Skip to main content

Featured

မာဂီစံ ( ရခိုင်သက္ကရာဇ်)

မာဂီစံ ( ရခိုင်သက္ကရာဇ်) *************************** မာဂီစံ ဆိုသည်မှာ "မာဂီစံ= မာဂ်စံ= မာဂ်သံ= ရခိုင်နှစ်= ရခိုင်သက္ကရာဇ်" ကို ခေါ်ဝေါ်သော စကားရပ်ဖြစ်သည်။ မြန်မာ့ပညာရှင်တစ်ချို့က “မာဂီစံ” ဝေါဟာရ ဖြစ်ပေါ်လာပုံမှာ ရခိုင်-မြန်မာများကို ဘင်္ဂလီများက “မာဂ် ၊ မောဂ် ၊ Magh, Mogh” မြန်မာဟု ခေါ်ကြောင်း၊ D.GE.Hall က ဆိုထားသည်။ “မာဂီစံ” သက္ကရာဇ်ဟူသည် ဘင်္ဂလားအရှေ့ ပိုင်း စစ်တကောင်းနယ်သုံး သက္ကရာဇ်ဖြစ်ပြီး၊ “မာဂီစံ” သက္က ရာဇ် သည် “ 638 A.D” တွင် စတင်ပါသည်။ “ စံ ” ဆိုသည်မှာ ပါဠိဘာသာ “သံ၀စ္ဆရာ= နှစ်”၊ ဟူသော အစ စာလုံး “သံ” ကို နာဂရီ အသံဖြင့် “စံ” ဟု ယူထား သောကြောင့် ဖြစ်သည်၊ ဟု ဦးမောင်မောင် ညွန့် (မန်းတက္ကသိုလ်) က သုတရိပ်မြုံ စာရဂုံ [ မြန်မာ စာပေနှင့် စာပေဝေဖ န်ရေး၊ သမိုင်းနှင့် အတ္ထုပ္ပတ္တိ စာကြည့်တိုက်ပညာ ပါဠိနှင့် ပိဋကတ်စာပေ] စာအုပ်မှာ ရေးသားဖေါ် ပြထားတာကိုတွေ့ရသည်။ ပါဠိ = သံ၀စ ္ဆရာ= နှစ် သက္ကတ= သံမွတ်သရာ= နှစ် ** “မာဂီစံ”သက္ကရာဇ်ဟူသည် ဘင်္ဂလားအရှေ့ပိုင်း စစ်တကောင်းနယ်သုံး သက္ကရာဇ်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်ကို လက်ခံပါသည်။ “မာဂီစံ” သက္ကရာဇ် ဖြစ်ပေါ်သောအချိန် အေဒီ 638 သည် ရခိုင်ဝေသာလီခေတ် အာနန္ဒစန

ျမန္မာ ၊ မရမာ Marma

မရမာမွ  ျမန္မာ၊ သမိုင္းလိမ္ဇာတ္လမ္းအစ
========================

     1988ခု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစာေမာင္တို႔ အာဏာသိမ္းတယ္။
      1991မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္  သန္းေရႊ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ထြန္းၾကည္၊  ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ခင္ၫြန္႔တို႔ အဖြဲ႔ ႀကီးစိုးလာတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ခင္ၫြန္႔က အတြင္းေရးမႉး ၁ ျဖစ္လာတယ္။
       တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြကို ေခ်မႈန္းျပီး၊ ဗမာလူမ်ိဳး ဝါဒကို ထူေထာင္ဖို႔ ဗ်ဴဟာ တခု ဖန္တီးၾကတယ္၊၊ တိုင္းရင္းသား အခ်င္းခ်င္း ေသြးခြဲလို႔ ရႏိုင္သမွ် ေသြးခြဲၾကတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္သလိုနဲ႔ ငါးစာေကြၽးၿပီး ေသြးခ့ဲတယ္။ ခြန္ဆာလို ပုဂၢိဳလ္ေတြကို ေမြးထုတ္ၿပီး အိမ္ၾကက္အခ်င္းခ်င္း အိုးမဲသုတ္ၿပီး ခြပ္ခိုင္းၾကတယ္။ ရခိုင္မွာလည္း ALPက ဘဂၤါလားေဒ့႐ွ္မွာ ရိွေနတယ္။ ALPက စစ္တေကာင္းေဒသမွာ ခိုလံႈေနရတ့ဲ အခ်ိန္ေပါ့။ ဒီေတာ့ ဗိုလ္ခင္ၫြန္႔တို႔ အဖြဲ႔က ALPဟာ သက္၊ ဒိုင္းနက္၊ မရမာ၊ ၿမိဳေတြရဲ႕ ေက်းဇူနဲ႔ ဘဂၤါလားေဒ့႐ွ္မွာ ခိုကပ္ေနရတာလို႔ အထင္နဲ႔ ဗိုလ္ခင္ၫြန္ကို ဘဂၤလားေဒ႐ွ္သိူ႔ ေစလႊတ္ၾကတယ္။ ဗိုလ္ခင္ၫြန္ကလည္း ရြာေတာ္က ဗိုလ္မင္းဆီကို သြားၿပီး ေဆြမ်ိဳးစပ္လိုက္တာေပါ့။ မရမာဆိုတာ ျမန္မာက ဆင္းသက္လာတာ ဆိုၿပီး သြားလုပ္ပါတယ္။

       ဗိုလ္မင္းဆိုတာ မရမာေတြရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူ၊ ဒီေန႔ ဒီအခ်ိန္ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြေတာင္မွ ဒုကၡေရာက္ေနၾကတာ။ လူနည္းစုေတြဆို ပိုဆိုးတာေပါ့။ ေနရတာကလည္း မူဆလင္ေတြၾကားထဲမွာ ဆိုေတာ့ သားပ်ိဳသမီးပ်ိဳေတြ ရိွတ့ဲ မိဖေတြအဖို႔ စိတ္မေအးႏိုင္ဘူးေလ။ ဗိုလ္မင္းလည္း မိမိလူမ်ိဳး အနာဂတ္ခရီးအတြက္  ဘယ္စိတ္ေအးႏိုင္မလဲ။ ဒီေတာ့ ဗိုလ္ခင္ၫြန္႔လာတာဟာ ဗိုလ္မင္းအတြက္  ေရဆာေနတံုး ေရတြင္းထဲ လိမ့္က်သလို ျဖစ္သြားတာေပါ့။ မိမိလူမ်ိဳး ေ႐ွးဆက္ ရပ္တည္ႏိုင္ေအာင္ ဗိုလ္ခင္ၫြန္ ေျဟတာကို မႀကိဳက္ေသာ္လည္း ေခါင္းညိတ္မိမွာေပါ့။

         ဒါကို သမိုင္းနဲ႔ ဆြဲဆန္႔ ႏိုင္ဖို႔
ေမာင္သန္းေဆြ (ထားဝယ္) က ထီးရနံ႕ နန္းရနံ႕ စာအုပ္ကို ေရးၿပီး အ႐ွင့္အလိုက် ဆက္သလိုက္တယ္ ထင္ပါရဲ႕။ သူရဲ႕  ထီးရနံ႔ နန္းရနံ႔ [ ရတနာပံုစာအုပ္ - ၅၄ /၂၀၀၅ ခုႏွစ္၊ ဧျပီလ]မွာ

         ** ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ၾကီးကို ဒုတိယအၾကိမ္ စုရုံးတည္ေထာင္ေတာ္မူေသာ ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားၾကီးတြင္ သားေတာ္ သမီးေတာ္ ၈၉ ပါး ရွိသည္ဟု အဆိုရွိသည္။ ထိုသားေတာ္ သမီးေတာ္မ်ားမွ ဆင္းသက္သူမ်ားကို ယခုအခါ စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ႏိုင္မည္ မဟုတ္ေတာ့ေခ်။ ထိုသို႕ ဆင္းသက္သူမ်ားအနက္ ဘုရင့္ေနာင္အႏြယ္ေတာ္ဟု ေဖာ္ျပႏိုင္သူမ်ား ရွိေသးသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ထိုအႏြယ္ေတာ္တစ္စုသည္ ျပည္ပတြင္ ယခုတိုင္ စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ၎တို႕သည္ ဗင္ဒါဗန္မွ ဗိုလ္မင္းၾကီးႏွင့္ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္မ်ား ျဖစ္သည္။ ဗင္ဒါဗန္ သို႕မဟုတ္ ဗိုလ္မင္းေတာင္ (ရြာေတာ္) သည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ျပည္ စံကုျမစ္ေပၚတြင္ ရွိျပီး ဘူးသီးေတာင္နယ္စပ္မွ ေျမာက္ဘက္ မိုင္ ၅၀ အကြာတြင္ တည္ရွိသည္။ ဗိုလ္မင္းၾကီးႏွင့္ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္မ်ားမွာ ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားၾကီးကို ဆက္ခံေသာ သားေတာ္နႏၵာဘုရင္မွ တိုက္႐ိုက္ ဆင္းသက္သူမ်ား ျဖစ္သည္ဟု ဆိုပါသည္။
ဂ်ီအီးဟာေဗးက ခရစ္ႏွစ္ ၁၅၉၉ တြင္ ရခိုင္သည္ ပဲခူးကို ေအာင္ႏိုင္ေသာအခါ နႏၵာဘုရင္၏ သမီးေတာ္ "ခင္မေႏွာင္း" ကို ရခိုင္သို႕ ေခၚေဆာင္သြားခဲ့ေၾကာင္း၊ ရခိုင္ဘုရင္၏ "ပဲခူးမိဖုရား" ဟု တြင္ခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။ ဩဂတ္စတင္းဂိုဏ္းဝင္ ေပၚတူဂီလူမ်ိဳး ဘရင္ဂ်ီ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ဆီဗာရိုမန္၏ ခရီးသြားမွတ္တမ္းအရမူ ရခိုင္ဘုရင္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ဆင္ျဖဴေတာ္ကို ယူလာစဥ္ ျမန္မာမင္း နႏၵာဘုရင္၏ သမီးေတာ္တစ္ပါးကိုလည္း သိမ္းပိုက္ေခၚေဆာင္ခဲ့ေၾကာင္း ရခိုင္ဘုရင္ ရာဇာၾကီးသည္ ထိုမင္းသမီးကို မိဖုရားေျမႇာက္ရာ ေနာင္ (၁၃)ႏွစ္ၾကာ (၁၆၁၂) ခုႏွစ္တြင္ ဘုရင္နတ္ရြာစံေသာ္ ထိုမင္းသမီးသည္ မိဖုရားေခါင္ၾကီး အျဖစ္ က်န္ရစ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ သီရိသုဓမၼမင္း၏ ခမည္းေတာ္ မင္းခေမာင္း၏ မယ္ေတာ္ မဟုတ္ေသာ္လည္း နန္းမေတာ္မိဖုရားေခါင္ၾကီး အျဖစ္ႏွင့္ အာဏာပိုင္ ထိပ္တန္း အမ်ိဳးသမီးအျဖစ္ တည္ရွိေၾကာင္း၊ သီရိသုဓမၼ ခယဋ္ႏွစ္ ၁၆၂၂ ခုႏွစ္တြင္ ထီးနန္းဆက္ခံေသာအခါတြင္ မယ္ေတာ္ မိဖုရားေခါင္ၾကီး အျဖစ္ ဆက္လက္တန္ခိုးၾကီးလ်က္ပင္ ရွိေၾကာင္း၊ ခရစ္ႏွစ္ ၁၆၃၀ တြင္ မန္ရစ္ႏွင့္ ေတြ႕ေသာအခါ သူမ၏ အသက္မွာ ၅၅ ႏွစ္ရွိျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း စသျဖင့္ ေဖာ္ျပထားပါသည္။
ဂ်ီအီးဟာေဗး၏ အလိုအရ လူဦးေရ ၅၀၀၀ ခန္႕ရွိေသာ မြန္ႏွင့္ ျမန္မာမ်ားကို ဦးေဆာင္သည့္ နႏၵာဘုရင္၏ သားေတာ္မ်ား ညီေတာ္တို႕ႏွင့္အတူ သမီးေတာ္ ခင္မေႏွာင္းကို ရခိုင္သို႕ ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္လာခဲ့သည္ ဟု ဆိုပါသည္။ ဗိုလ္မင္းၾကီးမ်ား၏ အလိုအရ မင္းသမီး ခင္မေႏွာင္းႏွင့္ အေဖတူ မေအကြဲ မင္းသားတစ္ပါးသည္ ခရစ္ႏွစ္ ၁၆၁၄ ခုႏွစ္တြင္ စစ္တေကာင္း ဘုရင္ခံ ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ၁၆၂၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ မဂိုတို႕ႏွင့္ စစ္ခင္းရာ ရြပ္ရြပ္ခြၽံခြၽံ အမႈေတာ္ထမ္းသျဖင့္ ဗိုလ္မင္းဟူေသာ ဘြဲ့ကို စတင္ရခဲ့ေၾကာင္း၊ ၁၇၁၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ထိုဗိုလ္မင္းမွ ဆင္းသက္ေသာ အႏြယ္ေတာ္တစ္ဦးသည္ မဂိုတို႕ကို တိုက္ထုတ္ခဲ့သည္ သာမက ရခိုင္ဘုရင္ စႏၵဝိဇယကို ရခိုင္ထီးနန္းသို႕ တင္ေပးႏိုင္ခဲ့သျဖင့္ "ဗိုလ္မင္းၾကီး" ဟူေသာ ဘြဲ့ကို ထပ္၍ ရခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။ ၁၇၆၆ ခုႏွစ္တြင္ စစ္တေကာင္းကို မဂိုတပ္မ်ား သိမ္းပိုက္သည္။
ဗိုလ္မင္းႏွင့္ ေနာက္လိုက္ေနာက္ပါမ်ားသည္ ေတာေတာင္မ်ားဘက္သို႕ ထြက္ျပီး ရခိုင္တို႕ အားၾကီးလွ်င္ ရခိုင္လက္ေအာက္သို႕ လည္းေကာင္း၊ မဂိုမင္းတို႕ အာဏာၾကီးလွ်င္ မဂိုမင္းလက္ေအာက္သို႕ လည္းေကာင္း၊ လက္ေအာက္ခံအျဖစ္ ဝင္ေရာက္ေနထိုင္ၾကသည္။ ျဗိတိသွ်တို႕ စစ္တေကာင္းကို မသိမ္းပိုက္မီ ေလးႏွစ္အလိုတြင္ ဗိုလ္မင္းၾကီးႏွင့္ ေနာက္လိုက္ေနာက္ပါမ်ားသည္ မဂိုအင္ပါယာ လက္ေအာက္တြင္ မရပ္တည္ႏိုင္ေတာ့၍ ရခိုင္ဘက္သို႕ ေျပးခဲ့ၾကသည္။** စသည္ျဖင့္ ေရးသားထားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

     အေသအခ်ာ ေလ့လာၾကည့္ရင္ လုပ္ဇာတ္ဆိုတာကို သိႏိုင္ပါတယ္။
     ၁။ ။ အေျဟနဲ႔ ကိုးထားတ့ဲ စာ တျခားစီ ျဖစ္ေနပါတယ္။
    ၂။ ။  မရမာေတြဟာ ပဲခူးသားေတြဆိုတာကို... ျမန္မာ၊ ရခိုင္ ဘယ္ရာဇဝင္မွာမွ မရိွဘူး။ ၿပီးေတာ့ မရမာေတြကို  အုပ္ခ်ဳပ္တ့ဲ ဗိုလ္မင္းကိုေတာင္ ပဲခူးသားေတြထဲက ခန္႔အပ္ခ့ဲေလသလါး ဆိုတာေတာင္မွ ရခိုင္ရာဇဝင္မွာေရာ မရမာသမိုင္းေတြမွာပါ ခုထိ႐ွာမရေသးတ့ဲ ကိစၥ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဗိုလ္မင္းကေတာ့ အေျခအေနၾကည့္ကရင္လည္း ၾကည့္ကမွာေပါ့။ ဒါမွမဟုတ္ ဗိုလ္မင္းနဲ႔ ေမာင္သန္းေဆြ မေတြ႔ပဲ ဗိုလ္မင္းစကား ဆိုၿပီးလည္း ေျဟေကာင္း ေျဟမွာေပါ့။
    ၃။ ။ မြန္နဲ႔ ျမန္မာက စလြယ္ျခည္ မတင္။ မရမာသာ စလြယ္ျခည္ ( အမ်ိဳးျမတ္ျခင္းရဲ႕ သေကၤတ ျခည္ကို) တင္တယ္။
    ၄။ ။ မရမာ အစစ္က အာရီယန္ေသြး။ ပဲခူးသားေတြက တိဗက္တို ဗားမားေသြး။ ဒါေၾကာင့္ မရမာေတြဟာ တခ်ိန္က မိမိလူမ်ိဳးကို မိမိတို႔က အာရကန္လို႔ ေျဟခ့ဲၾကတာ ျဖစ္တယ္။ ဆိုကို
         သမိုင္းပညာ႐ွင္တိုင္း လက္ခံပါေၾကာင္း...

Comments