ရခိုင္​သမိုင္​းမွ ​ေပ်ာက္​ဆံုးသြား​ေသာ ​ေခါင္​း​ေလာင္​း

ရခိုင္​သမိုင္​းမွ ​ေပ်ာက္​ဆံုးသြား​ေသာ ​ေခါင္​း​ေလာင္​း
~~~~~~~~~~~~~~~~

ရခိုင္​သမိုင္​းတြင္​ အထူးထင္​႐ွား​ေက်ာ္​​ေစာခဲ့​ေသာ လိွ်ဳ၀ွက္​ဆန္​းၾကယ္​သည္​့ ယၾတာ​ေခါင္​း​ေလာင္​း​ေတာ္​ႀကီးမွာကား ​ေပ်ာက္​ခ်င္​းမလွ ​ေပ်ာက္​​ဆံုး​ေနသည္​။ လြတ္​လပ္​​ေရးရၿပီး မၾကာမီအခါကပင္​ ​ေပ်ာက္​ဆံုးသြား​ေၾကာင္​း သိရ​ေပသည္​။ သို႔​ေသာ္​ လြန္​ခဲ့သည္​ႏွစ္​တစ္​ရာခန္​႔က အ​ေသအခ်ာ မွတ္​တမ္​းတင္​​ေလ့လာခဲ့​ေသာ ဂ်ာမန္​လူမ်ိဳး ​ေ႐ွး​ေဟာင္​းသု​ေတသနပညာ႐ွင္​ ​ေဒါက္​တာ​ေဖာခ်မ္​းမား၏ ​ေက်းဇူး​ေၾကာင္​့ ဂ ဃ န ဏ သိ႐ွိ​ရ​ေပသည္​။

ယၾတာ​ေခါင္​း​ေလာင္​း​ေတာ္​၏ မူလ​ေနရာမွာ အ​ေ႐ွ႕​ေျမာက္​​ေထာင္​့ရင္​ျပင္​ပင္​ ျဖစ္​သည္​။ ​ေကာဇာသကၠရာဇ္​ ၁၀၉၅ ခုႏွစ္​တြင္​ သြန္​းလုပ္​​ေၾကာင္​းပါ႐ွိ၍ နန္​းဆက္​ဇယားျဖင္​့ တိုက္​ဆိုင္​ၾကည္​့ရာ ​ေျမာက္​ဦး​ေခတ္​ စနၵသူရိယရာဇာစိုးစံ​ေန​ေသာအခ်ိန္​ ျဖစ္​သည္​။ အခ်ိဳ႕က သကၠရာဇ္​ ၁၀၀၀ တြင္​နန္​စံခဲ့​ေသာ င/ကုသလ​ေခၚ နရပတိလက္​ထက္​ သြန္​းလုပ္​ခဲ့​ေၾကာင္​းလည္​း အစဥ္​အလာ​ေျပာစမွတ္​ျပဳၾကသည္​။ င/ကုသလမွာ ယၾတၤာကိန္​းခန္​းစ​ေသာ ​ေလာကီပညာအရာ၌ ကြၽမ္​းက်င္​သူျဖစ္​သည္​။

​ေအဒီ ၁၈၂၆ ခု၊ အဂၤလိပ္​ျမန္​မာ ပထမစစ္​ပြဲအၿပီးတြင္​ စစ္​​ေတြၿမိဳ႕သစ္​ကို တည္​​ေဆာက္​ခဲ့ရာ ​ေခါင္​း​ေလာင္​းကို ​ေရြ႕ယူခဲ့ၿပီး တရားရံုး​ေတာ္​​ေ႐ွ႕တြင္​ ခ်ိတ္​ဆြဲထားခဲ့သည္​။ ၄င္​း​ေနာက္​ ​ေအဒီ ၁၈၆၇ ခုႏွစ္​ ​ေကာဇာသကၠရာဇ္​ ၁၂၂၈ ခုႏွစ္​တြင္​ ႐ွမ္​းဆရာ​ေမာင္​​ေရႊမွံုက မဟာမုနိဘုရားအား ျပန္​လည္​မြမ္​းမံုျပင္​ဆင္​ခဲ့ရာ မဟာမုနိဘုရားရင္​ျပင္​​ေပၚသို႔ ျပန္​လည္​​ေရာက္​႐ွိခဲ့ျခင္​း ျဖစ္​သည္​။ ၄င္​းကို ရင္​ျပင္​​ေတာ္​၏ အျပင္​ဘက္​နံရံႏွင္​့ ​ေညာင္​ပင္​ႀကီး၏ သစ္​ကိုင္​းခြကို တန္​းသြယ္​ကာ ခ်ိတ္​ဆြဲထားသည္​။

၄င္​း​ေခါင္​း​ေလာင္​းမွယ ​ေလာကီဆိုင္​႐ာအစီအမံျဖင္​့ ျပဳလုပ္​ထားျခင္​းျဖစ္​ၿပီး အင္​းကြက္​မ်ား ပါ႐ွိသည္​။ အ​ေပၚပိုင္​းတြင္​ အင္​းကြက္​ႀကီး (၈)ကြက္​ႏွင္​့ ယင္​းအင္​းကြက္​မ်ား​ေအာက္​တြင္​ အင္​းကြက္​​ေသး (၃၈)ကြက္​တို႔ကို ပါဠိသကၠတႏွင္​့ ရခိုင္​ဘာသာတို႔ုျဖင္​့ စီမံအင္​းခ်ထားျခင္​း ျဖစ္​သည္​။ အကၡရာမွာ ယခု​ေခတ္​သံုး အကၡရာႏွင္​့ အ​ေတာ္​ပင္​နီးစပ္​​ေန​ေပၿပီ။ အင္​းကြက္​မ်ားတြင္​ သက္​ဆိုင္​ရာတိုင္​းျပည္​မ်ား၏ နကၡတ္​ႏွင္​့ ဂါထာမနၱာန္​၊ ကိန္​းဂဏန္​းမ်ားကို ​ေရးသားထားသည္​။

ရန္​သူႏိုင္​ငံတစ္​ခုခုက က်ဴး​ေက်ာ္​၀င္​​ေရာက္​လာပါက ၄င္​းႏိုင္​ငံႏွင္​သက္​ဆိုင္​​ေသာ အင္​းကြက္​​ေနရာကို အခ်ိန္​နာရီ ၿဂိဳဟ္​နကၡတ္​ သြားလာမႈကိုၾကည္​့၍ ​ေန႔၊ နာမ္​ကိုက္​ညီသူက တီး​ေခါက္​ရသည္​။ ​ေခါင္​း​ေလာင္​း၏ ျမည္​ဟည္​း​ေသာအသံ​ေၾကာင္​့ ရန္​သူစစ္​တပ္​ပ်က္​စီး၍ ​ေျပးရသည္​။ ၄င္​းအျပင္​ႏိုင္​ငံတစ္​ခုအား မ​ေကာင္​း​ေသာအၾကံအစည္​ကို သိလိုလွ်င္​​ေသာ္​လည္​း​ေကာင္​း၊ ႏိုင္​ငံတစ္​ခုအား ဆုတ္​ယုတ္​ပ်က္​စီးလိုလွ်င္​​ေသာ္​လည္​း​ေကာင္​း ထိုႏိုင္​ငံ၏ နာမ္​ကိုလိုက္​၍ ထိုအင္​းဇယားမွ ရည္​ၫႊန္​း​ေဖာ္​ျပ​ေသာ ​ေနရာတြင္​ ဘုရားတည္​ျခင္​း၊ ​ေရကန္​တူးျခင္​း၊ သစ္​ပင္​စိုက္​ျခင္​းစသည္​့ ယၾတာကို ျပဳလုပ္​ရသည္​။

ထို​ေခါင္​း​ေလာင္​းတြင္​ပါ၀င္​​ေသာ ၄င္​းတို႔ မယံုျပည္​ရ​ေသာ အိမ္နီးခ်င္​း ပ​ေဒသရာဇ္​ၿပိဳင္​ဘက္​မ်ားအျဖစ္​ (၁)ဗရင္​ဂ်ီ၊ (၂) ယိုးဒယား၊ (၃)မုတၱမ၊ (၄)ပဲခူး၊ (၅) မြန္​၊ (၆) သံလ်င္​၊ (၇) ျပည္​၊ (၈) ​ေတာင္​ငူ၊ (၉) ပုဂံ၊ (၁၀) အင္​း၀၊ (၁၁) ​ေအာက္​သား၊ (၁၂) ဥဒရစ္​ၿမိဳ႕ျပည္​၊ (၁၃) ပထန္​ကုလား၊ (၁၄) ႐ွမ္​း၊ (၁၅) သက္​ တို႔ကို တြက္​ခ်က္​​ေဖာ္​ျပထား​ေပသည္​။ ထိုးဇယားအရ ဗရင္​ဂ်ီအား ထည္​့သြင္​း​ေဖာ္​ျပထား​ေၾကာင္​း ​ေတြ႔႐ွိရာ ဤ​ေခါင္​း​ေလာင္​းႀကီး၏ သက္​တမ္​းမွာ ​ေပၚတူဂီမ်ား ရခိုင္​ကိုအ​ေႏွာက္​အယွက္​​ေပး​ေသာ (၁၆)ရာစုႏွင္​့ (၁၇)ရာစုထက္​မ​ေစာ​ေသာ ကာလကပင္​ သြန္​းလုပ္​ထား႐ွိခဲ့ျခင္​းျဖစ္​သည္​ဟုဆိုရ​ေပမည္​။

#ရခိုင္​သမိုင္​းမွ​ေပ်ာက္​ဆံုးသြား​ေသာ​ေခါင္​း​ေလာင္​း
#ဆရာထြန္​း​ေရႊခိုင္​(မဟာ၀ိဇၨာ)
#၁၉၉၀~ျပည္​့ႏွစ္​
#photo credit