စာေပ ေခါင္းေဆာင္မ်ား

ရခုိင္ေတြ စာတတ္သလား
•••••••••••••••••••••••••••••••

ဒီပုိ႔စ္ကုိေရးရျခင္းကေတာ့ဒီလုိရွိတယ္။
ဟုိတစ္ေန႕က ဗမာတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးငယ္ထဲက အေကာင္တစ္ေကာင္ကေနျပီးေတာ့ဗမာမဟုတ္တဲ႔က်န္တဲ႕မဟာအမ်ဳိးသားလူမ်ဳိးေတြ (သူတုိ႕ မေခၚ တုိင္းရင္းသား)အားလုံးက လူ ၁၀၀ မွာ
၈၀ ေလာက္က စာမတတ္ေပမတတ္ေတြ၊
ကုိယ့္နာမည္ကုိယ္ေတာင္ မေပါင္းတတ္တဲ႕ သူေတြလုိ႔ေျပာသြားတာေတြ႔လုိက္တယ္။သူ႔စကားအရသူေျပာသြားတဲ႕အမ်ဳိးသားလူမ်ဳိးေတြထဲမွာမဟာရခုိင္အမ်ဳိးသားေတြလည္းပါသြားတာေပါ့ေလ။ဒီေတာ့ေတာ္ဝင္မဟာရခုိင္လူမ်ဳိးတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ သူေျပာတာဟုတ္မဟုတ္ဆုိတာ သမုိင္းနဲ႔ခ်ီျပီး အစဆြဲထုတ္ၾကည့္လုိက္တဲ႔အခါ …………………………………………………………………………………………………။

ရခုိင္ေတြ စာတတ္မတတ္ ေဝသာလီေခတ္ကေန စၾကည့္ရေအာင္။ရခုိင္သမုိင္းဟာဓညဝတီေခတ္ကစပါတယ္။သုိ႔ေသာ္ ဓညဝတီေခတ္မွာက ရခုိင္အကၡရာမေပၚေသးဘဲျဗဟၼီအကၡရာနဲ႕ေရးထုိးတဲ႕ရခုိင္စာပဲရွိေသးတာေၾကာင့္ရခုိင္အကၡရာ
ေခၚရကၡဝဏၰအကၡရာစေပၚတဲ႔ေဝသာလီေခတ္ကေနစေျပာတာျဖစ္တယ္။ေဝသာလီေခတ္ဆုိတာ ေအဒီ ၄ရာစုကေန ေအဒီ ၉ ရာစုအထိ ထြန္းကားခဲ႔ျပီးပ်ဴေတြရဲ႕ပ်ဴေခတ္နဲ႔ေခတ္ျပဳိင္ျဖစ္တယ္။ေဝသာလီေခတ္ ေအဒီ ၆ ရာစုခန္႔
ရခုိင္ဘုရင္သီရိစျႏၵားလက္ထက္မွာ အမႈထမ္းခဲ႔တဲ႔ စာဆုိပညာရွိအမတ္ၾကီး ဓမၼေဇယ်ဆုိတာ ဒီေန႔ ေရးသားေနၾကတဲ႔ ရကၡဝဏၰအကၡရာေခၚ ျမန္မာစာျဖစ္လာမည့္ အကၡရာကုိ တီထြင္ခဲ႔တဲ႕ ပညာရွိသုခမိန္တစ္ဦး ျဖစ္တယ္။အမတ္ၾကီး ဓမၼေဇယ်ဟာ ရကၡဝဏၰ  အကၡရာနဲ႔အတူ ဂဝိႏၵ ကဗ်ာလကၤာဆန္းက်မ္းကုိ သကၠတဘာသာမွ ရခုိင္ဘာသာသုိ႔ ျပန္ဆုိေရးသားခဲ႔ျပီး ဗ်ည္း ၃၃ လုံး ေလွေတာ္သံ ကုိပါေရးသားခဲ႔သူျဖစ္တယ္။အဲဒီေဝသာလီေခတ္မွာပဲ ေမဓပညာအမတ္ၾကီးဆုိတာ ရွိခဲ႕တယ္။ အဲဒီေမဓပညာစာဆုိေတာ္အမတ္ၾကီးရဲ႕ ေမဓပညာေမာ္ကြန္းလကၤာနဲ႕ေစာျပည့္ညဳိေခၚသုဝဏၰေဒဝီစာဆုိေတာ္မင္းသမီးရဲ႕ သုဝဏၰေဒဝီရႊန္းလုိက္ရတုဟာ ကေန႔ ျမန္မာစာေပေလာကမွာ ေရွ႕ဆုံးက ေနရာယူထားဆဲပါပဲ။ေအဒီ ၆ ရာစုမွာ ရကၡဝဏၰ ရခုိင္အကၡရာ(ေရွ႕ေျပးျမန္မာစာ)နဲ႕ ေရးသားခဲ႔တဲ႔
သုဝဏၰေဒဝီ ရႊန္းလုိက္ရတုဟာ ျမန္မာ့အေစာဆုံး ရတုတစ္ခုလည္း ျဖစ္တယ္။ဆုိေတာ့  ဗမာတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုအငယ္ေတြ ဒီကေန႔ ေရးေနတဲ႕ျမန္မာစာဆုိတာဘယ္မဟာရခုိင္ဆီကေန လာတယ္။ဒီကေန႔ ျမန္မာစာမွာ သင္ေနရတဲ႕ ျမန္မာ့ေရွးအက်ဆုံး ေမဓပညာေမာ္ကြန္းလကၤာနဲ႔သုဝဏၰေဒဝီရႊန္းလုိက္ရတုတုိ႔ဟာဘယ္မဟာရခုိင္ေတြရဲ႕ ကဗ်ာလကၤာေတြ၊ရတုေတြလဲဆုိတာ သေဘာေပါက္ဖုိ႕ေကာင္းတယ္။ ေက်းဇူးမတင္ရင္ေနပါ။ ေစာ္ကားတာေတာ့ လက္မခံဘူး။

ပုဂံနဲ႔ေခတ္ျပဳိင္ေလးျမဳိ႕ေခတ္ (ေအဒီ ၉ -ေအဒီ ၁၅ ရာစု )မွာေပၚထြန္းခဲ႔တဲ႕ ရခုိင္စာဆုိပညာရွိ ရခုိင္သူျမတ္ဆုိ ျမန္မာစာသင္ဖူးသူတုိင္း မသိသူ မရွိေလာက္ဘူးထင္တယ္။ျမန္မာစာေပေလာကမွာထိပ္တန္းကေနရာယူထားတဲ႕``ေလာကသာရပ်ဳိ႕'' ဆုိတာ ျမန္မာစာေပရဲ႕ ေရွ႕အက်ဆုံး ပ်ဳိ႕တစ္ခုျဖစ္ျပီးအဲဒီပ်ဳိ႕ဟာရုိင္းစုိင္းဆဲဆုိတတ္တဲ႔ဗမာတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုငယ္ေတြကုိ လိမၼာေရးျခားရွိလာေအာင္ သြန္သင္ဆုံးမထားတဲ႔ ပ်ဳိ႕တစ္ခုဆုိလည္း မမွားပါဘူး။အဲဒီ ေလာကသရပ်ဳိ႕ကုိ ေရးသားသူကေတာ့ စာမတတ္ဘူးဆုိျပီး အေစာ္ကားခံထားရတဲ႕ မဟာရခုိင္အမ်ဳိးသားရဟန္းစာဆုိရခုိင္သူျမတ္ပါပဲ။ဆရာေတာ္ဟာေစာကဲ၊ေစာျဖဴ၊ေစာစစ္ဆုိတဲ႔သက္မင္းသားညီေနာင္သုံးပါးကုိပညာသင္ခဲ႔စဥ္ကေလာကသာရဆုံးမစာကုိဖန္တီးေရးစပ္ခဲ႔တာျဖစ္တယ္။အဲဒီေလာကသာရပ်ဳိ႕ဟာျမန္မာစာေပေလာကအတြင္းဒီကေန႔အခ်ိန္ထိထိပ္ဆုံးကေနရာယူထားဆဲဆုံးမစာတစ္ပုဒ္ျဖစ္တယ္။ဒါေၾကာင့္ ေက်းဇူးမတင္ရင္ေနပါ။ ေစာ္ကားတာေတာ့ လက္မခံဘူး။

ေျမာက္ဦးေခတ္ (ေအဒီ ၁၄၃၀-ေအဒီ ၁၇၈၄)
ကုိၾကည့္မလား။ မဟာပညာေက်ာ္အမတ္ၾကီး၊
ေျမာက္ဦးေခတ္ ရခုိင္ႏုိင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ပုံက်မ္း(
ဓမၼသတ္က်မ္း)ကုိ ေရးသားစီရင္ခဲ႔တဲ႔ သ်ွင္ျမတ္ဝါ၊စာဆုိေတာ္ဥကၠာပ်ံ၊
ဖဒူမင္းညဳိ၊နန္းတြင္းမိညဳိ အစရွိသျဖင့္ အမ်ားၾကီး
ေပၚထြန္းခဲ႔တယ္။ဖဒူမင္းညဳိေရးသားခဲ႕တဲ႔  ``ရခုိင္မင္းသမီးဧျခင္း'' ဆုိရင္လည္း ျမန္မာစာေပ အေဝးသင္ေလာကမွာခုခ်ိန္ထိေနရာယူထားဆဲပါပဲ။ရခုိင္မင္းသမီးဧျခင္းဟာျမန္မာစာေပေလာကရဲ႕ ေရွးအက်ဆုံး ဧျခင္းတစ္ခုလည္းျဖစ္တယ္။ တစ္ခါမဟာပညာေပ်ာ္တုိ႔၊စာဆုိဥကၠာပ်ံတုိ႕ဆုိလည္းရခုိင့္သမုိင္းစာမ်က္ႏွာတင္မက ဗမာ့သမုိင္းစာမ်က္ႏွာေတြမွာပါလုံးဝဖယ္ထားလုိ႕မရ၊အသိအမွတ္မျပဳလုိ႔မရတဲ႔စာဆုိပညာရွင္ေတြျဖစ္တယ္။ ဒီကေန႔ ေက်ာင္းသင္ခန္းစာမွာ သင္ေနရတဲ႕ ျမန္မာဖတ္စာထဲက ကဗ်ာ၊လကၤာ၊
ရတု၊ဧျခင္းေတြဟာ မဟာရခုိင္အမ်ဳိးသားေတြနဲ႔ မကင္းစင္ေသးသလုိျမန္မာစာေပတစ္ခုလုံးကအစ မဟာရခုိင္အမ်ဳိးသားေတြနဲ႕ လုံးဝကင္းလုိ႔ မရပါဘူး။ျမန္မာစာရဲ႕ဇစ္ျမစ္နဲ႕မူလဓူတပုိင္ရွင္ဟာ မဟာရခုိင္ေတြျဖစ္တယ္ဆုိတာ ``ပင့္ရစ္မႏုိင္ရခုိင္ေမး၊ပင့္ရစ္မသိရခုိင္ႏွင့္ညွိ''ဆုိျပီးလကၤာေတြဖြဲ႔သီထားရတာကသက္ေသျပေနတယ္မဟုတ္လား။ျမန္မာစာမွာ ``ေရးေတာ့အမွန္ ဖတ္ေတာ့အသံ''ဆုိတာရွိတယ္။အဲဒီအဆုိကုိ ၾကည့္ရုံနဲ႕ျမန္မာစာဆုိတာဗမာတုိင္းရင္းသားလူ
မ်ဴိးစုငယ္ရဲ႕ စာမဟုတ္ေၾကာင္း ဝန္ခံေနတာ ျဖစ္တယ္။  ေရးေတာ့အမွန္ ဖတ္ေတာ့အသံ ဆုိတဲ႔ အဓိပၸာယ္ဟာ ေရးေတာ့အမွန္ ဖတ္ေတာ့ ေစာက္တလြဲလုိ႔ေျပာတာျဖစ္တယ္။တစ္နည္းအားျဖင့္ကုိယ္ပုိင္စာမဟုတ္။ခုိးယူကူးခ်ထားတယ္ဆုိတာ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ဝန္ခံထားမွန္းမသိဘဲ ဝန္ခံျပီးသားလ်က္သား ျဖစ္ေနတာျဖစ္တယ္။
ျမန္မာစာထဲက ``ကြ်ဲေက်ာင္းသံ'' ကဗ်ာ ဆုိလည္း အားလုံးသိၾကမွာပါ။သူလည္း
ရခုိင္ရုိးရာ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ပါပဲ။အဲေတာ့ ျမန္မာစာ ျမန္မာအကၡရာတင္မက ျမန္မာဖတ္စာအုပ္ပါ ကဗ်ာလကၤာရတုဧျခင္းေတြကအစ မဟာရခုိင္ေတြရဲ႕ ေက်းဇူးေတာ္ေၾကာင့္ ဗမာတုိင္းရင္းသားလူနည္းစုေတြျမန္မာစာ သင္ခြင့္ရေနတယ္။စာတတ္ခြင့္ရေနတယ္။ လူေတာတုိးခြင့္ရေနတာျဖစ္တဲ႔အတြက္ မဟာရခုိင္ေတြရဲ႕ ေက်းဇူးကုိ မဆပ္ခ်င္ေနပါ။
ေစာ္ကားတာေတာ့ လက္မခံဘူး။ကုန္ကုန္ ေျပာရရင္ မႏၲေလးမဟာမုနိနဲ႔ သ်ွင္ေက်ာ္မုနိ၊
၊ျပည္က ေရႊဘုံသာမုနိ၊ဇလြန္က ျပည္ေတာ္ျပန္ မာန္ေအာင္ျမင္မုနိစတဲ႕ဗမာတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေတြ ကုိးကြယ္ေနတဲ႔ဘုရားေတြဟာ  မဟာရခုိင္ေတြရဲ႕ ဘုရားေတြဆုိတာ မေမ့ပါနဲ႕။
ေက်းဇူးမတင္ခ်င္ေနပါ။ဖင္ေတာ့လွန္မျပနဲ႔ ကြယ္ရုိ႕။

ကုိလုိနီေခတ္ ၁၉-၂၀ ရာစုကုိၾကည့္မလား။
ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးမီးရွဴးတန္ေဆာင္ အသ်ွင္ဥတၱမဆုိရင္ ဘာသာစကား ၉ မ်ဳိးကုိ ကြ်မ္းက်င္စြာေျပာတတ္ျပီး ဂ်ပန္တကၠသုိလ္မွာ ပါေမာကၡအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ဖူးတယ္။
ျမန္မာစာေပကုိ တစ္ေခတ္ဆန္းေစခဲ႔တဲ႔ စြယ္စုံပညာသ်ွင္  ဝတ္လုံေတာ္ဘြဲ႔ရ( Barrister at Law)ဦးေမေအာင္ (အဂၤလိပ္ေခတ္ ျပည္ထဲရဲဝန္ၾကီးခ်ဳပ္၊ဥပေဒပညာကုိ အဂၤလန္ျပည္ ကိန္းဘရစ္တကၠသုိလ္တြင္ သင္ၾကားခဲ႔)၊ျမန္မာ့ပထမဆုံး ေလထီးသူရဲေကာင္းလည္းျဖစ္၊မႏၲေလးတကၠသုိလ္ပါေမာကၡခ်ဳပ္လည္းျဖစ္တဲ႔ မီးပုံပ်ံဦးေက်ာ္ရင္၊
ရခုိင္သမုိင္းပညာသ်ွင္၊ေက်ာက္စာပညာသ်ွင္၊ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ရူပေဗဒပါေမာကၡ၊အထက္တန္း ပညာဦးစီးဌါန ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးစံသာေအာင္(ဘီအက္စ္ ဂုဏ္ထူး၊မဟာဝိဇၨာရူပေဗဒ ဟားဗတ္တကၠသုိလ္)
၊ရခုိင္-ျမန္မာပ႑ိတ္ ရခုိင္သမုိင္းပညာသ်ွင္ ဦးဦးသာထြန္း၊ဝတ္လုံေတာ္ရ နန္းရင္းဝန္ေဟာင္း ဆာေပၚထြန္း၊ဆူးေလဘုရားအား ကာကြယ္ခဲ႔သူ အဂၤလန္ဝိတုိရိယ ေရႊတံဆိပ္ဆုရ ဦးခ်န္ထြန္း၊ဗုဒၶဘာသာကုိ ျမန္မာဘာသာမွ အဂၤလိပ္ဘာသာသုိ႔  ပထမဆုံး ျပန္ဆုိေရးသားထားတဲ႔ အဘိဓမၼသဂၤဟက်မ္း ကုိျပဳစုေရးသားခဲ႔သူ၊ဗုဒၶဘာသာကုိ ကမၻာသုိ႔ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ပထမဆုံး ပြဲထုတ္ႏုိင္ခဲ႔သူ စာေပပါရဂူ ဦးေရႊဇံေအာင္ စသျဖင့္ ကုိလုိနီေခတ္မွာ ရခုိင္ပညာတတ္ေတြ ထင္ရွားတဲ႔ ပုဂၢဳိလ္ေတြ အမ်ားၾကီးေပၚထြန္းခဲ႔တယ္။
အဂၤလိပ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲရားေလာကမွာ ဝန္ၾကီးေနရာအမ်ားစုကုိ ရခုိင္အမ်ဳိးသားေတြ ရယူႏုိင္ခဲ႔သလုိ အဂၤလိပ္ေခတ္မွာ ရခုိင္အမ်ဳိးသားလူမ်ဳိးေတြက်ိက်ိတက္လည္း
ခ်မ္းသာခဲ႔ၾကတယ္။ဒီလုိ ခ်မ္းသာခဲ႔ၾကလုိ႔လည္း အဂၤလန္ျပည္ထိသြားျပီးေတာ့ ဥပေဒပညာဘြဲ႔ရ    ဝတ္လုံေတာ္ဘြဲ႔ရ ဘိလပ္ျပန္ရခုိင္ေတြ ရုိက္သတ္မကုန္ေအာင္ ေပၚထြန္းခဲ႔တာ ျဖစ္တယ္။အဂၤလိပ္ေခတ္ ရခုိင္သူေဌးၾကီး ဦးရဲေက်ာ္သူဆုိရင္ ျမန္မာ့ပထမဆုံး ဘဏ္လုပ္ငန္းကုိ စတင္တည္ေထာင္ခဲ႔တဲ႕အထိ က်ိက်ိတက္ခ်မ္းသာခဲ႔တယ္။သူ႕သားသမီးေတြ အားလုံး အဂၤလန္ျပည္မွာပဲ ပညာသင္ခဲ႔ျပီး အကုန္ပညာတတ္ေတြခ်ည္းပဲ ျဖစ္ခဲ႔တယ္။

ဖဆပလေခတ္ ပါလီမန္ေခတ္ တုိ႔ကုိ
ၾကည့္မယ္ဆုိလည္း ရခုိင္ဝန္ၾကီးေတြ ပညာတတ္ေတြသတ္စားမကုန္ေအာင္အမ်ားၾကီးရွိခဲ႔တယ္။ဒါေပမယ့္ပညာဘယ္ေလာက္တတ္တတ္အမ်ဳိးသားေရးကုိယ္ခံအား တစ္စက္မွ မရွိခဲ႔ေလေတာ့ အမ်ားစုကဗမာလက္ကုိင္တုတ္ ပညာတတ္ရခုိင္အမ်ဳိးသားသစၥာေဖာက္ေတြ ျဖစ္ခဲ႔တယ္။

ဗမာလူမ်ဳိးစုေတြ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ႔ မ်က္ေမွာက္ေခတ္မွာေတာ့ အရင္လုိ ထင္ရွားတဲ႔ ပညာတတ္ ရခုိင္ေတြသိပ္မေတြ႔ရေတာ့ပါဘူး။
ဒါဟာကုိလုိနီအဂၤလိပ္ထက္ကုိလုိနီဗမာတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုက အဆေပါင္းမ်ားစြာ ယုတ္မာ ဆုိးသြမ္းေနတယ္ဆုိတာကုိ ျပေနတာျဖစ္တယ္။

ဒါေပမယ့္ မ်က္ေမွာက္ေခတ္မွာလည္း ထင္ရွားတဲ႔ ရခုိင္ပညာတတ္ေတြရွိပါေသးတယ္။ဗမာလူမ်ဳိးစုေတြ ခ်ီးေသးထြက္ေအာင္ေၾကာက္ရတဲ႔
ရခုိင္သမုိင္းပညာသ်ွင္ အေမရိကန္တကၠသုိလ္ ပါေမာကၡ ေဒါက္တာေအးေက်ာ္(ကြယ္လြန္)၊
ရခုိင္သမုိင္းပညာသ်ွင္ ဂ်ပန္တကၠသုိလ္ ပါေမာကၡ ေဒါက္တာေအးခ်မ္း၊ကမၻာ့အေတာ္ဆုံး သိပၸံပညာ ၁၀၀ စာရင္းဝင္ ရူပေဗဒဆုိင္ရာ နာႏုိသိပၸံပညာသ်ွင္ ရခုိင္အမ်ဳိးသား ေဒါက္တာ ေစာေဝလွ၊လက္ရွိျမန္မာႏုိင္ငံကြန္ပ်ဴတာအသင္း ဥကၠဌ၊ MICT Park.ကုိ တည္ေထာင္ခဲ႔သူ ဦးသိန္းဦး အစရွိသျဖင့္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကား ရခုိင္အမ်ဳိးသားေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါေသးတယ္။

ဗုိလ္ခ်ဳပ္ထြန္းျမတ္ႏုိင္၊ေဒါက္တာညဳိထြန္းေအာင္
ဗုိလ္မွဴးၾကီးေက်ာ္ဟန္၊ေဒါက္တာေအးေမာင္၊ဦးေအးသာေအာင္၊ဦးဦးလွေစာ၊ဦးေဖသန္း၊ေဒၚခင္ေစာေဝ တုိ႔ဆုိရင္ရခုိင္ႏုိင္ငံေရး ရခုိင္အမ်ဳိးသားေရး ေလာကတြင္မက ဗမာလူမ်ဳိးစုႏုိင္ငံေရးဗမာတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုအမ်ဳိးသားေရးေလာကမွာပါ မသိသူမရွိတဲ႔ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကား ရခုိင္အမ်ဳိးသား/သမီး ေတြ ျဖစ္တယ္။

ဒီေလာက္ဆုိရင္ေတာ့ ရခုိင္ေတြ စာတတ္မတတ္ သိေလာက္ျပီလုိ႔ ယူဆမိတယ္။ဒါေတာင္ မိမိတစ္ဦးတည္းသိထားတဲ႔ဗဟုသုတေတြထဲကမွ တစ္ခ်ဳိ႕တစ္ဝက္ကုိ နမူနာအေနနဲ႔ ထုတ္ႏႈတ္ ျပတာထားတာ ျဖစ္တယ္။ေနာက္ထပ္လည္း သိထားတာေတြ အမ်ားၾကီး က်န္ေသးသလုိ မိမိ မသိေသးတဲ႔ ရခုိင္ပညာရွင္ပညာတတ္ေတြလည္း အမ်ားၾကီးရွိအုံးမွာျဖစ္တယ္။ေျပာခ်င္တာကမဟာရခုိင္အမ်ဳိးသားလူမ်ဳိးေတြဟာ ရခုိင္ႏုိင္ငံေတာ္ ေဝသာလီေခတ္ကေန  ဗမာေတြသိမ္းျပီး အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ က်ေရာက္ခ်ိန္ထိ ပညာေရး စီးပြားေရး စာေပ ယဥ္ေက်းမႈ ဘာသာေရး စတဲ႔ က႑နယ္ပယ္အသီးသီးမွာ ထိပ္တန္းက ပါဝင္ခဲ႔ျပီး ပညာတတ္လူတန္းစား
ခ်မ္းသာတဲ႔ လူတန္းစား ပညာရွင္ပညာတတ္ ပညာရွိေတြ သူရဲေကင္းေတြ အမ်ားၾကီး ေပၚထြန္းခဲ႔တယ္ဆုိတာကုိ သိေအာင္ ေျပာျပတာ။
ရခုိင္ေတြ စာတတ္လုိ႔လည္း ရကၡဝဏၰအကၡရာ ေခၚ ေရွ႕ေျပးျမန္မာစာ ျမန္မာအကၡရာကုိ တီထြင္ခဲ႔ၾကတာျဖစ္သလုိကေန႔ျမန္မာဖတ္စာထဲက အေစာဆုံးဆုိတဲ႔ ကဗ်ာလကၤာရတု ေတြကုိဖန္တီးေရးသာခဲ႔ၾကတာ ျဖစ္တယ္။

စာေပယဥ္ေက်းမႈဘာသာေရးနယ္ပယ္ေတြမွာ ေနာက္ေကာက္က်ခဲ႔တဲ႔ဗမာတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုငယ္ေတြအေနနဲ႔စာေပေလာကဘာသာေရးေလာကယဥ္ေက်းမႈေလာကမွာဗမာတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေတြရဲ႕ လက္ဦးဆရာ ေက်းဇူးရွင္ေတြျဖစ္တဲ႔ မဟာရခုိင္အမ်ဳိးသားေတြအေပၚဆဲဆုိမုိက္ရုိင္းေစာ္ကားျပီးေက်းဇူူကန္းေနတာေတြ ေတာ္ေလာက္ျပီထင္တယ္။ေခြးေတာင္မွ ထမင္းေကြ်းတဲ႔လက္ကုိ ျပန္မကုိက္မတတ္ပါဘူး။

ရ နဲ႔ ယ၊ရရစ္ နဲ႔ ယပင့္ကုိေတာင္အသံပီသေအာင္ မထြက္တတ္လုိ႔``ပင့္ရစ္မႏုိင္ရခုိင္ေမး။ပင့္ရစ္မသိရခုိင္ႏွင့္ညွိ''ဆုိျပီးျမန္မာစာနဲ႔ပတ္သက္လာရင္ ရခုိင္ေတြကုိ ဆရာတင္ထားရတဲ႔ သူေတြက ရခုိင္ေတြ စာမတတ္ဘူးလုိ႕ မေျပာခင္
ျမန္မာစာကုိသတ္ပုံအတုိင္းအသံထြက္မွန္ေအာင္ဖတ္တတ္ဖုိ႔၊ရနဲ႔ယ ရရစ္နဲ႔ယပင့္ကုိ ကြဲျပားစြာ ေရးတတ္ဖတ္တတ္ဖုိ႔၊ျမန္မာစာကုိ သတ္ပုံမွန္ေအာင္ ေရးတတ္ေအာင္ ေသခ်ာ ေလ့က်င့္ျပီးမွ  ျမန္မာအကၡရာ ျမန္မာစာေပကုိ တီထြင္သူ မဟာရခုိင္ေတြကုိ လာယွဥ္ပါလုိ႔ ေျပာၾကားရင္းးးး