ေစတီေပါင္း(၁၀၀) တည္ခဲ႔ေသာ ရခုိင္ေ၀သာလီတုိင္းျပည္ မွ ၀ီရစျႏၵမင္း

ေစတီေပါင္း(၁၀၀) တည္ခဲ႔ေသာ ရခုိင္ေ၀သာလီတုိင္းျပည္ မွ ၀ီရစျႏၵမင္း

=============================

*********************************

ေမာင္ျဖဴ (ႀကြီတဲကၽြန္း)
6.8.2018
1း14 Am
.
၀ီရစျႏၵမင္းသည္ အာနႏၵစျႏၵမင္းေက်ာက္စာ ေၾကာင္းေရ ( ၂၇ ) ဂါထာအမွတ္(၂၉) တြင္ ပါရွိေသာ မင္းတစ္ပါးျဖစ္သည္၊ ထုိမင္းသြန္းလုပ္ခဲ႔ေသာ ဒဂၤါးျပားတြင္ “ ၀ီရစျႏၵ ” ဟု အမည္ပါရွိသည္။ ထုိမင္းသည္ အာနႏၵစျႏၵမင္းေက်ာက္စာ၏ ဒုတိယမင္းဆက္တြင္ ( ၁၀ )ပါး ေျမာက္ မင္းတစ္ပါးျဖစ္ေပသည္။ ေ၀သာလီ စျႏၵမင္းဆက္တြင္ နန္းသက္(၅၅)ႏွစ္ ရွည္ေသာ နိတိစျႏၵမင္းကုိ ဆက္ခံေသာ မင္းတစ္ပါးလည္း ျဖစ္ေပသည္။ ၀ီရစျႏၵမင္းသည္ ရခုိင္ေ၀သာလီျပည္ကုိ (၃) တုိင္တုိင္ မင္းက်င္႔တရားႏွင္႔အညီ တုိင္းျပည္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္စုိးစံေသာမင္းလည္းျဖစ္ပါသည္။ ထုိမင္းသည္ ေစတီေပါင္းတစ္ရာတိတိကုိ တည္ထား လွဴဒါန္းခဲ႔ေသာ မင္းတစ္ပါးလည္းျဖစ္ေပသည္ အက်ယ္သိလုိပါက 
(ပုံမ်ားကုိေထာက္၍ ဖတ္ရႈၾကပါရန္။ )

ေစတီေပါင္း(၁၀၀) တည္ခဲ႔ေသာ ရခုိင္ေ၀သာလီတုိင္းျပည္ မွ ၀ီရစျႏၵမင္း
===================================
****************************************************

၀ီရစျႏၵမင္းသည္ အာနႏၵစျႏၵမင္းေက်ာက္စာ ေၾကာင္းေရ ( ၂၇ ) ဂါထာအမွတ္(၂၉) တြင္ ပါရွိေသာ မင္းတစ္ပါးျဖစ္သည္၊ ထုိမင္းသြန္းလုပ္ခဲ႔ေသာ ဒဂၤါးျပားတြင္ “ ၀ီရစျႏၵ ” ဟု အမည္ပါရွိသည္။ ထုိမင္းသည္ အာနႏၵစျႏၵမင္းေက်ာက္စာ၏ ဒုတိယမင္းဆက္တြင္ ( ၁၀ )ပါး ေျမာက္ မင္းတစ္ပါးျဖစ္ေပသည္။ ေ၀သာလီ စျႏၵမင္းဆက္တြင္ နန္းသက္ရွည္ေသာ နိတိစျႏၵမင္းကုိ ဆက္ခံေသာ မင္းတစ္ပါးလည္း ျဖစ္ေပသည္။ ၀ီရစျႏၵမင္းသည္ ရခုိင္ျပည္ ေ၀သာလီျပည္ကုိ (၃) တုိင္တုိင္ မင္းက်င္႔တရားႏွင္႔အညီ တုိင္းျပည္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္စုိးစံေသာမင္းလည္းျဖစ္ပါသည္။ အာနႏၵစျႏၵမင္းေက်ာက္စာဂါထာအမွတ္(၂၉)ကုိရႈပါ။

ျမတ္ဗုဒၶသာသနာေတာ္အား ႀကီးစြာေသာ ခ်ီးေျမွာက္မႈကုိ ျပဳခဲ႔သည့္ သာသနာျပဳမင္းတစ္ပါးး ျဖစ္ေၾကာင္းကုိ ထုိ ၀ီရစျႏၵမင္းတည္ခဲ႔ေသာ ေစတီအဆူေပါင္းတစ္ရာ တည္ ေက်ာက္စာက သက္ေသခံေနေပသည္။ ထုိ ၀ီရစျႏၵမင္း၏ေက်ာက္စာကုိ ေ၀သာလီၿမိဳ႕ေဟာင္းအနီး သင္းက်စ္ေတာ္ေတာင္မွ 1965 ႏွစ္တြင္ ေတြ႔ရွိသည္ဟု ဆရာႀကီးဦးစံသာေအာင္၏ ေအဒီ ၆ ရာစုႏွင္႔ ယင္း မတုိင္မီ ရခုိင္ျပည္သုံးအကၡရာမ်ား စာအုပ္တြင္ ေဖၚျပထားေပသည္။ ထုိေက်ာက္စာသည္ အလ်ား ၁၀ လက္မ အနံ ၄ လက္မ ရွိၿပီး ေက်ာက္စာေၾကာင္းေရ (၄) ေၾကာင္း ေရးထုိးပါရရွိေပသည္။ ယခုထုိ ၀ီရစျႏၵမင္းေက်ာက္စာသည္ ယခု ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ေရွ႕ေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈျပတုိက္တြင္ ထိန္းသိမ္းထား ရွိပါသည္။ ေရးထုိးထားေသာ ဘာသာစကားမွာ သကၠတပ်က္ ပါဠိဘာသာ အနည္းငယ္ေရာေသာ စကားျဖင္႔ ေရးထုိးထားေပသည္။ ေရးထုိးသည့္အကၡရာမွာ ေဒ၀နာဂရီပြါး အကၡရာျဖစ္ေပသည္။ ထုိ၀ီရစျႏၵမင္း၏ နန္းစံႏွစ္ကုိ အာနႏၵစျနၵမင္းေက်ာက္စာ ေအာက္ဆုံးစာေၾကာင္းပါ သကၠရာဇ္(၁၁) ခုကုိ ေက်ာက္စာပါ မင္းတုိ႔၏ နန္းစံႏွစ္မ်ားအတုိင္း ေနာက္ျပန္ဆုတ္၍ ေရတြက္ကာ ခရစ္သကၠရာဇ္ ျပဳလုိုက္လွ်င္ (ေအဒီ 495-498) တြင္ က်ေရာက္ေနေပသည္။

သီရိ ၀ီရစျႏၵမင္း ေစတီအဆူေပါင္းတစ္ရာတည္ ၀ီရစျႏၵမင္းေက်ာက္စာမင္ကူးႏွင္႔ အဓ္ိပၸါယ္မွာ ပုံပါအတုိင္းအျဖစ္ေပပါသည္။

ေက်ာက္စာမင္ကူးပါ စာသား၏အဓိပၸါယ္
========================
( မင္းက်င္႔တရားႏွင္႔အညီ ထီးနန္းကုိ ဆက္ခံ စုိးစံၿ႔ပီး သူတပါးအက်ိဳးကုိ သယ္ပုိး ေဆာင္ရြက္ရန္ ရည္သန္လွ်က္ရွိေသာ သီရိ ၀ီရစျႏၵ မင္းသည္ မိမိပုိင္ ေငြေၾကး မ်ားစြာတုိ႔ကုိ အကုန္အက်ခံ၍ သစၥာတရားကုိ သက္၀င္ယံုၾကည္ ျမတ္ႏုိးသည့္ အေလ်ာက္ မိမိ၏ ပုိင္နက္ေျမ တုိင္းႏုိင္ငံ အ၀ုိင္းအ၀န္းအတြင္း၌ ကမၻာ၏ အဆင္းတန္ဆာ ျဖစ္ေသာ ေစတီအဆူေပါင္း တစ္ရာကုိ လွဴဒါန္း တည္ထားေတာ္မူေလသည္။ ) ဟု ျဖစ္ပါသည္။

ျမတ္ဗုဒၶသာသနာေတာ္အား ႀကီးစြာေသာ ခ်ီးေျမွာက္မႈကုိ ျပဳခဲ႔သည့္ သာသနာျပဳမင္းတစ္ပါးး ျဖစ္ေၾကာင္းကုိ ထုိ ၀ီရစျႏၵမင္းတည္ခဲ႔ေသာ ေစတီအဆူေပါင္းတစ္ရာ တည္ ေက်ာက္စာက သက္ေသခံေနေပသည္။ ထုိ ၀ီရစျႏၵမင္း၏ေက်ာက္စာကုိ ေ၀သာလီၿမိဳ႕ေဟာင္းအနီး သင္းက်စ္ေတာ္ေတာင္မွ 1965 ႏွစ္တြင္ ေတြ႔ရွိသည္ဟု ဆရာႀကီးဦးစံသာေအာင္၏ အာနႏၵစျႏၵ ရွစ္ရာစုရခုိင္ေ၀သာလီမင္းစာအုပ္တြင္ ေဖၚျပထားေပသည္။ ထုိေက်ာက္စာသည္ အလ်ား ၁၀ လက္မ အနံ ၄ လက္မ ရွိၿပီး ေက်ာက္စာေၾကာင္းေရ (၄) ေၾကာင္း ေရးထုိးပါရရွိေပသည္။ ယခုထုိ ၀ီရစျႏၵမင္းေက်ာက္စာသည္ ယခု ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ေရွ႕ေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈျပတုိက္တြင္ ထိန္းသိမ္းထား ရွိပါသည္။ ေရးထုိးထားေသာ ဘာသာစကားမွာ သကၠတပ်က္ ပါဠိဘာသာ အနည္းငယ္ေရာေသာ စကားျဖင္႔ ေရးထုိးထားေပသည္။ ေရးထုိးသည့္အကၡရာမွာ ေဒ၀နာဂရီပြါး အကၡရာျဖစ္ေပသည္။ ထုိ၀ီရစျႏၵမင္း၏ နန္းစံႏွစ္ကုိ အာနႏၵစျနၵမင္းေက်ာက္စာ ေအာက္ဆုံးစာေၾကာင္းပါ သကၠရာဇ္(၁၁) ခုကုိ ေက်ာက္စာပါ မင္းတုိ႔၏ နန္းစံႏွစ္မ်ားအတုိင္း ေနာက္ျပန္ဆုတ္၍ ေရတြက္ကာ ခရစ္သကၠရာဇ္ ျပဳလုိုက္လွ်င္ (ေအဒီ 495-498) တြင္ က်ေရာက္ေနေပသည္။

သီရိ ၀ီရစျႏၵမင္း ေစတီအဆူေပါင္းတစ္ရာတည္ ၀ီရစျႏၵမင္းေက်ာက္စာမင္ကူးႏွင္႔ အဓ္ိပၸါယ္မွာ ပုံပါအတုိင္းအျဖစ္ေပပါသည္။

ေက်ာက္စာမင္ကူးပါ စာသား၏အဓိပၸါယ္
========================
( မင္းက်င္႔တရားႏွင္႔အညီ ထီးနန္းကုိ ဆက္ခံ စုိးစံၿ႔ပီး သူတပါးအက်ိဳးကုိ သယ္ပုိး ေဆာင္ရြက္ရန္ ရည္သန္လွ်က္ရွိေသာ သီရိ ၀ီရစျႏၵ မင္းသည္ မိမိပုိင္ ေငြေၾကး မ်ားစြာတုိ႔ကုိ အကုန္အက်ခံ၍ သစၥာတရားကုိ သက္၀င္ယံုၾကည္ ျမတ္ႏုိးသည့္ အေလ်ာက္ မိမိ၏ ပုိင္နက္ေျမ တုိင္းႏုိင္ငံ အ၀ုိင္းအ၀န္းအတြင္း၌ ကမၻာ၏ အဆင္းတန္ဆာ ျဖစ္ေသာ ေစတီအဆူေပါင္း တစ္ရာကုိ လွဴဒါန္း တည္ထားေတာ္မူေလသည္။ ) ဟု ျဖစ္ပါသည္။
==================

ဤကဲ႔သုိ႔ေစတီအဆူေပါင္း ၁၀၀ တည္ေသာ အာနႏၵစျႏၵမင္းေက်ာက္စာပါ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သာသနာျပဳ မင္းေကာင္း မင္းျမတ္မ်ားကုိ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ ႏုိင္ငံျခားသား သုေတသီပညာရွင္မ်ားႏွင္႔ ျပည္တြင္းသုေတသီမ်ားက “သီ၀=Siva” သီ၀နတ္မင္း မ်ိဳးႏြယ္က ဆင္းသက္လာေသာမင္းမ်ားျဖစ္သည္ဟု ေရးသာေဖၚျပၾက သည္ ကုိေတြ႔ရသည္။ တစ္နည္း ျဗဟၼဏ အယူရွိေသာ ဟိႏၵဴမင္းမ်ားဟု စြပ္စြဲေျပာဆုိေရးသားခဲ႔ၾကသည္ကုိ ေတြ႔ရေပသည္။ ေစတီအဆူေပါင္း တစ္ရာတိတိကုိ တည္ထားကုိးကြယ္ခဲ႔ေသာ သာသနာျပဳ ရခုိင္ေ၀သာလီေခတ္မင္းတစ္ပါးကုိ ဟိႏၵဴအယူရွိေသာမင္းျဖစ္သည္ဟု စြပ္စြဲခ်က္မ်ားမွာ လုံး၀မခုိင္လုံေသာ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားသာျဖစ္ကုိ ဤေက်ာက္စာက သက္ေသခံေနေပသည္။ ထုိကဲ႔သုိ႔ ေရးသားခဲ႔ၾကေသာ ပညာရွင္မ်ားသည္ ရခုိင္ေ၀သာလီေဒသတ၀ုိက္တြင္ ေတြ႔ရေသာ ဟိႏၵဴဘာသာေရးႏွင္႔ ဆုိင္ေသာ ရုပ္တုမ်ား၊ ၊ႏြားလားဥႆဖ ေက်ာက္ရုပ္မ်ားကုိ ေတြ႔ျမင္ရေသာေၾကာင္႔ ေ၀သာလိီမင္းမ်ားအားလုံးကုိ သိမ္းက်ုဳံး၍ သီ၀နတ္မင္းအႏြယ္ (၀ါ) ျဗဟၼဏ အယူ၀ါဒရွိေသာ ဟိႏၵဴမင္းမ်ားဟု ယူဆၾကဟန္ရွိေပသည္။ အာနႏၵစျႏၵမင္းေက်ာက္စာ ဂါ (၅၅) တြင္ ျဗဟၼဏပုဏၰား ၅၀ တုိ႔အတြက္ ေက်ာင္းႀကီး ၄ေက်ာင္း ထုိေက်ာင္းတြင္ လုိအပ္ေသာ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ ပစၥည္းမ်ား၊ ကၽြန္မ်ား လယ္ေျမမ်ား တူရိယာမ်ားကမ ၾကြင္း ေပးလွဴထားသည္ကုိ ၾကည့္လွ်င္ ေ၀သာလီျပည္ရွင္ စျႏၵမင္းဆက္မ်ားသည္ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင္႔၊ လူမ်ိဳးေရးလြတ္လပ္ခြင္႔၊ အသားအေရာင္ ဇာတ္နိမ္႔ ဇာတ္ျမင္႔ မခြဲဘဲ စုိးစံအုပ္ခ်ဳပ္ေသာမင္းမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း သိႏုိင္ေပသည္။ ထုိေၾကာင္႔ ရခုိင္ေ၀သာလီေဒသတြင္ ဟိႏၵဴဘာသာဆုိင္ရာ ရုပ္တုမ်ားရွိေနသည္ အထူးအဆန္းကိစၥတစ္ရပ္မဟုတ္ေပ။

အမွန္ေသာ္ကား အာနႏၵစျႏၵမင္းေက်ာက္စာ ဂါထာ (၃၂) ႏွင္႔ ဂါထာ(၄၂) ပါ “Isanvaya”( ဤသ်ာႏြယ=မင္းမ်ိဳးမင္းႏြယ္) စကားလုံးကုိ ဘာသာျပန္ၾကရာတြင္ “Sivanvaya” ကုိ ( Isana=သီ၀နတ္) ဟိႏၵဴနတ္ဘုရားအမ်ိဳးအႏြယ္က ဆင္းသက္လာၾကေသာသူမ်ားဟု ဘာသာျပန္မိေသာေၾကာင္႔ ထုိသုိ႔ကြဲလြဲသြားျခင္း ျဖစ္ေပသည္ဟု ယူဆေပသည္။ ပါေမာကၡဂၽြန္စတင္ႏွင္႔ ဆရာႀကီးဦးစံသာေအာင္တုိ႔၏ ေဖၚျပခ်က္ကုိပုံကုိရႈပါ

၀ီရစျႏၵမင္းသာ သီ၀နတ္မင္း အမ်ိဳးအႏြယ္က ဆင္းသက္လာေသာ ျဗဟၼဏအယူရွိသည့္ ဟိႏၵဴမင္း တစ္ပါး ဆုိလွ်င္ ဟိႏၵဴဘုရားေက်ာင္းသာ တည္ထားကုိးကြယ္လွဴဒါန္းေပသည္။ ယခုေသာ္မူကား ဗုဒၶ၏ သာသနာကုိ သက္၀င္ယုံၾကည္ ကုိးကြယ္သည့္ မင္းျဖစ္ေသာေၾကာင္႔သာ သာသနာအဓြန္ရွည္ေစရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင္႔ ေစတီေတာ္ အဆူေပါင္း တစ္ရာ တိတိ တည္ထားကုိးကြယ္လွဴဒါန္းသည္ကုိ ေထာက္ဆလွ်င္ ျဗဟၼဏအယူရွိေသာ သီ၀နတ္မင္း အႏြယ္က ဆင္း သက္လာသည္ဆုိသည္မွာ သူျဖစ္ႏုိင္ မျဖစ္ႏုိင္ ေတြးဆလုိက္သည္ႏွင္႔ အေျဖမွာ ေပၚလြင္ေနၿပီ ျဖစ္ေပသည္။

ထုိေၾကာင္႔ စာေရးသူ သည္ အာနႏၵစျႏၵေက်ာက္စာ ဂါထာ(၃၂-၄၂)တုိ႔၌ပါေသာ ( Isanvaya ) စကားရပ္သည္ သီ၀နတ္မင္းအႏြယ္မဟုတ္ေၾကာင္း၊ မင္းမ်ိဳးမင္းႏြယ္သာ ျဖစ္ေၾကာင္းကုိ ဆရာႀကီး ဦးျမင္႔ေဆြ ေရးသားေသာ သကၠတသဒၵါက်မ္း၊ ဆရာႀကီးဦးဟုတ္စိန္ေရးသားေသာ ပါဠိအဘိဓါန္က်မ္းမ်ားကုိ ကုိးကား၍ ေရးသားတင္ျပလုိက္ရပါသည္။

ေမာင္ျဖဴ (ႀကြီတဲကၽြန္း)