Skip to main content

Featured

မာဂီစံ ( ရခိုင်သက္ကရာဇ်)

မာဂီစံ ( ရခိုင်သက္ကရာဇ်) *************************** မာဂီစံ ဆိုသည်မှာ "မာဂီစံ= မာဂ်စံ= မာဂ်သံ= ရခိုင်နှစ်= ရခိုင်သက္ကရာဇ်" ကို ခေါ်ဝေါ်သော စကားရပ်ဖြစ်သည်။ မြန်မာ့ပညာရှင်တစ်ချို့က “မာဂီစံ” ဝေါဟာရ ဖြစ်ပေါ်လာပုံမှာ ရခိုင်-မြန်မာများကို ဘင်္ဂလီများက “မာဂ် ၊ မောဂ် ၊ Magh, Mogh” မြန်မာဟု ခေါ်ကြောင်း၊ D.GE.Hall က ဆိုထားသည်။ “မာဂီစံ” သက္ကရာဇ်ဟူသည် ဘင်္ဂလားအရှေ့ ပိုင်း စစ်တကောင်းနယ်သုံး သက္ကရာဇ်ဖြစ်ပြီး၊ “မာဂီစံ” သက္က ရာဇ် သည် “ 638 A.D” တွင် စတင်ပါသည်။ “ စံ ” ဆိုသည်မှာ ပါဠိဘာသာ “သံ၀စ္ဆရာ= နှစ်”၊ ဟူသော အစ စာလုံး “သံ” ကို နာဂရီ အသံဖြင့် “စံ” ဟု ယူထား သောကြောင့် ဖြစ်သည်၊ ဟု ဦးမောင်မောင် ညွန့် (မန်းတက္ကသိုလ်) က သုတရိပ်မြုံ စာရဂုံ [ မြန်မာ စာပေနှင့် စာပေဝေဖ န်ရေး၊ သမိုင်းနှင့် အတ္ထုပ္ပတ္တိ စာကြည့်တိုက်ပညာ ပါဠိနှင့် ပိဋကတ်စာပေ] စာအုပ်မှာ ရေးသားဖေါ် ပြထားတာကိုတွေ့ရသည်။ ပါဠိ = သံ၀စ ္ဆရာ= နှစ် သက္ကတ= သံမွတ်သရာ= နှစ် ** “မာဂီစံ”သက္ကရာဇ်ဟူသည် ဘင်္ဂလားအရှေ့ပိုင်း စစ်တကောင်းနယ်သုံး သက္ကရာဇ်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်ကို လက်ခံပါသည်။ “မာဂီစံ” သက္ကရာဇ် ဖြစ်ပေါ်သောအချိန် အေဒီ 638 သည် ရခိုင်ဝေသာလီခေတ် အာနန္ဒစန

ပ်ဴ ႏွင္႔ ဗမာ အတူတူဆုိသူမ်ားသုိ႔ ရည္ညႊန္းထားေသာ ေဆာင္းပါးေကာင္းတစ္ပုဒ္


ပ်ဴ ႏွင္႔ ဗမာ အတူတူဆုိသူမ်ားသုိ႔ ရည္ညႊန္းထားေသာ ေဆာင္းပါးေကာင္းတစ္ပုဒ္




လူမ်ိဳးၾကီး ဝါဒစြဲ အျမင္က်ဥ္းသမားမ်ားရဲ႕ အနုပညာ ေျဖရွင္းရခက္တဲ႔ နားလည္ရခက္တဲ႔ သမိုင္းအျခင္းအရာမ်ားကို

အေျဖရွာေတြ႔ျပီးသားပံုစံ နွင္႔္ ျပန္လည္ ေရးျပတဲ႔အခါ ရွင္းလင္းျပီး

နားလည္ရလြယ္ သမွ် ေဖာ္ျပေရးသားခ်က္ ဘယ္အရာကို မဆို ဖတ္ၾကည့္လိုက္တာနဲ႔

ေအာက္ပါအခ်က္မ်ား....

-------------------

လူမ်ိဳးၾကီး ဝါဒစြဲ အျမင္က်ဥ္းသမားမ်ားရဲ႕ အနုပညာ

ေျဖရွင္းရခက္တဲ႔ နားလည္ရခက္တဲ႔ သမိုင္းအျခင္းအရာမ်ားကို အေျဖရွာေတြ႔ျပီးသားပံုစံ နွင္႔္ ျပန္လည္ ေရးျပတဲ႔အခါ ရွင္းလင္းျပီး နားလည္ရလြယ္ သမွ် ေဖာ္ျပေရးသားခ်က္ ဘယ္အရာကို မဆို ဖတ္ၾကည့္လိုက္တာနဲ႔ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ား အနက္ တစ္ခုခုကို ေစာင္းေပးေဖာ္ျပ ထားတာပဲေတြ႕ရပါလိမ္႔မယ္ ပံုျပင္ပမာ သိပ္ဖတ္ေကာင္းေနပါလိမ္႔မယ္

(၁) ေရွးအႏွစ္ႏွစ္ေထာင္က ပ်ဴအေထာက္အထားမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ႕အျပားတြင္ ေတြ႕ရသည္ဟု ေဖာ္ျပပါရွိပါလိမ္႔မယ္ ။

(ေဖာ္ျပခ်က္ဟာ ဒီမွာတင္ မရပ္ပါဘူး ပ်ဴနွင့္အတူ ဗမာမ်ားသည္ အစဥ္အလာၾကီးေသာသူမ်ားျဖစ္သည္လို႔ ဆက္ေျပာပါလိမ့္မယ္။ ျပီးေတာ့ ပ်ဴအေထာက္အထားေတြ႔ေနရာကေန ဘယ္လိုကဘယ္လို ဗမာအေထာက္အထားအျဖစ္ ေျပာင္းမွန္းမသိ ေျပာင္းသြား ပါလိမ့္မယ္)

(၂) ယခုကမာၻေပၚရွိ ပညာရွင္မ်ားက ပ်ဴလူမ်ိဳးဟု တစ္ညီတစ္ညြတ္တည္း လက္ခံ သတ္မွတ္ထားသည့္ လူမ်ိဳးမ်ားနွင့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားသည္ အတူတူပင္ျဖစ္သည္ ဆိုတာကို အေၾကာင္းသင္႔တိုင္း ထည့္ထည့္ေရးျပ ပါလိမ္႔မယ္ ။

( တရားဝင္ သုေတသန ေဖာ္ထုတ္ခ်က္ လံုးဝ*မပါတဲ့ အေထာက္အထားမ်ားနဲ႔ ကိုက္ညီရာ ဇာတ္လမ္း ဇာတ္ကြက္ ျဖတ္ညွပ္ကပ္မ်ားကို ကိုးကားေျပာဆိုပါလိမ့္မယ္ ။ ေရွးရာဇ၀င္နဲ႔ ေခတ္ေဟာင္း ဘုရားသမိုင္းေတြကို သံုးပါလိမ့္မယ္ ပကတိ လူသားဘဝကို ပိုင္ဆိုင္ခြင္႔ရသည့္ ကာလကို သိပၸံပညာျဖင့္ ေဖာ္ထုတ္ျပျပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း သူတို႔ကမာၻကား ျဗဟၼာၾကီးကသာ စပါတယ္ လိုအပ္ေသာ အေထာက္အထားမ်ား အတြက္ တစ္ခုေသာ က်မ္းကေတာ့ ကိုးျမဲ ျပျမဲ ပါျမဲပဲမို႔ တစ္က်မ္းကိုး၀ါဒလို႔ ေခၚလိုက ေခၚႏိုင္ပါေသးတယ္)

(၃) ပ်ဴေခတ္မွ စျပီး ပုဂံေခတ္တိုင္ေအာင္ ေထရ၀ါဒ အစဥ္အလာကို မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းခဲ့သည္ ဟုလည္းေကာင္း မြန္တို႔ထံမွ ပိဋကတ္ယူသည္မွာ မဟုတ္ေၾကာင္း စာေရးသားျခင္း အတတ္နွင့္ ဗိသုကာ ပညာမ်ားကိုလည္း မြန္တို႔ထံမွ ဆက္ခံထားသည္ ဆိုသည္မွာ မဟုတ္ေၾကာင္း တြင္တြင္ ျငင္းထားပါလိမ္႔မယ္

(ဒီအခ်က္ကိို က်ားကန္ဖို႔ အတြက္ သထံုသိ႔ု အေနာ္ရထာမင္း သြားခဲ႔ေၾကာင္းကို ေဖာ္ျပထားေသာ ေရွးရာဇ၀င္မ်ားကို မယံုၾကည္ေၾကာင္း မကိုးကားေၾကာင္း ေဖာ္ျပလိမ့္မယ္ ျမန္မာရာဇဝင္ၾကီးမ်ားကို ကနဦးေရးသားသူျဖစ္တဲ႔ ဦးကုလားဟာ ဇင္းမယ္အႏြယ္၀င္ျဖစ္တယ္ ဇင္းမယ္သားက ဗမာရာဇဝင္ကို ဖ်က္တယ္ဆိုျပီး ပုတ္ခတ္ေျပာလိမ့္မယ္ မွန္နန္းရာဇဝင္ၾကီး ကိုေတာ့ ကူးခ်တာလို႔ ျပီးစလြယ္ ေျပာလိမ္႔မယ္ ျပီးရင္ ေရွးေဟာင္းသုေတသန ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ေခၚ ေက်ာက္စာ၀န္ေတြရဲ႕ နွစ္စဥ္တင္သြင္း ေဖာ္ျပထားတဲ႔ တရားဝင္ အစီရင္ခံစာေတြ ထဲမွ တစ္ေစာင္ကိုမွ ထည့္မေျပာဘဲ တမင္ထိမ္ခ်န္ထားလိမ့္မယ္ လူေတြက ပို႔စ္ဆိုရင္ ရွည္ေတာ့ မဖတ္ဖူး ေအာက္က ေကာမန္႔တ္ မွာ ျငင္းလို႔ နိုင္တဲ႔ဘက္ကို အမွန္လို႔ သတ္မွတ္တတ္ၾကေတာ့ ေကာမန္႔တ္ေတြထဲမွာ လုစ္ ဘလက္ဒင္ကစလို႔ ေက်ာက္စာ၀န္ ဒူရြာဇယ္ ေတာ္စိန္ခို ဦးျမ ဦးေအာင္ေသာ္ တရားဝင္ ရာထူးေပး ခန္႔အပ္ခံထားရတဲ႔ ေအာ္ဖစ္ရွယ္ အရာရွိ တစ္ေယာက္မက်န္ကို ပုဂၢိဳလ္ေရး အရ မဟုတ္မဟပ္ေတြကို လုပ္ၾကံ အပုတ္ခ်ေျပာလိမ့္မယ္ လူၾကိဳက္အမ်ားဆံုး စကားလံုးေတြျဖစ္တဲ့ ကိုလိုနီ၀ါဒသမားမ်ားတို႔ လုစ္ေနာက္လိုက္တို႔ စသည္ျဖင့္ သံုးစြဲ လိမ့္မယ္ လူမ်ိဳးေရး ေသြးခြဲလုပ္ၾကံထားတဲ႔ တလိုင္းဒီမိုတို႔ ရခိုင္(ရခီး)အစြန္းေရာက္တို႔ ကုလားတို႔ အစရွိတဲ႔ စကားလံုးမ်ားကို လႈိင္လိႈင္သံုးစြဲလိမ့္မယ္ ဝင္ဖတ္မိသူခမ်ာ ဘာပညာမွ မရဘဲ အကုသိုလ္ေတြ နားထဲစိတ္ထဲယူသြားျပီး ေယာင္ေတာင္ေပါင္ေတာင္ ျဖစ္ေပေတာ႔ )

(၄) ကုလား နဲ႔ သာကီ၀င္ကို အဆက္ျဖတ္ဖို႔ ၾကိဳးစားလိမ့္မယ္။ ကုလားဆိုတာ အရင္က မေပၚေသးပါဘူး ဆိုတာေရာ သာကီဝင္စကားက တိဗက္တုိဘာမင္ဆိုတာေရာ အတင္းဆြဲျပီး စပ္ဟပ္ေဖာ္ျပပါလိမ္႔မယ္

က်န္တဲ့ ပုဂံေခတ္ လူမႈေရးတို႔ စာေပတို႔ ေရးထားလား လိုက္ရွာၾကည့္ မေတြ႔ရဘူး ပညာရပ္တို႔ လက္လွမ္းမမီနိုင္တဲ႔ ပ်ဴေခတ္က မထြက္နိုင္ပဲ ျဖစ္ေနပါမယ္

အားလံုးနားလည္ေအာင္ ေျပာရရင္ သမိုင္းနဲ႔ သမိုင္းစာဟာ မတူပါဘူး တကယ္ျဖစ္ခဲ႔တာက သမိုင္းျဖစ္ေပမယ့္ အဲဒါကို ျပန္ေရးတာ သမိုင္းစာျဖစ္ပါတယ္။ စာတို႔စကားတို႔ဆိုတာ

ေျပာသူ addresser

နာသူ addressee

ေျပာလိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ purpose

ေျပာေနတဲ့အေၾကာင္းအရာ topic/subject

ေျပာေနတဲ့အေျခအေန context

ေျပာေနတဲ့ ဘာသာစကား code

ေျပာေနတဲ့စာအမ်ိဳးအစား genre and register

စတာေတြအေပၚမူတည္ျပီး ကနဦးမွာ ေျပာဆိုခဲ႔တဲ့ speech act စကားျဖစ္စဥ္ရဲ႕ reference လို႔ေခၚတဲ့ ရည္ညႊန္းအနက္နဲ႔ သေဘာေပါက္မႈအနက္ေတြ မတူညီမွ်ေတာ့ပါဘူး signifier ရည္ညႊန္းစကားလံုးနဲ႔ signified ရည္ညႊန္းခံအနက္ကြာဟ တာမ်ိဳးရွိပါတယ္

စာေတြရဲ႕ အေပၚရံအနက္နဲ႔ အတြင္းအနက္ကို ေဖာ္ထုတ္မယ္ဆိုရင္ စာကို စကားသြားစကားလာ discourse အရ ေဖာ္ထုတ္တာမ်ိဳးရွိတယ္ စာေတြရဲ႕ တည္ေဆာက္ပံု rhetoric ကိုၾကည့္ျပီး သံုးသပ္တာရွိတယ္ သမ႓ာရအေဆာက္အဦးဝါဒလို႔ေခၚတဲ့ structuralism ပစၧာသမ႓ာရဝါဒေခၚတဲ့ post-structuralism ေတြမွာ သမိုင္းစာကို decolonialization ကိုလိုနီျဖိဳကြဲေလ့လာနည္းနဲ႔ (အမွီအခိုကင္းစြာေလ႔လာနည္း)သံုးသပ္ဖတ္ပါတယ္ ဒါမွ ဘာကို ဆိုလိုထားသလဲ အမွန္ျမင္နိုင္မွာပါ

သည္ေနရာမွာ ေခတ္သစ္ သမိုင္းအမွန္ ေဖာ္ထုတ္ပံု ေဖာ္ထုတ္နည္းကို ညွပ္ျပီး တင္ျပခ်င္ပါတယ္ ခုေခတ္ အြန္လိုင္းေပၚက သမိုင္းစာေတြရဲ႕ rhetoric သေဘာနဲ႔ သူတို႔ေတြ အသံုးျပဳပံု ဝါဒျဖန္႔ပံု ေသြးေဆာင္ပံု လူ႕စိတ္ကို ကစားပံုေတြကို နားလည္ထားသင့္ပါတယ္

ေရးသားထားတဲ႔ ပို႔စ္တစ္ခု၏ လိုအပ္ခ်က္ကို သိကၽြမ္း နားလည္သူတို႔က ဝင္ျပီး ေထာက္ျပျပီဆိုပါေတာ့ အဖြဲ႔ဝင္ တစ္ဦး တစ္ေယာက္ကေတာ့ ေလေျပေလးနဲ႔ ရွင္းျပလိမ့္မယ္ ပို႔စ္တ္ေရးသူကေတာ့ အျမဲ ေအးေအးေဆးေဆးနဲ႔ သူ႔ပို႔စ္ကို အသည္းအသန္ ကာကြယ္ထားတဲ႔ လိုရာစြဲ အေထာက္အထားမ်ားကို ခ်ေရးပါတယ္ အျခားအေကာင္႔မ်ား ကေတာ့ နားမလည္သူကို ရွင္းျပမေနနဲ႔လို႔ ပိတ္ေျပာျပီးေတာ့ ဆက္ေျပာလို႔ မရေအာင္ ၾကပ္လာျပီဆိုရင္ ဆဲတဲ႔နည္း သံုးလိမ့္မယ္ တစ္ေကာင္႔ျပီး တစ္ေကာင႔္ လာပါတယ္ ေတာ္ရံုလူ ယွဥ္ျပီး မဆဲဝံ့ေအာင္ မၾကားဝံ႔မေနသာေတြ ဆဲဆိုမယ္

အျငင္းအခုန္ ျဖစ္ၾကတဲ့ အခ်ိန္ကစျပီး ဝင္ေရာက္ေထာက္ျပသူကို မိတ္ေဆြအျဖစ္ add ပါလိမ့္မယ္ profile ကိုၾကည့္ျပီး ခ်ိန္ဆလက္ခံဖို႔ အၾကံေပးခ်င္ပါတယ္ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ ဝါသနာရွင္ေတြက လာေရာက္ စူးစမ္းတာမ်ိဳးလည္း ရွိပါတယ္ ေလာ္ဘီလုပ္ဖို႔ သက္သက္ ဖြင္႔ထားတဲ႔ အေကာင္႔အတုေတြ ဆိုရင္ေတာ့ နွစ္ဖက္ျငင္းတဲ့ အခါ သူတို႔လူကို like ေတြေပးျပီး ခင္ဗ်ားကို အာရံုလာေႏွာက္ပါလိမ့္မယ္ (ဘေလာ့ခ္နည္းကို သံုးျပီး ကာကြယ္ပါ။) သူတို႔ လုပ္ေနပံုကေတာ့ ေလးေကာင္ဂ်င္ကစားနည္းမွာ အလံရွဴးေတြ ခ်ထားတဲ႔ ပံုစံမ်ိဳး ကေလးအကြက္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း ကာကြယ္ဖို႔ ကေတာ့ မခက္လွပါဘူး ဝင္လာသူေတြရဲ႕ အမည္ေတြဟာ ေနရာတိုင္းမွာ အတူတူခ်ည္းပါပဲ သေဘာတူဝါဒ တစ္ခုထဲကို ကိုင္စြဲထားတဲ႔ ေလာ္ဘီမ်ားသာျဖစ္ပါတယ္ ကိုယ္ကဘေလာ့ခ္ထားလို႔ မျမင္ရရင္ ျမင္ရေအာင္ တမင္ screenshot ေတြရိုက္ပို႔ပါလိမ့္မယ္ သူတို႔ကို ဂရုမစိုက္ပဲ ပြဲရဲ႕ ပန္းတိုင္ကို အာရံုမလႊဲပဲ ကစားကြက္ ေျပာင္းလဲမသြားေအာင္ ထိန္းျပီး သူတို႔ကို ေထာက္ျပဖို႔ ၾကိဳးစားရပါတယ္

သမိုင္းဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးျငင္းခုန္မႈကို တကယ္စိတ္ဝင္စားျပီး ေဘးက ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ႔ ဝါသနာရွင္ေတြလည္း ရွိတယ္ သူတို႔က ဘာမွေတာ့ ဝင္မေျပာဘူး သိခ်င္စိတ္ျပင္းျပျပီး စိတ္ပါဝင္စား ေလ႔လာခ်င္တယ္ ထိုသူတို႔က သမိုင္းမမွန္ဘူးဆိုတာလည္း ၾကားဖူးထားတယ္ သည္ေတာ့ ဘယ္ဟာ အမွန္လဲ သိခ်င္ေနသူေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ရိုးသားစြာ သမိုင္းအမွန္ကုိ တည္ေဆာက္ခ်င္တယ္ ပ်ဴစာေတြဖတ္ျပီး ေဖာ္ထုတ္ခ်င္တယ္ ဆိုတဲ႔လူမ်ိဳးေတြပါ ဘာကိုမွ ေသခ်ာသိမထားသူေတြ ဆိုေတာ့ တစ္ဘက္ဝါဒဘက္ကို ေသြးေဆာင္ေနမွန္းမသိ ပါသြားတတ္ပါတယ္ သူတို႔အတြက္ ပူပန္ရတာပါ ေျဖရွင္းေပးလို႔ ထိုသူေတြ ကိုယ့္ကို မုန္းသြားလည္း တစ္ခ်ိန္ အားလံုးကို သေဘာေပါက္နားလည္သြားလို႔ အျမင္ၾကည္လင္လာတဲ့အခ်ိန္ က်ရင္ ေက်းဇူးတင္မွာပဲ လို႔ေတြးျပီး အမွန္တရားကို ေျပာျပေနရပါတယ္

သမိုင္းသေဘာကို သိနားလည္ထားျပီး အဆိုပါ ေဆြးေႏြးမႈကို အရမ္းစိတ္ဝင္စားေနသူေတြ အခ်ိဳ႕လည္း ကိုယ့္ဘက္က ဝင္ေျပာတာမ်ိဳး ရွိတယ္ သူတို႔နွင့္ လက္ဝါးခ်င္းရိုက္ထားတာမ်ိဳး မဟုတ္ေတာ့ ကိုယ္နဲ႔ပါ တစ္ခါခါ ဝါဒကြဲမယ္ ဒီလူေတြ ဆိုတာက လူမ်ိဳးၾကီး ဝါဒတစ္ခု၏ နွိပ္ကြပ္မႈေၾကာင့္ စိတ္ဒဏ္ရာရထားတဲ့ ျမန္မာလူမ်ိဳး အျခားတိုင္းရင္းသားေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္ သူတို႔ကလည္း သူတို႔ေျပာခ်င္တဲ႔ အသိကို ဝင္ေျပာတာမ်ိဳး ရွိတယ္ ဒီလို လူေတြထဲမွာေတာ့ အမ်ားစုက ရိုးသားၾကပါတယ္ အေျပာမတတ္တာ အဆြခံေနရလို႔ ေဒါသျဖစ္ေနတာပဲ ေျပာစရာ ရွိေနတယ္ သူတို႔နဲ႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဆြးေႏြးနိုင္ျပီး ျပည္ေထာင္စု စိတ္ဓာတ္ထား ခ်စ္ၾကည္နိုင္ေပမယ့္ သမိုင္းသေဘာတရားအျမင္မွာေတာ့ ကိုယ္ရပ္တည္ရာကို ပြင့္လင္းစြာေျပာပါတယ္

သမိုင္းသေဘာတရားကို နားလည္ျပီး ေဆြးေႏြးမႈကို စိတ္ဝင္စားေသာ္လည္း ဓားခုတ္ရာ လက္ဝင္မလွ်ိဳလိုသူေတြလည္း ရွိပါတယ္ ပရိုဖိုင္း အစစ္နွင့္ ကိုယ္႔ပညာနွင္႔ ကိုယ္ရပ္တည္ေနသူမ်ားျဖစ္လို႔ ကိုယ္႔နာမည္ကို ထိမ္းသိမ္းေနရရွာတဲ႔ သူတို႔ကိုလည္း နားလည္ရပါတယ္ ( အသက္ၾကီးမွ မိုးမႊန္ေအာင္ အဆဲခံနိုင္ရတယ္ မဟုတ္လား )

ျပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးမႈကို စိတ္မဝင္စားသူေတြကေတာ့ အမ်ားစုပါ စိတ္အညစ္အေၾကး ကင္းကင္းေနနိုင္တဲ့သူေတြ သမိုင္းရဲ႕ အေရာင္လြတ္သူေတြျဖစ္လို႔ပါ

ဘာပဲေျပာေျပာ ကိုယ္အသိပညာအတြက္ ကိုယ္သာလွွွ်င္ အခရာအက်ဆံုး ျဖစ္တယ္ဆိုတာ သေဘာေပါက္လွ်င္ ေက်နပ္ပါျပီ...




Comments