္ဘဝမွ အိုးအိမ္းမ်ားျဖင့္ ျဖစ္လာ ခဲ႕သည္ ။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ျဗိတိသွ် တို ့၏ အကာအကြယ္ကို ရခိုင္လူမ်ိ ဳ း တို ့ ရ၍ စာေပ ယဥ္ေက်းမႈး ျပန္လည္ အညႊန္ ့ ေထာင္လာခ့ဲသည္ ။ လပ္လႊတ္စြာ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ ရသျဖင့္ အေတာ္အတန္ ့ ခ်မ္းသာလာခဲ႕ရသည္ ။ေခတ္ပညာ ကိုလည္းသင္ျကားခြင့္ရသျဖင့္ ထပ္မံ၍ ပညာရွင္မ်ားထြန္းကားလာခဲ႕ရသည္ ။ ျဗိတိသွ် တို ့သည္ ရခိုင္ မ်ား ၏ အသိဥာဏ္မ်ား ကို ရခိုင္မ်ား အလြန္ ေလးစား ျခင္းခံခဲရသည္ ကို အိုင္စီအက္စ္ ရခိုင္ ဦးေက်ာ္မင္းက ဘာသာစကား ၆ မ်ိ ဳ းျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ေရးထားခ့ဲသည္ ။ရခိုင္ျပည္ ကြ်န္သက္( ၁၀၁ ) ႏွစ္ တင္းတင္းျပည့္ေသာေန ့(၁၈၈၆ )ခု ဇန္နဝါရီလ (၁) ရက္ေန ့တြင္ ျမန္မာျပည္ တစ္ျပည္လုံး အဂၤလိပ္ လက္အတြင္းသို ့က်ေရာက္ခဲ႕သည္။ အဂၤလိပ္ လက္ေအာက္ က်ေရာက္တာနဲ႕ ဗမာေတြ က ဒုကၡ ဝဋ္ေျကြး လွလွေလး ခံခဲ႕ရသည္ ။ သီေပါ့မင္း ႏွင့္ စူးဖုလတ္ တို ့ ရာဇာဝင္ ဝဋ္ေျကြး ခံခဲ႕ရသည္။ အဲဒီအခ်ိန္တြင္ ရခိုင္ အမ်ိ ဳ းသား ဆရာေတာ္ ဦးဥတၲမ သည္ ျမန္မာျပည္ လႊတ္လပ္ေရး ကို ဦးစြာ ပထမ လမ္းျပ မ်ိ ဳ းေစ့ခ် ခဲ႕သည္ ။ ဝံသာႏု စိတ္ဓါတ္ကို နိူးဆြေပးျပီး ေထာင္ အျကိမ္ျကိမ္ က်ခံျပီး ျမန္မာျပည္ အဂၤလိပ္ လက္ေအာက္ခံဘဝ မွ လြတ္ေျမာက္ေစရန္ ျကံေဆာင္ခဲ႕သည္ ။ ထိုအခ်ိန္တြင္ နင္တို ့ေျပာေျပာေနေသာ ဗိုလ္ခ် ပ္ေအာင္ဆန္ းသည္ အထက္တန္းေက်ာင္းသားဘဝ တြင္ရွိသည္ ။ ျကာလာသည့္ွႏွင့္အမ် ရခိုင္ ေခါင္းေဆာင္းမ်ားသည္ တိုင္းရင္းသား မ်ားႏွင့္ တန္းတူ ျမန္မာျပည္လႊတ္ေျမာက္ေရး ရဖို ့ ျကိဳးပမ္း လွ်က္ရွိသည္ ။ ရခိုင္လူမ်ိ ဳ းတို ့၏ အေခ်ာင္မခို တဲ႕စိတ္ဓါတ္ ကို မင္းသားျကီး ဦးရြီႊဘင္း သည္ အဂၤလိပ္တို ့ကို စတင္ေတာ္လွန္ တိုက္ထုတ္ခဲ႕သည္ ။ဤ သည္ကား ျမန္မာ့သမိုင္း ရာဇဝင္ထဲမွာ မွတ္တမ္းတင္ျခင္း မေတြ႕ရွိေပ ။ ဒုတိယ တစ္ဖန္ အဂၤလိပ္ တို ့ ျမန္မာနိူင္ငံက ထြက္ခြာ ျပီးေနာက္ ဖက္ဆစ္ ဂ်ပန္ ကို ရခိုင္တို ့ စတင္ ေတာ္လွန္ ခဲ႕သည္ ။( ၁၉၄၅) ခု မတ္လ (၂၇ ) ရက္ေန ့တြင္ ျမန္မာက ဂ်ပန္ ကို စတင္ ေတာ္လွန္ေသာအခါ ရခိုင္ျပည္တြင္ ဂ်ပန္ မရွိေတာ့ပါ ။ ရခိုင္တို ့၏ ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုး နွႈတ္လုံ ျပီး ေတာ္လွန္ သတ္ျဖတ္ ခဲ႕သည္ ။ ျမန္မာျပည္က ဂ်ပန္ မ်ား ထြက္ခြာ သြားျပီးေနာက္ ဗိုလ္ခ် ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ရခိုင္ျပည္သို ့ေရာက္လာသည္ ။ ဆရာေတာ္ ဦးစိႏၲ က်င္းပေသာ ျကာအင္းေတာင္ညီလာခံ ကို ဗိုလ္ခ် ဳပ္ေအာင္ဆန္းတတ္ေရာက္ခဲ႕သည္ ။ ၄င္းအျပင္ အလံနီ ပါတီ မွ ဦးေအာင္သန္းက ဗိုလ္ခ် ဳ ပ္ေအာင္ဆန္းကို လူသတ္မႈး ျဖင့္ တရားစြဲခဲ႕သည္ ။ (အေသးစိတ္သိခ်င္သူမ်ား ဘုံေပါက္ သာေက်ာ္ စာအုပ္ မွ ဖတ္ပါ ) ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြျမိဳ႕ ျကက္ကိုင္းတန္ ရြာ တြင္ ( ရခိုင္တစ္က်ပ္ .. ဗမာ တစ္က်ပ္ ..သွ်မ္းတက်ပ္..ဗမာတစ္က်ပ္ ..ကခ်င္တစ္က်ပ္ ..ဗမာတစ္က်ပ္..မြန္တစ္က်ပ္ ..ဗမာတစ္က်ပ္ ..ကရင္တစ္က်ပ္ .. ဗမာတစ္က်ပ္...ဟူေသာ တိုင္းရင္းသား တစ္က်ပ္ ..ဗမာ (၇ )က်ပ္ ဟူ၍ လူးပါးဝ တရားကို ေဟာေျပာခဲ႕သည္ ။ စည္းလုံး ၍ မရသျဖင့္ ရခိုင္ႏွင့္ ေျမြေပြး ကို ေတြ႕လွ်င္ ရခိုင္ကို အရင္သတ္ ဟူ ၍ မိစၧာ ယုတ္ က ျမန္မာျပည္တြင္ ဝါဒျဖန္ ့ခဲ႕သည္ ။ သခင္စိုး .. သခင္ သန္းထြန္း ကြန္ျမဴ နစ္အဖြဲ႕မ်ားကလည္း ဗမာျပည္ လြႊတ္လပ္ေရး ရလွ်င္ ရခိုင္ျပည္ လည္း လႊတ္လပ္ေရး ေပးမည္ဟု ၄င္း ရခိုင္ျပည္က ဗမာမ်ား ခိုးယူ သြား ေသာ မႏၲေလး မဟာမုနိ ဘုရား ကို လည္ ရခိုင္ ကို ျပန္ေပးမည္ဟု ဆရာေတာ္ဦးပညာသီဟ ထံတြင္ ဘုရားသူခိုး ဗမာမ်ား က လိမ္ညာေျပာဆိုျပီး ဂတိေပးခဲ႕သည္ ။ သို ့ေသာ္ ဗမာျပည္သာ လႊတ္လပ္ေရး ရ သြားသည္ ။ ရခိုင္ႏွင့္မဆိုင္ပါ ။ သ်ွမ္းႏွင့္ မဆိုင္ပါ ။ ကခ်င္ႏွင့္ မဆိုင္ပါ ။ ကရင္ႏွင့္မဆိုင္ပါ ။ မြန္ႏွင့္မဆိုင္ပါ ဟူ၍ ေခြးပါးစပ္က နတ္စကားဆိုေနသည္မွာ ယခုအခ်ိန္ထိျဖစ္သည္ ။ ရခိုင္တို ့ သည္ ဗမာတို ့၏ လက္ေအာက္တြင္ ဒုတိ တဖန္ ကြ်န္ ဇာတ္ကခဲ႕ရသည္။ ဗမာတို ့သည္ ရခိုင္လူမ်ိ ဳ းအေပၚမွာ သမိုင္းတေလွ်ာက္ ေကာင္းက်ိ ဳ း မေပးတဲ႕ ..သတၲဝါ ျကီးျဖစ္သည္။ ဒုတိယ တဖန္ ရခိုင္ျပည္ျကီး ဒုကၡအစခ်ီလာျပီ ဗိုလ္ရန္ေအာင္ ေခါင္းေဆာင္ေသာ ဗမာ့ေခြးတပ္သည္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၁၆ ႏွစ္အကြာတြင္ ရခိုင္ျပည္တြင္ ပထမဆံုး အေျခခ် လာသည္ ။ ၁၉၄၂ ခု တြင္ ရခိုင္လူမ်ိ ဳ းမ်ားသည္ ကုလားရန္ မွ လြတ္ေျမာက္ရန္ ဘဂၤလားဘက္မွ ရခိုင္ ၄၀၀ ေက်ာ္ ရခိုင္ျပည္တြင္အေျခခ် မည္ လာျကရာ ဗိုလ္ရန္ေအာင္သည္ အကူအညီမေပးဘဲ႕ သေဘၤာကို ေဖာက္၍ လုပ္ျကံသတ္ျဖတ္လိုက္သည္ ။ ျမန္မာျပည္တြင္ လႊတ္လပ္ေရးရျပီး လႊတ္လပ္ေသာ ျမန္မာျပည္တြင္ ပါလီမန္ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို သုံးစၤဲြေနသည့္အခ်ိန္ ျဖစ္ျပီး ပါလီမန္တြင္ ရခိုင္သားမ်ား လႊတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုတင္ျပခြင့္မရခဲ႕ေပ ။သို ့ေသာ္ လႊတ္လပ္စြာလုပ္ပိုင္ခြင့္မရခဲ႕တဲ႕ရခိုင္ေတြ (၁၉၅၂)ခုတြင္ ေတာပန္ဇင္း..အခစား (ေက်ာက္ေတာ္ )..မက်ည္းကုန္း( မာန္ေအာင္)စသည့္ ရြာ ဦးနူ စစ္ေခြးက ရြာလုံးကြ်တ္ သတ္ျဖတ္ ၍ ရခိုင္သားမ်ား ကို ဒီမိုကေရစီ ႏွင့္ မိတ္ဆက္လိုက္ သည္။ ေခြးျကီးဦးနူ၏ ဒီမိုကေရစီက ရခိုင္ လူမ်ိ ဳ းတို ့အတြက္ ခါးသီးလွေပသည္။ ၁၉၅၈ ခု ႏွစ္ ဖဆပလ ႏွစ္ျခမ္းကြဲသြားသည္ ။၄င္းတြင္ ျပည္နယ္ ျပသနာေပၚေပါက္လာသည္ ။ ဦးနူေခါင္းေဆာင္ေသာ တည္ျမဲ ( ဖဆပလ) သူ ့ပါတီကို မဲေပးလွ်င္ ရခိုင္ျပည္ကို ေပးမည္ဟု ေခြးစကားက နတ္စကားဆိုလာသည္။ သန္ ့ရွင္း ဖဆပလ ဘေဆြ က ျပည္နယ္ကို မေပးနိူင္ဟု က်န္ဟာကိုဘဲေပးမည္ဟု ေျဗာင္တိုက္စိန္ ေခၚခဲ႕သည္ ။ ရခိုင္သားတို ့ဘဝသည္ ဗမာမ်ားထံမွ ျပည္နယ္ကို လက္ျဖန္ေတာင္း ရသည့္ဘဝ သို ့က်ေရာက္ခဲ႕သည္ ။ ျပည္နယ္ လိုခ်င္ေသာ ရခိုင္တို ့သည္ မ်က္စိ မွိတ္ က်ိတ္မွိတ္ခံ၍ ရတည မဲ အပါ အဝင္ အမွတ္ေနရာ ၉ ခုလုံးအား ေခြးျကီး ဦးနူ အား ပုံေပးလိုက္သည္။ ၁၉၆၀ ျပည္ ့ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဦးနူ ပါတီ အနိူင္ရသြားသည္ ။ သို ့ေသာ္ ရခိုင္ျပည္ နယ္ ကို ရခိုင္သား မ်ား မရ ။ ရခိုင္တို ့ဘဝက အရွက္လဲ ရ ဝမ္းလည္း ျကီးခဲ႕ရေပသည္ ။ ဦးနူကတိ တည္ပါေစ ရခိုင္ျပည္ကိုေပး ဟူ၍ ငယ္သံပါပါ ေအာ္ ဟစ္ရင္ လည္ေခ်ာင္းကြဲရံု သာရွိမည္ ။ ရခိုင္ျပည္ကို ရခိုင္ကေတာင္း ေတာ့ သွ်မ္းက ဖဒရယ္ တင္ေတာင္းလာေသာအခါ ဦးနူ သည္ ဟန္မေဆာင္နိူင္ေတာ့ဘဲ႕ ။ ေနဝင္းကို အာဏာလႊဲအပ္ခဲ႕သည္။ ဗမာ၏ ပင္ကိုယ္ ဘီလူး အရုပ္က ေပၚလာေတာ့ မည္ ။ ေအာင္ဆန္း တက်ပ္ ကို ေနဝင္း က လုယူလာေတာ့ ဗမာ က (၁၄) က်ပ္ ရ၍ တိုင္းရင္းသား တို ့ဘဝ က (သုည)zero (0) ကြင္းေနရရွာသည္။ (၁၉၆၇ ) ခု ႀသဂုတ္ လ(၁၃) ရက္ ဥပုသ္ေန ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြျမိဳ ႕တြင္ ရခိုင္သား ၃၀၀ ေက်ာ္ ကို ေနဝင္းေခြးျကီး အဖြဲ႕သတ္လိုက္သည္ ။ယင္းအခ်ိန္ တြင္ ( ဘားဗူဟိယင့္ ..ဆန္ဟိယင့္...ဒိုင္းဂ်ီ ဟိယင့္ ..ရီဟိယင့္ .) ဘဝင္ျမင့္ ေသာ ရခိုင္သားမ်ား ေနဝင္း လက္ေအာက္ ေရာက္၍ သူေတာင္းစားျဖစ္ခဲ႕ရသည္ ။ ယခီး ဟု အေခၚ ခံရသည္ ။ ဗမာ ( ဗခီး ) ႏွင့္ ရခိုင္ ( ယခီး) တို ့ အသားစား အေရ စား ျဖစ္ခဲ႕ရသည္ ။ ( တရုတ္ ႏွင့္ ဝက္ ) အတူထားမရေရ အျဖစ္ႏွင့္ ျကံဳေတြ႕ရသည္ ။ ျမ ဆန္စက္ေရွ႕တြင္ ရခိုင္သားမ်ား ေခြးေသ ဝက္ေသ ေသခဲ႕ရသည္ ။ မေသဘဲ႕ အသက္ ရွိေန သူ မ်ားလည္း အရွင္လတ္လတ္ ေျမျမဳတ္ ခံခဲ႕ရသည္ ။ စစ္ေခြးဆို တဲ႕ စရိုက္က ထြက္ေပၚလာေပသည္။ မဆလ လက္ေအာက္ ရခိုင္ ျပည္သားမ်ား စာရိတၲ ပ်က္ျပား ၍ လူညႊန္း တုန္း လာသည္။ ရခိုင္ ႏွင့္ ဗမာ တသီးတျခားစီ ျဖစ္လာသည္။ ရခိုင္လူမ်ိ ဳ းမ်ား သည္ ကိုယ္ထီး ကိုယ့္နန္ း ကိႏွုယ့္ျကငွန္းႏွင့္ေနလာ ခဲ႕၍ ဗုဒၶ ဘာသာပီပီ စာေပ ယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားေသာ လူမ်ိ ဳ းျကီးတစ္မ်ိ ဳးျဖစ္၍ ဗမာ တို ့သည္ အေရးျကီး ရဟန္း ကို ကိုးကြယ္ေနခ်ိန္တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္၌ ဗုဒၶဘာသာ ႏွစ္ေပါင္း တစ္ေထာင္ေက်ာ္ အျမစ္တြယ္ျပီ ျဖစ္သည္ ။ ဗမာတို ့သည္ သာသနာကို မြန္ဆီက ခိုးယူ ျပီး ရခိုင္ျပည္ က ဘုရား ခိုး ယူ သြားေသာ သူခိုး ျကီး ငတတ္ျပား အမ်ိ ဳ း ျဖစ္သည္။ ဗမာျပည္ ဧရာဝတီ ျမစ္သည္ ကပၸလီ ပင္လယ္ထဲသို ့ စီးဝင္သည္ ။ ရခိုင္ျပည္ ကုလားတန္ ျမစ္သည္ ဘဂၤလား ပင္လယ္ထဲသို ့စီးဝင္သည္။ ရခိုင္ ႏွင့္ ဗမာသည္ ေရ လည္းမတူ ။ ေျမ လည္းမတူ ေပ ။ .၈ .၈. ၁၉၈၈ ၈၈ အေရးအခင္း ျဖစ္၍ ဗမာျပည္ တြင္ က်ိတ္က်ိတ္ ရို က္သက္ေန ခ်ိန္တြင္ ရခိုင္ျပည္ကို လည္းကူးစက္လား သည္ ။ အစိုးရ၏ လုပ္ရပ္ က ရဟန္း ဘုန္းျကီး မ်ားကို စစ္ဖိနပ္ျဖင့္ ကန္ေက်ာက္ ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္သတ္ ေက်ာင္းသား မ်ားအပါ အဝင္ ျကိဳးေပး သတ္ျဖတ္ ခဲ႕တာ သာသနာကို ငါးပါး ေမွာက္ ေအာင္ လုပ္ခဲ႕တာ နိူင္ငံျခားကို ထြက္ေျပးသြားေသာ ရဟန္း ပညာရွင္ လူပညာရွင္မ်ား အမ်ားအျပားရွိေနဆဲပါ ။သာသနာကို ကိုးကြယ္ဟန္ျပျပီ း ဘုရားရတနာမ်ားကို ခိုးခိုးေနတာ စစ္ေခြးျကီး ေတြ ျဖစ္တယ္ ။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ရခိုင္ပါတီ (ALD) ပါတီက အမတ္ ေနရာ ၁၁ ေနရာ ရ သည္ ။ ယင္းအခ်ိန္တြင္ ဆရာျကီး ဦးဦးသာထြန္း က ရခိုင္ပညာရွိ ျဖစ္လို ့ဆိုျပီး ေထာင္ခ် ၍ ေထာင္ထဲတြင္ အဆိပ္ ခပ္၍ သတ္ျဖတ္ခံလိုက္ရသည္ ။ မျကာမီ အခ်ိန္တြင္ ရခိုင္ပါတီ အဖ်က္ ခံလိုက္ရသည္ ႔အျပင္ ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ဖမ္းဆီးေထာင္ခ် ခဲ႕ျကသည္။ ရခိုင္သားတို ့၏ ဘဝ ေရ တိမ္ မွာ နစ္ျမဳပ္ ခဲ႕ရသည္။ ဗိုလ္ခ် ဳပ္ ေအာင္ဆန္း က ထုတ္ထားခဲ႕သည့္ ဥပေဒ " ရခိုင္ ႏွင့္ ေျမြေပြး ရခိုင္ကို အရင္သတ္ ျပီးမွ ေျမြေပြး ကို သတ္ " ဟု ထုတ္ထားခဲ႕သည္႕ဥပေဒ အရ ဒုတိယ တဖန္ ေဒၚစုျကည္ က ရခိုင္ျပည္ ကို မဲဆြယ္ဖို ့ခရီးစဥ္ စတင္ ေရာက္ရွိ လာခဲစဥ္ "" က်ြန္မ ကေတာ့ ရခိုင္ ေတြကို ခ်စ္မိသြားျပီဟု "" ေခြးစကား က နတ္စကား ဆိုးသြားျပီးေနာက္ ..ေပးလိုက္ျကတဲ႕ မဲ ရခိုင္ ျပည္ထဲက ႏွစ္ျမိဳ႕ ပါသြားတယ္ ။ ရခိုင္ေတြသိကၡာ က်တယ္ ။ ေခြးစကားကို နားေထာင္ရင္ ေခြးမ်ိ ဳ း ေတြ ျဖစ္တယ္ ။ ယခုအခါ ရခိုင္ျပည္ ကြ်န္သက္ က ရွည္သထက္ ရွည္ လာတယ္ 2015 ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ကြ်န္သက္ ႏွစ္ ၂၃၁ ျပည္ ျပီ ၂၃၂ ကို ဆက္လက္ ေမွ်ာ္ ေနျကေသးတယ္ ,အျမင္က်ဥ္ းတဲ႕ ရခိုင္ေတြကလဲ အသိမရွိတဲ႕ ရခိုင္သမ ေတြက လဲ ကိုကို ေရ ..ေမာင္ေမာင္ေရ ..ညီမေလး ရယ္ နဲ႕ နားရွက္တယ္ ... စံရေဖြ လူမ်ိ ဳ းတိ က တစ္ဖုံ ဘုမသိ ဘမသိ နဲ႕ ေခြးေဟာင္းတိုင္း လိုက္ ျကည့္ ့ေန ရင္ အိပ္ေရးပ်က္ တယ္ . ငါတို ့အနာကတ္ ေရႊျပည္ ရခိုင္ ျကီးအတြက္ ဥမကြဲ သိုက္မပ်က္ ေအာင္စုစု ရုံးရုးံ နဲ႕ ညီညီညာညာ လက္တြဲျပီး ေဝးကြာ ေနတဲ႕ ေဆြးမ်ိ ဳ းသား ခ်င္း နိူင္ငံျခား အသီးသီးမွာ ေရာက္ရွိ ေနျကေသာ ေရႊညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမမ်ား ရခိုင္ ဆို လွ်င္ အမ်ိ ဳ းကို ခ်စ္ေစ ခ်င္တယ္ ။ ယခု တဖန္ ရခိုင္ ျပည္ က အကြ်န္ တို ့ ၏ ေခါင္းထက္မွာ က်ေရာက္ေန ျပီ .. ရခိုင္ပညာရွိ မ်ား စာေပပညာ ရွင္မ်ား မသိ ေသာ သူမ်ား ကို နားလည္ ေအာင္ ေျပာ ျပ ျပီး သတိထားျကပါ ။ ဗမာ မ်ား ေဖာ္စပ္ ထားေသာ ဝမ္းႏႈတ္ေဆး ကို မစားမိေစနဲ႕ သတိရွိျကပါ။
•••••••••••••••
ေပၚလာၿပီ သက္ေသတခ်ိဳ႕
ဗမာက ရခိုင္ကို မ်ိဳးတုန္းေအာင္ သတ္ျဖတ္မူေတြကို ရခိုင္ေတြက ဗမာေတြကိုေျပာျပေတာ့ ပါးစပ္ ရာဇဝင္ ဆိုပဲ... ျပဳလုပ္သူ ဗမာေတြက အခု မယုံဘူးဆိုပဲ ။
ျပဳလုပ္သူတို႔ေမ့ႏိုင္ေပမယ့္။ ခံရသူေတြကေတာ့ forever forget ။ Never forget ၊ ပဲ
_________
#The_Eastern_Frontier_of_British_India
၁၉ရာစုမွာအဂၤလိပ္တုိ႕သည္ ကိုလိုေန နယ္ခ်ဲ႕ရင္း အိႏၱိယတနိဳင္ငံလံုးကိုသိမ္းပိုက္နိဳင္ခဲ႕သည္။
ဗမာဘုရင္ဗဒံုမင္း ေမာင္၀ိုင္းသည္ ၁၇၈၅ မွာရခိုင္နိဳင္ငံကိုက်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္လိုက္တယ္။
ယင္းေၾကာင္႕အဂၤလိပ္ကိုလိုေန နယ္ခ်ဲ႕နဲ႔ ဗမာပေဒသရာဇ္နယ္ခ်ဲ႕တို႕သည္
နယ္စပ္ခ်င္းထိစပ္လို႕ထိပ္တိုက္ေတြ႔လာခ့ဲျကတယ္။
ယင္းေၾကာင္႕အဂၤလိပ္ျမန္မာစစ္ပြဲေတြျဖစ္ခ႔ဲတယ္။အ႔ဲဒါကိုုA C BanerjeeကThe Eastern Fronter of British India နာမည္နဲ႔သမိုင္းစာအုပ္တစ္အုပ္ေရးခ့ဲသည္။
ဗမာေတြ ရခိုင္ျပည္ကိုသိမ္းျပီးတ့ဲခါ လူမဆန္တဲ႕ ရက္စက္မႈေတြနဲ႕မ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္ခံရတယ္။
ယင္းစစ္မွာ လူေတြကိုတိုင္မွာ ခ်ည္ေႏွာင္ၿပီ ္သတ္တာေတြ၊ေခါင္းတစ္လံုးေဖၚလို႕ေျမ မွာျမဳတ္ထားျပီး ထြန္နဲ႕တိုက္သတ္တာေတြ၊မိန္းမ၊ေယာက္်ား၊ကေလးငယ္ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကို ေသြးအေအးနဲ႕သတ္ခ့ဲတာေတြကိုလည့္ ဒီစာအုပ္မွာေဖၚျပထားတယ္။ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရး ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ျဖစ္တယ္ အပိုေလာင္းက ၁၇၉၄ မွာေယာက္်ား၊မိန္းမ၊ကေလး၂သိန္းေလာက္အသတ္ခံရတယ္။ အ့ဲအေရအတြက္နဲ႔တူတူ သုံပန္းအျဖစ္ဖမ္းခံရတ့ဲ၊ေတာေတြေတာင္ေတြမွာ ပုန္းေနတ့ဲလူေတြလည့္ အဖမ္းခံအသတ္ခံရတယ္၊တခိ်ဳေလ႕က်ားစားလို႕ေသရတယ္လို ႕ေျပာတာကို သံသယျဖစ္စရာမ႐ွိလို႕ ျဗိတိသွ်အရာရွိတစ္ေယာက္က အစီရင္ခံတာေတြကိုေဖၚျပထားတယ္။ ျဗိတိသွ်ေမာ္ကြန္းတိုက္မွာသိမ္းထားတ့ဲ ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်င္းပ်ံက ျဗိတိသွ်အာဏာပိုင္ေတြကို ေပးတ့ဲစာေတြကိုလည့္ ကိုးကားေဖၚျပထားတယ္။
ရွားပါးစာအုပ္ျဖစ္တယ္ ဒီစာအုပ္ကိုရခ်င္ဖတ္ခ်င္ရင္
ဒီLink ကယူပါ။
The Eastern Frontier Of British India pdf-12 MB
by Banerjee, Anil Chandra
https://archive.org/download/in.ernet.dli.2015.24759/2015.24759.The-Eastern-Frontier-Of-British-India.pdf
.........
ဗမာေတြ ေျပာၾကတယ္ ရခိုင္ျပည္ကို ေမာင္ဝိုင္းနဲ႔ ဗႏၶဳလ တိုက္တယ္ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ ရခိုင္ေတြ ဝါဒျပန္႔ၾကတယ္ ေမာင္ဝိုင္း ရကိၡဳင္ျပည္ကို တိုက္ခ်ိန္ ဗႏၶဳလက ကေလးေလးပဲ ရိွတယ္ ဆိုၿပီးေျပာၾကလို႔.. ေဖာ္ျပလိုက္တယ္
ဗဒံုမင္း ဘိုးေတာ္ေမာင္ဝိုင္း ရကၡိဳင္ျပည္ကို ၁၁၄၆ သိမ္းသည္ ။
ေမာင္ရစ္ (ခ)ဗႏၶဳလက ၁၁၄၄ မွာေမြးတယ္
၁၁၈၁ ခုႏွစ္ မဏိပူရ မက်ိဳးႏြံ၍ ဤအလံုၿမိဳ႕ဝန္ကို ႀကီးၾကပ္ေစလႊတ္ တိုက္ခိုက္ေစ၏။
အမႈေတာ္ နာမည္ရေလာက္ေအာင္ ေက်ပြန္ ေခ်ာေမာစြာ ေဆာင္ရြက္ခဲ့၍ ျပန္ေရာက္
ေသာအခါ ' မဟာဗႏၶဳလ ' ဟူေသာ ဘြဲ႔ကို ရေလသည္။
၁၁၈၃ ခုႏွစ္ အာသံေစာ္ဘြား မက်ိဳးႏြံ၍ မဟာဗႏၶဳလကို ေစလႊတ္ႏွိမ္နင္းေစသည္။
ေစာ္ဘြားကို နန္းခ်ႏွင္ထုတ္ ၊ အာသံကို သိမ္းေလသည္။
၁၁၈၄ ခုတြင္ ျပန္ေရာက္ၿပီး
အဂၢမဟာ ေသနာပတိဝန္ႀကီး ခန္႔ေတာ္မူသည္။
၁၁၈၅ ခု ရခိုင္ျပည္ ရွင္မျဖဴက်ြန္းသို႔ စစ္တေကာင္းတို႔ လာေရာက္ အလံစိုက္သည္ကို
နုတ္ပစ္မႈကစ၍ အဂၤလိပ္တုိ႔ႏွင့္ အခ်င္းျဖစ္ပြားရာ ဘဂၤလားအထိ သိမ္းပိုက္ရန္ မဟာ
ဗႏၶဳလ ႀကီးမႉး၍ ရခိုင္သို႔ ခ်ီရသည္။ ဤသို႔ခ်ီစဉ္က ' ဗိုလ္မႉးဝန္ႀကီး သတိုးမင္းႀကီး
မဟာဗႏၶဳလ ' ဟု ဘြဲ႔တပ္ေတာ္မူသည္။
(၁) ငယ္မည္ ေမာင္ရစ္ ။
(၂) အသက္ ၃၇ ႏွစ္တြင္ ၿဗဲတိုက္သံေတာ္ဆင့္ ျဖစ္သည္။
(၃) ေနာက္ အလံုၿမိဳ႕ဝန္ ျဖစ္သည္။
(၄) မဏိပူရကို ေအာင္ခဲ့၍ ျပန္လာေသာအခါ ' မဟာဗႏၶဳလ ' ဘြဲ႔ကို ရသည္။
(၅) အာသံကို နိုင္ခဲ့၍ အျပန္တြင္ အဂၢမဟာ ေသနာပတိ ဝန္ႀကီး ခန္႔ေတာ္မူသည္။
(၆) ရခိုင္သို႔ ခ်ီခါနီး၌ ' ဗိုလ္မႉးဝန္ႀကီး သတိုးမင္းႀကီး မဟာဗႏၶဳလ ' ဘြဲ႔ ထပ္၍ရသည္။
(၇) ေနာက္ဆံုး အဂၤလိပ္ႏွင့္ တိုက္ေနစဉ္ ' သတိုးသုဓမၼ မဟာဗႏၶဳလ ' ဘြဲ႔ စစ္သူႀကီး
အရာ စစ္ေတာင္းၿမိဳ႕ တို႔ကို ရသည္။
ဒီေတာ့ ရခိုင္တို႔ ေမာင္ဝိုင္း သိမ္းၿပီး ဘုရား မ်ား သာသနာ အေဆာက္အဦးမ်ားႏွင့္ ရခိုင္ျပည္သူမ်ား ဆံုးရွံဴး ၿပီး ၊
ဗႏၶဳလ တစ္ေခတ္ ရခိုင္ျပည္သူမ်ား ကေလးသူငယ္မက်န္ ေနာက္ထပ္တဖန္ ဆံုးရွံဴး ရလည္သည္
ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ ရခိုင္ျပည္တြင္ ရြာနာမည္မ်ား သတ္မွတ္၍ ရိွေနေသးသည္ ၊
ရခိုင္ျပည္ၾကီးႏွင့္တကြ ရုပ္ရွင္ေတာ္မဟာျမတ္မုနီ အသိမ္းခံလိုက္ရသည္။ ဗမာမာမ်ား သည္ ရခိုင့္ေရႊနန္းေတာ္၊ ပိဋကတ္တိုက္ေတာ္၊ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္း အၾကီး (၃၀)၊ အငယ္ (၃၀၀၀) ေက်ာ္ကို မီးလွ်ိဳ႕ဖ်က္ဆီးခဲ႔သည္။ ရခိုင္တျပည္ လံုး ဖူးဖူးေရာင္ေသာ လူေသေကာင္မ်ားျဖင့္ ျပန္႔ၾကဲလွ်က္ ရွိခဲ႔သည္။ ႏွစ္ေပါင္း (၅၀၀၀) ေက်ာ္ ကိုယ့္ထီးကိုယ့္နန္းျဖင့္ ေနထိုင္ လာခဲ႔ေသာ ရခိုင္ႏုိင္ ငံေတာ္ ၌ တိုင္းသား ျပည္သူမ်ားမွာ ကူမည့္သူမရွိ လြတ္ရာကိုထြက္ေျပးၾကရသည္။
မန္မာမ်ားသည္ ပုခက္တြင္းရွိ ကေလး သူငယ္မ်ား ကိုမခ်န္ သတ္ျဖတ္သည္။ ရခိုင္မွတ္တမ္း၌ (“အေခ်သူငယ္၊ အစိတ္ေကရို႕၊ ျပဳံးရယ္ရႊင္ဘိ၊ မိမသိကို၊ မီြးမိထံမွ၊ ယူျပီးမွလွ်င္၊ လက္ကို ကိုင္ေျမွာက္၊ ေကာင္း ခင္ေရာက္က၊ ေအာက္မွတဖန္၊ ဓါးကိုလွန္၍၊ ခံျပန္ျပဳခါ၊ ေျမွာက္လီမွာလွ်င္၊ က်လာမလြဲ၊ ႏွစ္စိပ္ကြဲ ၍၊ ရဲရဲသြီးစက္၊ အအူထြက္၏။တခ်က္ျမီ၌၊ လွံကိုစိုက္၍၊ လံလိုက္တံုလွ်င္၊ ရင္ကဝင္၏”) ဟူ၍ ေတြ႔ရပါသည္။ အသတ္ခံခဲ႔ရေသာ ရခိုင္သားမ်ားကို “တင္းဝပန္းခိုင္၊ တျမိဳင္ျမိဳင္၊ ရခိုင္လူ အေလာင္း” ဟူ၍ မွတ္တမ္းတင္ထားခဲ႔သည္။
ဂဏန္းသခ်ၤာအလို (၇) သန္းေက်ာ္သည္။ ဗမာမ်ားသတ္ျဖတ္ခဲ႔သည္ကို အစြဲျပဳ၍ ေဂါင္းပံုျပင္ (ေျမာက္ဦး)၊ လူသတ္ဂ်ိဳင္ (ေျမာက္ဦး)၊ ေရတက္ေရ က်ေသာအခါ ေသာင္ျပင္တြင္ အစုလိုက္အျပဳံလိုက္ခ်ည္းေႏွာင္၍ သတ္ခဲ႔ေသာေၾကာင့္ ေရအက်တြင္ ျဖဴနီေသာအေလာင္းေကာင္မ်ား ကို ျမင္ ရေသာေၾကာင့္ ေပါက္ဖဲ့ရြာ (မန္ေအာင္၊) လက္မ်ားကိုျဖတ္၍ ေတာင္ႏွယ္ပံုထားေသာေၾကာင့္ လက္ပံုေတာင္ (မာန္ေအာင္)၊ ေရကန္တြင္ လူအျပည့္ သတ္၍ ပံုထားေသာ ေၾကာင့္ သီေဘးကန္ (ေပါက္ေတာ)၊ ကေလးငယ္မ်ားကို ေရက်ေရတက္ခ်ိန္တြင္ ျခံေလွာင္၍သတ္ခဲ႔ေသာ ေၾကာင့္ ျခံေလွာင္ေခ်ာင္း (မာန္ေအာင္)၊ ျခံျပင္ (ေမာင္ေတာ)၊ ေသြးေခ်ာင္း (ေတာင္ကုတ္)၊ လူ႔အသားတစ္ မ်ားကို ခုတ္ျဖတ္၍ပံုထားေသာေၾကာင့္ အသား ပံုရြာ (ပုဏၰားကြ်န္း) စသည့္စသည့္ျဖင့္ နာမည္တြင္ခဲ႔သည္။ ႏွစ္ေပါင္း (၄၀) လံုးလံုး ရခိုင္မ်ိဳးတံုးေအာင္ သတ္ျဖတ္ခဲ႔သည္။ မာန္ေအာင္ျမိဳ့ တျမိဳ့တည္း တြင္ အသတ္ခံခဲ႔ ရသည္ကို မွတ္တမ္းတင္ထားသည္မွာ “လူငယ္တေသာင္း၊ လူၾကီးေပါင္းမူ၊ သွ်စ္ေသာင္းအစြန္း၊ တသိန္းမွန္း၏၊ မယြန္းထိုခါ၊ သီကုန္ပါ၏၊ သိမ္းကာယူက၊ ျပည္အင္းဝသို႔၊ ပါရလီျငား၊ လူေယာက္်ားႏွင့္၊ မျပားမွန္ထ၊ လူမိန္းမကို၊ ရြီၾကလီေသာ္၊ ႏွစ္သိန္းေက်ာ္၏၊ ၾကားေသာ္ျမင္ ခါ၊ ေၾကာက္ဖြယ္သာတည္း” ဟူ၍ျဖစ္သည္။ (၁၈၂၆) ခုႏွစ္ ျဗိတိသွ်လက္ေအာက္ က်ေရာက္ရေသာအခါ (ဗမာ) လက္ေအာက္ ႏွစ္ (၄၀) ငရဲ စခန္းသည္ တခန္းရပ္ခဲ႔သည္။ က်ဴးေက်ာ္သူ ဗမာမ်ားကိုေမာင္းထုတ္၍ အဂၤလိပ္တို႔က တဖန္အုပ္ခ်ဳပ္ သည္။ သို႔ေသာ္အဂၤလိပ္အုပ္ခ်ဳပ္ခ်ိန္တြင္ ရခိုင္ျပည္၌ လူမက်န္ေတာ့ေပ။ ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ တခုလံုးသည္ သုသာန္တစျပင္ပမာ ေတာၾကီး မ်က္မဲျဖစ္ေနေလေတာ့ သည္။ အဂၤလိပ္အကာ အကြယ္ေၾကာင့္ ေသကံ မေရာက္သတ္မေပ်ာက္ပဲ ရခိုင္တခ်ိဳ႕ ဘဂၤလားနယ္တြင္ က်န္ရစ္သည္။
သက္ေသ ေက်ာက္စာ👇👇👇👇👇👇
ဆရာႀကီး Kyaw Maung post
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=220027318448106&id=100013225188733
post က ရခိုင္ေဝါဟာရနဲ႔ ေရးထားတ့ဲအတြက္ ဗမာလိုျပန္လိုက္ပါတယ္ 👇👇
#လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈမွတ္တမ္းေက်ာက္စာတခ်က္
@@@@@@@@@@@@@@@@@@@
၁၁၄၆ခုႏွစ္ေနာက္ႏွစ္ေပါင္း၄၀ကာလအနိဌာရုံေတြကို
စာေပလကၤာ၊သမိုင္းမွတ္တမ္းေတြနဲ႕မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ၾကသလို
ေက်ာက္စာထိုးလို႕လဲ႕မွတ္တမ္းတင္ခဲ႕ျကပါတယ္။
အဲ့ေက်ာက္စာတခ်က္ကို၁၉၇၂ ခုႏွစ္နိဳ၀င္ဘာလက
သွ်စ္ေသာင္းဘုရားျပဳျပင္တ့ဲအခါ ရရိွခ့ဲတယ္ ။
အ႔ဲအခ်ိန္အခါက ေထာက္လွမ္းေရးေတြ ဓားလိုထတဲ႔ခ်ိန္ျဖစ္လို႕
အဲ႔ေက်ာက္စာေဖ်ာက္ဖ်က္ခံရမည္ေၾကာက္လို႕
အျပင္ကိုလံုး၀အသိမေပးပဲေက်ာက္စာကိုမွင္ကူးကာ
သွ်စ္ေသာင္းဘုရားအရံေစတီတဆူမာထည္႕လိုက္ကတ္ပါေရ။
ယင္းေက်ာက္စာမွင္ကူးမူတမူကိုရခဲ့လို႕သိမ္းထားခဲ့တာႏွစ္ေပါင္း၄၀
ေက်ာ္ပါျပီ။သိတဲ့လူေတြထဲကတခ်ိဳ႕ေလ႕မရိွၾကေတာ့ၿပီ။
အဲ့ေက်ာက္စာမာပါစြာက-
သကၠရာဇ္
၁၁၄၆ခုႏွစ္
ေအာက္သားသတ္
ခဲ႕ေသာေနရာႏွင္႕လူမ်ား
က်ိမ္းကၽြန္တြင္အိမ္ေရွ႕
မင္းရဲေဖၚသူႏွင္႕လူအမ်ား
ကိုသတ္သွ္ သရက္အုပ္အ
ရပ္ ၌
ေက်ာက္စာေရးထိုးသူသည္ အသတ္ခံရတ႔ဲလူနဲ႔
ေနရာစာရင္းကိုမွတ္တမ္းတင္တာမျပီးခဲ့ပါ။
ဒါေပမယ္႕#ေတာင္ေက်ာင္းဆရာေတာ္က
#ရခိုင္ရာဇ၀င္သစ္က်မ္း မွာဒီလို ပိုင္မွတ္တမ္းတင္ခဲ႕ျကပါတယ္။
က်ိန္အရပ္႔ အေစာင့္ေနထားေသာ ျမန္မာတို႕ကို အိမ္ေရွ႕မင္းစစ္ကဲရဲေဘာ္သည္ တိုက္ေလေသာ္ ျမန္မာတို႕သည္
ေျမာက္ဦးျမို႕သို႕ေျပး၀င္ၾကေလ၏။ ျမိဳ႕၀န္ နႏၵၿပက်န္က တပ္မႈးတပ္သားကိုထြက္တုိက္ေစေလေသာ္ အိမ္ေရွ႕မင္း စစ္ကဲ
၇ဲေဘာ္သည္ႏွင့္လူအမ်ားကို ဖမ္းရေလလွ်င္ သတ္လွ်က္ပစ္ေလ၏။
ျမိဳ႕၀န္နႏၵၿပက်န္ႏွင့ျ္မိဳ႕သူၾကီး ေလးခက္ေတာင္စား ငထြန္းစံတုိ႕က ရခုိင္ျပည္နိုင္ငံအလံုး၌႔ရွိေသာလူတို႕ကိုေျပာင္းလက္
နက္ခ်ရန္ ဟုေခၚျပီးလွ်င္ ေပါင္းတုတ္ျပင္ ၌တစ္ေထာင္ သရက္အုပ္၌တစ္ေထာင္ ၾကက္ရိုးေတာင္၌တစ္ေထာင္ စံကား
ေတာင္၌ တစ္ေထာင္ ျမိဳ႕ေတာ္ပရိေစၥဒ႔၌သံုးေသာင္းခုနစ္ေထာင္။ ပုခက္တြင္သား သူငယ္မ်ားကို ဓားကစားသည္
တစ္ေသာင္း။ ဘုရားေပၚအရပ္ ဒိုင္းက်ီအရပ္။ ေမာင္းဆြဲအရပ္။ ငရေကာင္အရပ္။ ေခါင္းျပိဳေတာင္အရပ္။ ပရိန္အရပ္။
ေပါင္းတုတ္အရပ္။ ရတနာျပင္အရပ္။ လက္မဖက္အရပ္။ ေတာင္တန္းအရပ္။ ကိုးဆယ့္ကိုးေတာင္အရပ္။ သံတဲြ။
ရမး္ျပည့္။ မာန္ေအာင္အရပ္တို႕၌ေသေလသည္ကား တစ္သိန္းရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ေသေလသည္။
သမိုင္းမွတ္တမ္းမေပ်ာက္ပ်က္ရေအာင္မွ်၀ီပီးပါ။သိမ္းထားပါ။လက္ဆင္႕ကမ္းပီးပါ။
~~~~~~~~~
ဒီလိုမ်ိဳး ေက်ာက္စာ အေထာက္အထားကိုလည္း ဗမာေတြ ဘာေျပာသလ့ဲဆိုေတာ့
ဒီလိုမ်ိဳး ေက်ာက္စာ အေထာက္အထားကိုလည္း ဗမာေတြ ဘာေျပာသလ့ဲဆိုေတာ့
ေဖာင္းႂကြာစာဆိုရင္ အတု ၊ ခ်ိဳင့္ခြက္နဲ႔စာဆိုရင္ အစစ္
စ်ာန္သစ္ေအာင္ ႏွင့္ ဘုန္းတင့္ေက်ာ္ အပါအဝင္ေနာက္လိုက္တစ္စုႏွင့္
ဗမာပညာ႐ွင္မ်ားဆံုးျဖတ္ခ်က္.. ဟားဟား😝😝😂
အ့ဲေလာက္ေတာ္တာ..😂😂😂
°°°°°°
မျမင္ဖူးေတာ့ မယုံၾကည့္ဘူး ။ ေ႐ွးတုန္းကလိုေပါ့ ေကာင္းကင္မွာ သံတုံးႀကီး ပ်ံႏိုင္တယ္ဆိုတာ ၊ ဘယ္သူမွလည္း မယုံဘူး ။ ေျပာတ့ဲလူသာ အ႐ူးေခါင္းစဥ္တပ္ခံရတယ္ ။ ကိုယ္တုိ႔ ဥာဏ္နဲ႔ လိုက္မမီဘူးဆိုတာ ကိုယ္တိုင္ မသိ ။
အခုလည္း ေဖာင္းႂကြာ ေက်ာက္စာန႔ဲ ပုဂံျပည္မွာ မျမင္ဖူး ၊ မရိွလည္ေတာ့ ။ အျခားလူမ်ိဳးေတြမွာလည္း မရိွ သူတို႔ထက္ ပညာ မသာဘူးဆိုတ့ဲ အျမင္ အထင္ေသးၿပီးျဖစ္ေနတ့ဲအတြက္ေၾကာင္းပါပဲ ၊
••••••••
မင္းတို႔တစ္မ်ိဳးသားလံုးသိထားရမွာက .. ခရစ္ႏွစ္ ၁၀၄၄ မွေပၚလာတ့ဲ အေနာ္ရထာေခတ္မွစတင္လာတ့ဲ ပုဂံျပည္မွာလို စုတ္တံ အစုတ္ပလုတ္ တစ္လက္န႔ဲ နံရံမွာ ပန္းခ်ီး ဆြဲခ့ဲသလိုမ်ိဳး ၊
ရကၡိဳင့္ေရႊၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ေရးဆြဲခ့ဲတာမဟုတ္ ၊
ပင္လယ္ေက်ာက္တုံး ေက်ာက္သားမ်ားကို ထုဆစ္ခ့ဲၾကတာႀကီးပါ ၊ ေက်ာက္စာေဖာင္းႂကြေလာက္ကို မေျပာန႔ဲ အ့ဲထက္ခက္တ့ဲ အႏုစိတ္ ထုဆစ္ခ့ဲတ့ဲအရာေတြအမ်ားႀကီးပဲ ။ ဘယ္လူမ်ိဳး ပညာ႐ွင္က်မွာလည္း ေ႐ွးက်မွာလည္း ၊ ေတြးၾကေပေတာ့ ။
•••••••••••
Zaw Zaw (ရကၡပူရတိုင္း)
