Skip to main content

Featured

မာဂီစံ ( ရခိုင်သက္ကရာဇ်)

မာဂီစံ ( ရခိုင်သက္ကရာဇ်) *************************** မာဂီစံ ဆိုသည်မှာ "မာဂီစံ= မာဂ်စံ= မာဂ်သံ= ရခိုင်နှစ်= ရခိုင်သက္ကရာဇ်" ကို ခေါ်ဝေါ်သော စကားရပ်ဖြစ်သည်။ မြန်မာ့ပညာရှင်တစ်ချို့က “မာဂီစံ” ဝေါဟာရ ဖြစ်ပေါ်လာပုံမှာ ရခိုင်-မြန်မာများကို ဘင်္ဂလီများက “မာဂ် ၊ မောဂ် ၊ Magh, Mogh” မြန်မာဟု ခေါ်ကြောင်း၊ D.GE.Hall က ဆိုထားသည်။ “မာဂီစံ” သက္ကရာဇ်ဟူသည် ဘင်္ဂလားအရှေ့ ပိုင်း စစ်တကောင်းနယ်သုံး သက္ကရာဇ်ဖြစ်ပြီး၊ “မာဂီစံ” သက္က ရာဇ် သည် “ 638 A.D” တွင် စတင်ပါသည်။ “ စံ ” ဆိုသည်မှာ ပါဠိဘာသာ “သံ၀စ္ဆရာ= နှစ်”၊ ဟူသော အစ စာလုံး “သံ” ကို နာဂရီ အသံဖြင့် “စံ” ဟု ယူထား သောကြောင့် ဖြစ်သည်၊ ဟု ဦးမောင်မောင် ညွန့် (မန်းတက္ကသိုလ်) က သုတရိပ်မြုံ စာရဂုံ [ မြန်မာ စာပေနှင့် စာပေဝေဖ န်ရေး၊ သမိုင်းနှင့် အတ္ထုပ္ပတ္တိ စာကြည့်တိုက်ပညာ ပါဠိနှင့် ပိဋကတ်စာပေ] စာအုပ်မှာ ရေးသားဖေါ် ပြထားတာကိုတွေ့ရသည်။ ပါဠိ = သံ၀စ ္ဆရာ= နှစ် သက္ကတ= သံမွတ်သရာ= နှစ် ** “မာဂီစံ”သက္ကရာဇ်ဟူသည် ဘင်္ဂလားအရှေ့ပိုင်း စစ်တကောင်းနယ်သုံး သက္ကရာဇ်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်ကို လက်ခံပါသည်။ “မာဂီစံ” သက္ကရာဇ် ဖြစ်ပေါ်သောအချိန် အေဒီ 638 သည် ရခိုင်ဝေသာလီခေတ် အာနန္ဒစန

လက္ရိွ ရကၡိဳင္ျပည္တြင္ရိွ မဟာမုနိဘုရား အေၾကာင္း

ရခိုင္သူ ၊ သားတိုင္းဖတ္ဖို႔

Wednesday, January 4, 2017

၁၁၄၆ခုႏွစ္မတိုင္ခင္တည္းက မဟာမုနိရုပ္ရွင္ေတာ္ျမစ္ၾကီးကို ဗမာေတြ ယူရန္ ႀကံစည္ေနျခင္းျဖစ္သည္ ရခိုင္သမၼတႏိုင္ငံကို သိမ္းျခင္းသည္လဲ မဟာမုနိကို လိုခ်င္ေသာေၾကာင့္ အမ်ားဆံုးျဖစ္

  ၁၉၉၈ခု ၁၉၉၉ခု ဝန္းက်င္းေလာက္က နအပ စစ္အစိုးရ ဦးခင္ညြန႔္ အာဏာျပင္းထန္ေနတုန္းအခ်ိန္ေပါ့  ဦးခင္ညြန္႔သည္ မဟာမုနိဘုရားကို ယူေဆာင္ႏိုင္ရန္ နံနွီခဲပံုမွာ ေက်ာက္ေတာႁမို႔သစ္ကမ္းနားရပ္ကြက္ သိမ္ေက်ာင္ဆရာေတာ္ကို မဟာမုနိရင္ျပင္၌ရွိေသာ ေၾကးေခါင္းေလာင္းၾကီးကို ႁဖုတ္ခ်ရန္ လာေရာက္ေလွ်ာက္ထားေလရာ ဆရာေတာ္က ဤေခါင္းေလာင္းၾကီးဟာ မင္းတို႔ ေခါင္းေပၚမွာတင္ထာလို႔လားဟုေျပာလိုက္သည္  ဆရာေတာ္ ပ်ံေတာ္မူျပီးသည္နွင့္ ေခါင္းေလာင္းၾကီးကို လက္ေတာ္ေဆးကန္ထဲသို႔ ႁဖုတ္ျပီး တြန္႔ခ်လိုက္သည္ ပံုတူေခါင္ေလာင္ငယ္တစ္ခုသြန္းလုပ္ကာ ဘုရာရင္ျပင္အေပၚသို႔တင္ထားေလသည္ ဆင္း၉ေကာင္အားရွိေသာ ေၾကးေခါင္းေလာင္းၾကီးမွာ လက္ေတာ္ေဆးကန္ထဲမွ ယေနတိုင္ေပ်ာ္က္ဆံုးေနသည္မွာ အစအနေတာင္မေတြရေခ် ၄င္းေခါင္းၾကီးကို  ဘယ္သူယူသြာသနည္း ရခိုင္မွ အေမြအႏွစ္ေတြ ဘယ္သူေတြ တစတစေပ်ာက္ဆံုးလာေနသည္ ျမသိန္းတန္ဆရာေတာ္လည္း မဟာမုနိမွ ရတနာ အစရွိေသာ အေမြအႏွစ္ေတြကို စစ္တပ္မွ ေမးျမန္ရာ မေျပာသျဖင့္ ႏွစ္စက္ခံရေသာ ဒဏ္ရာျဖင့္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူရေလသည္

မဟာမုနိဘုရား၏ ဦးေတာ္၌ရွိေသာ ျပသဒ္ကို အသစ္တခု အစားျပီး ပထမဆံုး လွည္ယူသြားသည္

  ျပီးလွ်င္ ဇလြယ္သိုင္းေပးလိုက္သည္ ယခင္မဟာမုနိဘုရားမွာ ဇလြယ္ လံုးဝမပါပါ ဦးေတာ္သည္လည္း ေခါင္းတံုးေတာ္ျဖစ္သည္ ျပာသဒ္ကို မင္းဘာၾကီးလွဴဒါန္းထားျခင္းျဖစ္သည္

  ထိုးေနာက္ နားေတာ္ကို ေဖါက္၍ နားေဒါင္းဝတ္ေပးလိုက္သည္  မဟာမုနိနားေတာ္၏ တစ္ဖက္သည္ လြယ္ကူစြာေပက္သြားျပီး က်န္တစ္ဖက္သည္ ေဖါက္၍မရပါ ေဆာက္လုပ္ေရးသမားေတြ သံုးေသာ ကန္းျဖင့္ ေဖါက္ေလရာ စူးသြားမွာ က်ိဳးက်ိဳးသြားသည္ ထို႔ေၾကာင့္ စူးသြားကို ႏိုင္ငံျခားက မွာယူျပီး ေဖါက္ေသာ္လည္း စူးသြား က်ိဳးသြားသည္  ထိုအခါ နားေတာ္တစ္ဖက္ကို အေပါက္မွ ဝတ္ဆင္ျပီ  တစ္ဖက္ကို ေကာ္ျဖင့္ကတ္ထားပါသည္ ေသျခာၾကည့္ျခင္းျဖင့္သိႏိုင္သည္ 

  ထိုးေနာက္  ရန္ကုန္မွ မစႏၵာဝင္း ဟု အမည္ပါရွိေသာ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ကို သိန္း၃၀၀၀ိ/ ဝယ္ယူလာျပီး ရခိုင္ မဟာမုနိရွပ္ရွင္ေတာ္ျမတ္ၾကီးႏွင့္ လက္ထပ္ မဂၤလာေဆာင္းေပးသည္ မစႏၵာဝင္းသည္ မဟာမုနိဘုရားႏွင့္ မဂၤလာေဆာင္ခ်ိန္တြင္ ေခါင္းမူးေနာက္ေနာက္ျဖစ္လာသည္ မဂၤလာေဆာင္ျပီး ရန္ကုန္သို႔ ျပန္ပို႔ရန္ ေလယာဥ္ေပၚသို႔ေရာက္သည္နွင့္ မစႏၵာဝင္းမွာ ေသြးအန္ျခင္း ေသြးဝမ္းသြားျခင္းျဖင့္ ကြယ္လြန္သးေလသည္
  ထို႔ေနာက္ ၆လခန္႔ၾကာေသာအခါ  မဟာမုနိဘုရားကို ရန္ကုန္သို႔ အျပီးပင့္ေဆာင္သြားမည္ ထို႔ေၾကာင့္ ေနာက္ေနာင္ ဖူးေမ်ာ္ရမည္မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ ၇ရက္အတြင္းလာေရာက္ဖူေမ်ာ္ၾကပါရန္ ေၾကျငာအပ္ပါသည္ဟု " အသံခ်ဲ႕စက္ျဖင့္ ေက်ာက္ေတာ္ႁမို႔ မွ စျပီးလွည့္လွည္ ေၾကျငာေလသည္

  အဖ ရခိုင္ျပည့္ တစ္ျပည့္လံုးရွိ ျပည္သူအမ်ားသည္ လာေရာက္ဖူးေမ်ာ္ၾကတာ ႀကိတ္ႀကိတ္တိုေနၾကသည္ မဟာမုနိ ဘုရားကို ပင့္ေဆာင္ရန္ အမိန္႔က်သူသည္ ၂ေယာက္ ေသြးဝမ္းသြားျပီးကြယ္လြန္ေလသည္ ေနာက္ထပ္၂ေယာက္ကိုအမိန္႔ေပးေလသည္ ထို၂ေယာက္လည္း ထိုအတူ ကြယ္လြန္ေသာအခါ အမ်ားသူငွာ တုန္လႈပ္သြားၾကသည္  ထိုအခါ မဲစနစ္ျဖင့္ႁပုလုပ္ရာ မဲက်ေသာသူ ေသြးဝမ္သြား၍ ကြယ္လြန္ေလသည္  ေဗဒင္ဆရာေတြႏွင့္ တြက္ခ်က္ၾကည့္ေသာအခါ  ဗုဒၶသာသနာ ကုန္ဆံုးျပီး သီၾကားသာသနာျဖစ္သည့္အတြက္ သီၾကားမင္းပင့္လွ်င္ရမည္ တြက္ခ်က္ခ်က္လိုက္သည္ခါ

ေက်ာ္ေတာ္ႁမို႔တစ္ဖက္ကမ္း၌ရွိေသာ သၾကားစက္ရံုမွ မန္ေနဂ်ာ စစ္ဗိုလ္တစ္ေယာက္သည္ သၾကားေတြကို ပိုင္ဆိုင္ေသာ သီၾကားမင္းျဖစ္သည္ ထို႔ေၾကာင့္ သီၾကားမင္းတန္ဆာဝတ္ဆင္ျပီး ပင့္မည္ဟု တာဝန္ယူေလရာ ထိုေနရာ၌ပင္ ေသြးအန္ ေသြးဝမ္းသြားျပီးျပီး ကြယ္လြန္သြားသည္ ထိုအခါ ပင့္မည္ေနမွာပဲ မဲနွစ္ျပီး ခ်ခ်င္းပင့္မည္ဟု အႀကံထုတ္ေလသည္  ဘုရားကိုပင့္ေဆာင္ရန္မက္ၾကည့္ေသာအခါ မဟာမုနိဘုရာသည္ ပလႅင္နွင့္ တစ္ဆက္တည္ျဖစ္ေနသည္ မဟာမုနိ မခ္ဦးကို တိုင္းထြာၾကည့္ေသာ္လည္း မုခ္ဦးေသးျပီး ဘုရားၾကီးေနသည္ ဘုရားနွင့္လူ၂ေယာက္ ထြက္၍မရႏနိုင္ ရသည္တိုင္ေအာင္ မုခ္ဦးကို ႁဖိုပ်က္မည္ဟု အမွတ္ျဖင့္ႁပုလုပ္ျပီး ဘုရားကိုတိုင္ေသအခါ ဘုရားပင့္ ၾကီးေနေလသည္  မုခ္ဦးကို အားလံုးႁဖိုျပီး ကရိန္ ေျမတူးေသာစက္ ျဖင့္ ဘုရားကိုကို ပင့္မည္ဟု ဆံုးျဖတ္ျပီး  ၁၀နာရီ ခင္ညြန္႔ေရာက္မည္ ၉နာရီတည္က ဘုရားကို ကရိန္တစ္ုျဖင့္ အစမ္းမက္ေသာအခါ  သာသာနာ၅၀၀၀ အဒြန္ရွည္သည့္တိုင္ေအာင္ မဟာမုနိဘုရားသည္ သီရိကုတၱရ ေတာင္ကုန္ေပၚ၌ ရွိေနေစရန္အတြက္ ဝသုေႁႏၵေျမေစာင့္နတ္နွင့္ သီၾကားျဗဟၼာတို႔က ေျမငလွ်င္ၾကီးကို လုပ္ခတ္လိုက္ေလ၏

  ဘုရားရင္ျပင္မွာ ရွိေသာ လူမ်ားတိုသည္ တုန္လွပတ္ျပီး ထြက္ေျပၾကသည္ ကရိန္းကို ႁဖုတ္လိုက္ေသာအခါ ေျမငလွ်င္သည္ ခ်က္ခ်င္းရပ္သြားသည္  နံနက္ ၁၀နာရီထိုးလို႔ ခင္ညြ္႔္ေရာက္လာေသာအခါ အေၾကာင္းအရာကို သိရွိသြာ၍ ခင္ညြန္႔ သည္ ဘုရားပင္ဖို႔လာတာမဟု ဘုရားဖူးဖို႔လာတာပါဟု လူအမ်ားသီေအာင္ ေၾကျငာေလေတာသည္       
  အမွန္တကယ္မွာေတာ့ မဟာမုနိဘုရားသည္ ပလႅင္ႏွင့္ တစ္ဆက္တည္းလံုးဝမဟုတ္ ခင္ညြန္႔ ပင္သည့္အခါက တန္ခိုးေတာ္ေၾကာင့္ တစ္ဆက္တည္းျဖစ္ရျခင္းသာျဖစ္သည္ ဗုဒၶဘုရာရွင္လက္ထက္ေတာ္က ေျမာက္ဖက္ကို မွ်က္ႏွာေတာ္လွည့္ျပီး ခိုးသူဓားျမတို႔ေၾကာင့္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားသည္ ရခိုင္ဘုရင္မင္းဘာၾကီးလက္ထက္ေရာက္မွ ဘုရင္ၾကီးသည္ စႏၵသူရိယမင္း ဖိတ္ၾကားဘို႔ ေဂါဓမၼျမတ္စြာဘုရာသည္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၂၃ခု ကဆုန္လျပည့္ အဂၤါေန႔မွာ ရခိုင္တိုင္းျပည္သို႔ ႂကြေရာက္ျပီး မဟာမုနိဘုရားသြန္းလုပ္ျခင္းသမိုင္ကို သိ၍ သီရိကုတၱရကုန္ေပၚ၌သာ ရွိမည္ဟု ဆိုျပီး ရွာေဖြေလရာ ဦးေတာ္တစ္ျခား ကိုယ္တစ္ျခား ေနာက္ေက်ာမွာလည္း ခိုးသူဓားျမေတြ ေရႊျခစ္ထားေသာ ဒဏ္ရာနွင့္ ေတြ႕ရွိေလရာ ႁပုျပင္မြန္းမန္ကာ အေရွ႔မုခ္ဦးတည့္တည့္ အေရွ႕ဖက္မ်ာက္နာေတာ္မူလွ်က္ ျပန္ေလ တည္ထားကိုးကြယ္ေလသည္

  ထို႔ေနာက္ ရဲေက်ာ္သူ သူေဌးသည္ ဘုရားတစ္ဆူတည္၍ သူေဌးရဲ႕ဘုရားကို လူအမ်ား ရွိခိုးျခင္း မႁပုပဲ မုခ္ဦးတည့္တည့္ရွိေသာ မဟာမုနိကိုသာရိွခိုးၾကသည္ကိုသိ၍ ရဲေက်ာ္သူဘုရားကို မုထ္ဦးတည့္တည့္ထားျပီး မဟာမုန္ကိုမူ ေတာင္ဖက္သို႔  ေရႊ႕းလိုက္ေလသည္

  ဤအေၾကာင္းရာက်ု ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ မဟာမုနိသည္ ပလႅင္နွင့္ တဆက္တည္းမဟုေၾကာင္း ထင္ရွားသည္ ယခင္သန္႔ရွင္းေရး လုပ္ေသာအခါလည္း လူ၂ေယာက္ျဖင့္ ေျပာင္းေရႊ႕ျပီး သန္႔ရွင္ေရးလုပ္ၾကသည္ ဦးခင္ညြန္႔ပင့္ေဆာင္ေသာအခါ  မဟာမုနိသည္ သီရိကုတၱရ ကုန္းေျမေပၚမွ အျခားေနရာသို႔ ပင့္မရဟုေသာ ဗုဒၶဗ်ာဒိတ္စကားကို လက္ေတြ႔က်က်ျပျခင္းသာျဖစ္ေလသည္ ။

     က်န္းကိုး =၁ ' ဗုဒၶေဂါဓမၼနန္႔ စႏၵသူရိယ
                       ၂ ' မဟာမုနိသမိုင္း
                             က်ေနာ္ အဖိုးေျပာျပေသာ
                             ရွင္ေက်ာ္မုနိအေၾကာင္း
                        ၃' ကိုေတြ႕ႂကံဳခဲေသာ ဦးခင္ညြန္႔
                             မဟာမုနိကရိန္းျဖင့္ပင့္မရျခင္း
                        ၄ ' မင္းဘာၾကီးရာဇဝင္
                        ၅ ' ေဟာင္းႏြမ္းတဲ့ အခ်စ္အိမ္က
                             ေလး အေကာင့္ပိုင္ရွင္ရဲ႕ မဟာမုနိမွ ရတနာေတြကို စစ္တပ္မွ သိမ္းယူျခင္း အေၾကာင္းကို ဖတ္ရေသာေၾကာင့္ ပို႔စ္တင္ရန္ စိတ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္း ေဟာင္းႏြမ္းတဲ့ အခ်စ္အိမ္ကေလးကို အထူးေက်းဇူးတင္ရွိပါသည္  ေနာက္လည္း တတ္ႏိုင္သေလာက္ တင္းေပးပါဟု ကြ်န္ေတာ္
ကိုရကၡ ေတာင္ဆိုလိုက္ပါသည္

       အမွာစကား = ယခုက်ေနာ္တင္လိုက္ေသာပို႔စ္သည္ ဦးခင္ညြန္႔ လုပ္ရပ္ကို ကိုယ္ေတြ႕ ျမင္ဖူလိုက္ေသာေၾကာင့္ အသည္းႏဗလံုးထဲမွာ စြဲၿမဲေနသည္  ဒါေၾကာင့္ အေကာင္ဖ်က္သြားခဲလွ်င္လည္း ျပန္ေလတင္ေပးသြားမည္  အိုရခိုင္သူ/သားအေပါင္းတို႔ အနာကတ္ ရကၡိဳင္ လွပေစရန္ မိုက္ရိုင္းေသာအေၾကာင္းကိုတင္ျခင္းထက္ ယဥ္ေက်းေသာ အေၾကာင္းကိုတင္ျပီး ဂုဏ္ယူၾကပါ

Credit /

Comments